• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Informatie over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Amandel: lekkernij en bloesempracht

Door Maja Kersten 4 reacties
Gepubliceerd op 15 november 2018 bijgewerkt op 14 april 2021

Eind december zie je soms al een of enkele bloempjes op de kale takken van de amandelboom, anders wel in januari. Althans in de Algarve, waar de winter niet bestaat en de herfst geruisloos overgaat in de lente. Als de amandelbomen in januari, februari of maart dan echt volop in bloei staan, is dat niet alleen een spectaculair gezicht, maar het ruikt ook nog eens heerlijk!

De eerste bloempjes bloeien aan een kale amandelboom. Op de achtergrond is een frisgroene vlakte te zien met meer kale amandelbomen.
24-12-2012, een vroege bloem. Foto Maja Kersten

Een legende vertelt waarom er zoveel amandelbomen in de Algarve zijn:

Er was eens een Moorse koning, Ibn-Almundim, die verliefd werd op een blonde prinses uit het verre Noorden. Ze heette Gilda. De liefde was wederzijds. Ze trouwden en vestigden zich op zijn kasteel in Silves, de hoofdstad van Al-Gharb. Na een tijd kreeg de prinses last van heimwee. Ze miste vooral de sneeuwpracht van de winters in haar thuisland. Haar man  kreeg een lumineus idee. Hij liet duizenden amandelbomen planten in de omgeving van het kasteel. Toen die in bloei stonden, nam hij zijn vrouw mee naar de torenkamer en liet haar uitkijken over de witte wereld beneden met bomen die zo uitbundig bloeiden met witte bloemetjes, dat ze onder een mantel van sneeuw bedekt leken. Zo wist hij Gilda te genezen van haar heimwee. En zo werd de amandelboom een symbool van de Algarve.

Wie denkt dat amandelbomen alleen in de Algarve groeien, heeft het mis. Sterker nog, het noordoosten van Portugal staat er vol mee. De streken: Alto-Douro, Beira Transmontana en Trás-os-Montes zijn het centrum van de Portugese amandelproductie.

De amandelboom

De amandelboom, Prunus dulcis, is een kleine, bladverliezende loofboom uit de rozenfamilie. Hij lijkt op de perzik en de abrikoos. Alleen eten wij van de amandel niet het vruchtvlees, maar het zaad van de vrucht dat goed verpakt zit in een harde pit. De boom groeit in bergachtige gebieden en houdt van warme, droge zomers en milde, natte winters. Hij werd vanuit het Midden-Oosten verspreid over het Middellandse Zeegebied. Hij bloeit rijk met witte of lichtrose bloemetjes voordat de bladeren uitbotten. Voor bestuiving is hij afhankelijk van bijen. Ongeveer twintig procent van de bloemen vormt een vrucht. De boom krijgt na drie jaar vruchten. Een acht jaar oude boom is volgroeid en draagt twintig jaar maximaal, waarna de vruchtproductie afneemt.

Onrijpe groene amandelvruchten tussen het gebladerte. Ze hebben een viltachtig velletje.
Onrijpe vruchten van de amandelboom. Foto Kolforn

De amandel

Zeven tot acht maanden na de bloei zijn de vruchten rijp. Ze splijten open zodat de pit zichtbaar wordt. Binnenin de pit zit het zaad, de amandel, omhuld door een bruin vliesje. Door de amandelen even in kokend water te leggen, kun je het vlies eraf wrijven, maar als je ze uit de hand eet, hoef je het vlies niet te verwijderen. De amandel is gezond, voedzaam en energierijk; je bent er snel door verzadigd. Hij is goed voor de maag- en darmflora, bevat de vitamines E en B2 en de mineralen magnesium en mangaan. Er zijn zoete en bittere amandelen. De laatste zijn giftig als je er veel van eet, maar in kleine hoeveelheden worden ze gebruikt als smaakversterker van de zoete soort en voor cosmetische en medische doeleinden. Bitterkoekjes bijvoorbeeld, zijn van bittere amandelen gemaakt.

Amandelen eten

Amandelen kun je eten als borrelnootje, rauw of geroosterd. In de keuken van het Midden-Oosten worden ze, veel meer dan bij ons, toegevoegd aan hartige schotels. Meel van gemalen amandelen is de basis van veel zoetigheden: taart, gebak, bonbons, noga, marsepein, amandelspijs. Opmerkelijk is dat wij in Nederland, waar de amandel niet groeit, al heel lang dol zijn op marsepein en graag ons krentenbrood, speculaas of banketstaaf vullen met amandelspijs. De amandel werd dan ook al in de achtste eeuw in Noord-Europa bekend. De kruistochten, die van de elfde tot de dertiende eeuw werden gehouden, openden handelsroutes naar het oosten. Kruisvaarders namen exotische specerijen, snoepgoed en amandelsauzen mee terug.

