• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

De Heer geeft kou naar kleren

Door Han Overkamp 9 reacties
Gepubliceerd op 22 januari 2020 bijgewerkt op 7 augustus 2020

Spreekwoorden en zegswijzen zijn het zout in de soep van onze gesprekken en verhalen. Het is vaak opmerkelijk en grappig hoe van land tot land, van taal tot taal, bepaalde situaties onder woorden worden gebracht in een bepaalde beeldvorm. Deze keer gaat het over (een deel van) onze garderobe.

A roupa, kleren, plunje of outfit

Ook in Portugal hang je de vuile was niet buiten não lavar a roupa suja em público.

Iets anders is als je bij iemand te dichtbij komt, dan gaan zijn kleren branden à queima-roupa.  

Roupa-de-francêses zijn spullen die niet van jou zijn, maar die je toch inpikt. Het is een verwijzing naar wat de Napoleontische troepen deden bij hun invasies in Portugal: roven en stelen.

Roupa velha kunnen oude kleren zijn, maar ook de maaltijd gemaakt van de restjes van het traditionele kerstmaal a consoada.

Voor tweedehands kleren ga je naar de roupa-velheiro.

Kost en inwoning houdt in dat je aan tafel mee-eet en dat je kleren in de was gaan mesa e roupa lavada. 

De Heer heeft het goed met ons voor Deus dá o frio conforme a roupa de Heer geeft kou naar kleren.

‘Als dat zo zou zijn’, zou de schrijver Saramago gezegd kunnen hebben, ‘dan kunnen we die inhalige goede doelen tenminste afschaffen’.
Ik geef het toe, ik ben een Saramago-adept.

Foto Hernán Piñera

O chapéu, de hoed

Iemand begroeten door je hoed af te nemen is ook in Portugal een bekend gebaar tirar o chapéu.
Estar/ser de se lhe tirar o chapéu wil zeggen dat er iets bijzonders is, dat je gelukt is. Petje af!

Als iemand zich de kritiek, die hij krijgt, aantrekt spreekt de Portugees over een muts enfiar a carapuça. Maar als iemand anders bij jou de muts opzet pôr/enfiar a carapuça a alguem dan word je bedrogen, opgelicht.
Als iemand zich tegen iets weert, dan hoor je hem verontwaardigd roepen Qual carapuça! Wat een muts ofwel: wat een onzin!

O fato, het pak

Bij een pak (kostuum) kom je tegen fato de ver a Deus, je zondagse pak dus, en voor door de week fato-macaco je apenpak ofwel je overall. In Nederland wordt ook tegen iemand in een uniform wel gezegd dat hij in een apenpak loopt. Ik vermoed dat een Portugees zoiets liever voor zich houdt.

Een rokkostum is een casaca en als iemand virar a casaca waait hij met alle winden mee. Als er iemand is die in zijn rokkostuum knipt cortar na casaca dan spreekt hij in afwezigheid van iemand kwaad over diegene.

Chapéu de homen. Foto Pixabay

A camisa, het overhemd, de blouse

Dan het hemd a camisa. Net als bij ons is het makkelijke of lichtzinnige veranderen van ideeën, meningen of van partner zoiets als je hemd verschonen mudar de ideias como quem muda de camisa.

Wie echter zijn hemd aan een spijker hangt pôr a camisa no prego die zet zich vol in voor iets.

In grote moeilijkheden is iemand die een hemd met elf staafjes aantrekt meter-se  numa camisa de onze varas.

En wie não poder ver uma camisa lavada a ninguém die kan en wil jou niet zien met een schoon hemd ofwel die gunt je het licht in de ogen niet.

Tot slot as mangas, de mouwen

Ook Portugezen stropen hun mouwen op arregaçar as mangas om de handen uit de mouwen te steken.

Je kunt natuurlijk dan je uiterste best doen fazer de si mangas ao Demo, jezelf mouwen van de duivel aan doen.

Heb je daarna veel te bespreken, dan heb je genoeg stof voor de mouwen isto dá pano para mangas.

Hou je voor zekerheid nog wat achter ter alguma coisa na manga dan hou je zulks in je mouw.

Tot zover over wat er boven de taille gebeurt. Wordt vervolgd.

Dit is deel 31 uit de serie Portugese taalweetjes. De vorige delen kun je hier lezen: alle taalweetjes.
Naar een idee van Peter Koj uit de serie ‘Essa nossa ditosa língua’  in de Portugal-Post.


