De dodenstad ligt er verlaten bij. Uitgezonderd die mysterieuze bezoeker aan deze necropolis. Onverwacht achteropkomend haalt hij mij in. Een eenzame man met een paraplu. Bijna nederig passeert hij de mausolea. Ingetogen, alsof hij zich een ongewenste vreemdeling waant.
Rumoer
Prettig om jezelf in onder te dompelen. Een oase van rust. Voorbij de poort in de hoge muur. Als bij toverslag beland je in een romantisch verleden. Waar weelderige plantengroei vecht met hoge bomen. Om het voortbestaan tussen scheefgezakte monumenten. Sommigen dateren van honderden jaren her.
Zoals indertijd in de 12de en 13de eeuw. Toen Coimbra nog het centrum was van de macht in Portugal. De hoofdstad van het land zelfs. Een tombe als laatste rustplaats. Ter nagedachtenis aan de eerste Portugese koning, Dom Afonso Henriques. Opdrachtgever voor de bouw van de enige kathedraal in Lissabon.
Het lijkt wel een drukbezochte markt. Hier in dit imposante godshuis, Sé Patriarcal. Volgestroomd met onbetamelijk geklede figuren. Vastgeplakt aan hun onafscheidelijk jengelende mobieltjes. Met luidruchtig geroezemoes en klikkende fototoestellen.
Zichtbaar nerveus hobbelt hij doelloos rond. Van hot naar her. Met zweetvlekken onder zijn armen. Regelmatig hijst hij z’n half afgezakte broek op. Af en toe galmt zijn bariton tussen de immens hoge gewelven. Op een vermanende toon, zodra ‘t hem te gortig wordt. “Silence please!”.
Wanklank
Een onmogelijk te stuiten kakofonie. Och, arme koster belast met zo’n hopeloze taak. Die alsmaar wassende stroom van wereldse bezoekers. Niet in het gareel te houden. Een vrouw spant de kroon, uitbundig lachend. Vrolijk praat zij tijdens dit kerkbezoek. Niet te geloven, nota bene in haar mobiele telefoon.
Als rationeel mens geloof ik niet in spoken, kristallen bollen of elkaar kruisende aardstralen. En toch, tussen deze ontelbare graven. Van al die overleden musici, dichters, filmsterren, militairen en schilders. Ergens in mijn achterhoofd dringt ‘t zich op. Het ongebruikelijke gevoel van gemis aan controle.
Loodgrijze wolken trekken de lucht dicht. De regen frist de bloemen op. Als laatste liefkozing van de natuur. De atmosfeer besprenkeld. Door een van de zeldzame regenbuitjes die de verstikkende zomer duldt. Waarna de vogels hun bevrijdend getjilp en gekwetter hervatten.
Met elke stap die hij zet. Knerpt fijn steenslag onder zijn schoenen. Het produceert een afkeurend te hard geluid. Alarmerend volgens mijn arglistige oren. Alsof het verkeerd klinkt in de opdrogende stilte.
Achting
Cemitério dos Prazeres (Begraafplaats van Vermaak). Ja echt waar, die naamgeving. Van een van de grootste en meest beroemde begraafplaatsen in Lissabon. Een dolle boel welnee, dat nu ook weer niet.
Een kerkhof, net zomin als een klooster, of kathedraal. Het horen geen plaatsen te zijn van gemis aan stilte en contemplatie. Niet alleen voor de gelovigen. Zelfs van niet-gelovige toeristen mag terughoudendheid worden verwacht, in gelijke mate. Ook al leven wij in een geseculariseerde wereld.
In geen enkel geval is het een vrijbrief. Om je respectloos te gedragen in een gewijde omgeving. Zonder eerbied voor eeuwenoude godsdienstige gebruiken. Portugals cultureel erfgoed is geen kermisattractie.
Een tamelijk teleurstellende ervaring, daar in die kathedraal. In flagrante tegenstelling tot deze doodstille Portugese begraafplaats. Onvergelijkelijk en geloof mij, echt niet vanwege het nogal bijzonder vermaak.
Dank je Robert, ik ben ook gek op Portugal! Ik heb een schoonzoon van een Portugese vader en Hollandse moeder (heet ook Robert, maar eigenlijk Rui). Ik heb vroeger gevaren en de eerste haven, die ik aandeed was Lisboa! Zal ik ook nooit meer vergeten. Toen wij weer verder voeren naar Afrika, schreef ik in het scheeps-journaal: ‘peilden Jezus op zoveel graden’. Dat werd door de kapitein doorgestreept, want dit soort humor mocht toen niet. Ik heb een Portugese vriendin gehad (een architecte Ana), die mij heel veel van Portugal heeft laten zien, ook het eiland Madeira en het eiland daar vlak boven… maar wat jij schreef over Coimbra wist ik nog niet! Ik heb er ook nog een Hollandse vriendin, die woont in Olhao, waar ik dus ook heel veel weken heb doorgebracht. Mijn schoonzoon en jongste dochter laten momenteel een huis bouwen in de buurt van Ferragudo, want zij willen uiteindelijk ook naar Portugal.
Hallo Peter,
Dank voor je, uitgebreide, interessante en lezenswaardige reactie. Overduidelijk dat jij een een ‘klik’ met Portugal hebt. Beter gezegd een heel speciale (familie)band.
Geweldig fijn en reuze leuk dat je de moeite nam om mijn column ‘Bijzonder vermaak’ te lezen op Portugal Portal.
Mocht je willen, neem dan ook even een kijkje op mijn website Woordenbrei.
Een succesvol bouwtraject in de Algarve toegewenst voor je dochter en Rui. Blijf lekker genieten van dit fenomenale land met de lieve mensen die er wonen.
Vriendelijke groet van Robert Steur.
Dankjewel voor je reactie! Ik ben bijna geëmotioneerd, want ik hou niet alleen van het land, maar ook van de mensen! Ik was door mijn toenmalige Hollandse vriendin in Olhão uit haar huis gezet door een of andere ‘stressfactor’. Ze vertelde mij, dat ik naar haar keek, zoals haar vader. Ik zei: ‘Ik ben jouw vader niet, maar jouw vriend!’ Ik werd naar een camping gebracht, maar daar was geen ruimte, dus toen naar een particuliere overnachtingsplek, voor ongeveer een week. Ik heb die dagen doorgebracht aan de kust van de Algarve, samen met allemaal daklozen en trakteerde hen op eten en drinken. Een ongelooflijke ervaring!
Dag Peter,
Jouw ervaringen leveren het bewijs dat die Portugese volksaard oorspronkelijk van aard is. Enorm hartverwarmend tijdens de heftige tijd die jij doormaakte.
Ontroerend zeg dat wel, spontaan en zonder aanziens des persoons of nationaliteit.
Blij verrast was ik om te zien dat je mij gaat volgen op Woordenbrei. Schrijven doe ik graag, maar nog fijner om te weten dat je m’n stukjes op prijs stelt.
De belevenissen in Portugal van een typische Engelsman, Lee Middlenam, interesseren je vast en zijn wellicht herkenbaar. Daarover publiceer ik onder meer op mijn persoonlijke website.
Een hartelijke groet en heel veel leesplezier toegewenst.
Robert Steur
Goedenavond Robert, ben stil van je prachtige verhaal, heeft enorme indruk gemaakt waarvoor dank.
Dag Madelief,
Fijn, dat jij hebt genoten van mijn stukje. En, reuze bedankt voor dit schitterende compliment.
Met vriendelijke groet,
Robert Steur