Marsepein

Marsepein is een mengsel van gemalen amandelen en suiker of honing. Het wordt gebruikt als decoratie van taarten en gebak, als vulling van bonbons en om figuurtjes mee te boetseren die, afhankelijk van de traditie van het land, worden gegeten met Sint-Nicolaas, Kerst, Nieuwjaar, Pasen of bij bruiloften. Al in de Middeleeuwen bestond in de lage landen het gebruik dat jongemannen hun geliefden een stuk marsepein cadeau deden op de naamdag van Sint-Nicolaas, omdat hij de beschermheilige was van geliefden en ongehuwde vrouwen. Misschien daarom zijn marsepeinen figuurtjes in Nederland nog steeds populair in de Sinterklaastijd. Een marsepeinen varken staat in veel landen symbool voor voorspoed en geluk.

Kleurige marsepeinen gebakjes in de vorm van vruchten en visjes.
Marsepein in Lissabon. Foto Daderot

Amandelproductie

De meeste amandelen worden gekweekt in Californië waar amandelbomen door de Spanjaarden werden geïntroduceerd. Australië is in opkomst als amandelproducent, terwijl in Europa Spanje het land is dat de meeste amandels voortbrengt. Uit amandelen perst men ook olie, die gebruikt wordt in cosmetica en medicijnen. En dan wordt er nog amandelmelk en amandellikeur van gemaakt.

Amandelbloesem

Geniet, net als Ibn-Almundim en zijn Gilda, van de kleuren en geuren van de amandelbloesem door te wandelen, een fietstocht of een autorit te maken in de streken waar veel amandelbomen groeien. Wees er op tijd bij, want de bloei van de amandelen duurt maar kort. Ik noem een aantal mogelijkheden:

  • De stad Vila Nova de Foz Côa heet de ‘Hoofdstad van de amandelbomen’ en Figueira de Castelo Rodrigo noemt zich de ‘Koningin van de bloeiende amandelbomen’. Beide plaatsen liggen in het district Guarda.
  • Alfândega da Fé heeft op de gemeentelijke website twee amandelbloesemroutes geplaatst. Deze plaats ligt in het district Bragança.
  • De spoorwegen organiseren al meer dan 60 jaar in maart vier keer een dagtocht naar de amandelbloesem. Van Porto-Campanhã ga je met de trein naar Pocinho. Daar kun je kiezen uit drie busexcursies. De informatie op de website is in het Portugees en Engels.
  • Een amandelbloesemwandeltocht staat in de Guide to walking trails in the Algarve, wandeling 144.
Een helling met een amandelboomgaard erop. De bomen staan in volle bloei en lijken op witte wolken.
Bloeiende amandelbomen. Foto Daniel Sancho

« Een reisje langs de Douro
Wijn proeven in Arruda dos Vinhos »

Categorie: Eten & Drinken, Natuur & Ontspanning Trefwoorden: amandel, bloesem, voorjaar, wandelen

Over Maja Kersten

Maja verhuisde in 2014 samen met haar partner van Amsterdam naar Tavira. Tot die tijd was ze werkzaam als docente Nederlands in het VMBO en het MBO. Ze schreef jarenlang voor het ledenblad van een volkstuinvereniging, meestal over tuingerelateerde onderwerpen, maar ook de column waarmee het blad opende. Nu schrijft ze voor Portugal Portal over natuur, cultuur, taal, eten en drinken en literatuur.

Lees Interacties

Reacties

  1. Liz zegt

    16 november 2018 om 08:20

    Geweldig interessant artikel. Heerlijke noot!

    Beantwoorden
    • Maja Kersten zegt

      19 november 2018 om 16:57

      En of ze heerlijk zijn, de amandelen! Dank voor je reactie.

      Beantwoorden
  2. John van Beek zegt

    18 november 2018 om 09:57

    Wij zitten met ons huis nabij Tomar. Nog geen amandelboom gezien.
    Na lezen van je artikel, HULDE, heb ik zin om er wat te planten …!!

    Beantwoorden
    • Maja Kersten zegt

      19 november 2018 om 16:56

      Doen hoor, een amandelboom in je tuin planten! De bijen zijn je dankbaar en jij krijgt er wat voor terug. Dank voor je reactie.

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Bord met advertentie voor gladiolen te koop
Een Portugese liep de Nijmeegse Vierdaagse
Vilar Maior terug aan de natuur
Poëtisch wandelen

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Tony op De tandarts: “Olá querida Ellen. Parabéns pela maneira como escreve o modo de vida em Portuga. Adorei o relato sobre o dentista…”
  • Albert op Hoe regel je een begrafenis in Portugal?: “Nu ik nog eens ga zoeken zie ik het inderdaad staan in de voetnoot. Ik heb ondertussen ook verschillende crematies…”
  • Winy Schalke op Hoe regel je een begrafenis in Portugal?: “Dag Albert, Waar ik “begraven” schrijf kun je ook “cremeren” lezen. Deze zin staat helemaal onderaan in het artikel. Misschien…”
  • Albert op Hoe regel je een begrafenis in Portugal?: “Het hele artikel gaat helaas alleen over begraven. Ik kan mij voorstellen dat als “buitenlandse” mensen hier overlijden hun nabestaanden…”
  • Maria dos Santos op Een woordje Portugees spreken: “Bedankt Elisabeth!”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Archief
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2022 Copyright Portugal Portal 2022

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}