« Rentenieren in Portugal. Terug in Nederland
Vila Pouca en Absurdistan »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: cultuur, garderobe, taal, taalweetjes

Over Han Overkamp

Rond de eeuwwisseling verhuisden ik en tarsilla van Zeist naar de Serra d’Estrella (Torrozelo) en later naar de Algarve (Olhão). Van een voorgenomen verhuizing naar Sintra is het niet meer gekomen; het leven bleek weer eens sterker dan de leer. Terug in Zeist, na tien jaar, ervoeren we dat we in Nederland harder nodig waren dan in Portugal. Sinds 2018 schrijf ik voor dit portaal. Begonnen met de serie taalweetjes ben ik allengs vaker over onderwerpen uit de geschiedenis gaan schrijven. Daarbij zet ik graag de Algarve in het licht; iets wat ik mij al had voorgenomen in de tijd dat we er woonden.
Geschiedenis is een boeiende hobby, vooral omdat veel van wat nog als ‘nationale trots’ wordt beleefd nu ter discussie staat, ook in Portugal. Waren onze Gouden Eeuw en de daarmee samenhangende rijkdom misschien wel een hel voor onze koloniën? Zijn al die standbeelden (ook die in de Algarve) wel verdiend? Waren die ‘ontdekkingen’ toentertijd eigenlijk agressieve veroveringen? Laat je verrassen!

Lees Interacties

Reacties

  1. Muller zegt

    22 januari 2020 om 10:54

    Leuk om te lezen. Heb twee keer in Portugal een hoed gekocht. Bragas Lda. Coimbra. Authentieke hoeden en pettenwinkel.

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      28 januari 2020 om 09:53

      Leuke reactie, dank hiervoor, Han

      Beantwoorden
  2. Jan Oortwijn zegt

    2 februari 2020 om 12:07

    Erg leuke informatie! Vroeg me wel af of het niet andersom is: kleren naar kou?

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      2 februari 2020 om 16:11

      Hallo Jan, het is volgens het van Dale Spreekwoordenboek De Heer geeft kou naar kleren (een variant op God geeft kracht naar kruis), maar als je gelooft dat het andersom is ben je daar natuurlijk helemaal vrij in.

      Beantwoorden
  3. Jan Oortwijn zegt

    4 februari 2020 om 09:22

    Bedankt Han voor je reactie. Het was maar een opmerking en niet als kritiek bedoeld.

    Beantwoorden
  4. Jaap de Vries zegt

    4 februari 2020 om 19:11

    Sorry Han ik leef nog maar 15 jaar in Portugal, maar ik denk toch dat Jan gelijk heeft. Als het zo is als jij zegt dan moeten ze in Nederland maar eens voor kleren bidden, kunnen ze nog eens een elfstedentocht organiseren. De beste vertaling is volgens mij “De Heer geeft zowel kou als kleren”.

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      6 februari 2020 om 10:22

      Ja, inderdaad Jaap, met De Heer kun je alle kanten op, zowel in Portugal als in Nederland. Zo valt er gelukkig ook nog wat te lachen op Portugal Portal.

      Beantwoorden
  5. Lia zegt

    16 februari 2020 om 09:40

    Ik denk dat ik maar eens moet zien of ik het morgen kan navragen bij Maria, mijn onofficiële taallerares, die tegelijkertijd mijn huis schoonhoudt, schildert, de weg wijst waar en wanneer nodig (steeds minder dus) etc. Wij wonen nu bijna 5 jaar in Portugal en ik ben altijd erg blij met dit soort artikelen van je! Want die leuke extra weetjes haal ik hier heel vaak uit. Daar kom je anders lang zo vaak of makkelijk niet aan. 🙂 Wij wonen in de Alentejo, maar de verschillen zijn niet zo groot dat dingen niet meer zouden kloppen.
    Eerlijk gezegd kan ik maar moeilijk snappen dat je teruggaat naar Nederland als je hier eenmaal, duidelijk naar je zin, gewoond hebt! Ik zou niet meer terug willen. 🙂

    Beantwoorden
    • han zegt

      18 februari 2020 om 13:30

      Leuk verhaal, dank je Lia. En wat dat teruggaan betreft: soms heb je het in je leven niet voor het zeggen. Later kom je er dan achter hoezeer zo’n ervaring je leven heeft verrijkt.
      Althans bij mij.

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Woord van het Jaar
Het Woord van het Jaar in drie talen
Waar komt die Portugese muzikale rijkdom vandaan?
dak met ontbrekende dakpannen
Portugese bouwtraditie

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Marc van Driel op De geboorte van het Portugees. Het verhaal van een taal.: “Beste Janwillem, een prachtig stuk. Met veel plezier gelezen. Je maakt ergens melding over het verband tussen Poortugaal en Portugal.…”
  • Gerard Spring in 't Veld op Boodschappen doen: “Leuk artikel Mariska, Wij kochten een woning in 2011 in het noorden van Portugal op 16 km van de Spaanse…”
  • Josephine lucassen op Boodschappen doen: “heel leuk artikel en goed herkenbaar. dank voor het delen”
  • Mariska Roos op Portugees-Nederlandse cultuurschokken: “Wij hadden zo’n zelfde ervaring midden in een park in Viseu toe we hier net woonden. Twee vrouwen zaten er…”
  • Geert Brabant op Interessante recente muziekreleases (2025/5): “👍”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}