• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Lupineboontjes

15 augustus 2019 door Maja Kersten 7 reacties

Toen ik zo’n dertig jaar geleden in Lissabon een zomercursus Portugees volgde, werden lupineboontjes overal op straat verkocht. “Yellow little nothings”, zo noemde een medecursist ze. Nee, een bijzondere smaak zit er niet aan de gele boontjes met hun harde schil, anders dan knapperig en zout. Tegenwoordig zie je ze niet meer in de straatverkoop. Maar in elke levensmiddelenwinkel zijn ze te vinden, tremoços. Het is een zomersnack die goed samengaat met een glaasje bier.

Een bak met tremoços van waaruit met een plastic koffiebekertje hoeveelheden worden opgeschept om te verkopen.
Tremoços op de markt. Foto Tamorlan

Een legende

Maria, Jozef en het kindje Jezus waren op de vlucht voor de soldaten van de wrede koning Herodes. Ze reden op hun ezeltje richting Egypte en probeerden zo weinig mogelijk aandacht op zichzelf te vestigen. Toen ze langs een veld met rijpe tremoços reden, rammelen de bonen in hun peulen door de bewegingen van de ezel. Ze maakten zoveel lawaai dat Maria bang was dat ze door hun achtervolgers zouden worden ontdekt. Ze vervloekte de tremoços met de woorden: “Nooit zullen jullie de honger stillen van degene die jullie eet!”

En dat is precies waarom café-eigenaren graag een schoteltje tremoços serveren aan hun klanten: ze nemen de honger niet weg en om hun zoute smaak weg te spoelen bestel je waarschijnlijk meer te drinken dan je van plan was.

Lupine

De naam tremoços komt van het Arabische Al-turmus. Het zijn de zaden van de witte lupine, Lupinus albus L., een plant uit de vlinderbloemfamilie. De familie van vlinderbloemigen bevat enorm veel soorten die over de gehele wereld voorkomen. Bekende vlinderbloemigen zijn bijvoorbeeld mimosa, acacia en klaver. Alle peulvruchten behoren ook tot deze familie.

Veel vlinderbloemigen hebben het vermogen stikstof uit de lucht te halen en op te slaan in knolletjes aan hun wortels. Dat maakt dat de planten als natuurlijke meststof kunnen dienen: je zaait ze, laat ze groeien en ploegt ze vervolgens onder de aarde. Dat verbetert de bodemstructuur, vergroot de waterdoorlatendheid van de grond en brengt er stikstof in. De Romeinen wisten dit al. Lupinebonen worden sinds duizenden jaren gekweekt, dat weten we doordat ze genoemd worden in hiërogliefen uit de tijd van farao Menes die ergens tussen 3100 en 3000 voor Christus geregeerd zou hebben. Lupine is een van de oudst bekende groentes.

Lupinus albus in bloei met witte bloemen.
Lupinus albus L. Foto Jean-Claude Echardour

Lupineteelt

Lupine wordt gezaaid in de winter en geoogst in de zomer. De planten hebben weinig last van ziektes en kunnen met weinig water toe. Ze passen in een duurzame landbouw. Lupineboontjes kun je net als de meeste andere peulvruchten niet rauw eten. Ze zijn bitter en bevatten gifstoffen die na het koken verdwijnen. Door de lupineboontjes afwisselend in heet water en in koud, zout water onder te dompelen, verdwijnt de bittere smaak. De harde schil kun je eten, maar de meeste mensen doen dat niet. Je eet ze door de boon aan één uiteinde open te bijten en de schil samen te drukken met duim en wijsvinger zodat de kern je mond inglijdt. Het schilletje leg je terug op het schoteltje.

Een gezonde snack met weinig calorieën

In vergelijking met pinda’s, chips of olijven zijn lupineboontjes goedkoop, gezond en caloriearm. Ze bevatten veel eiwitten, vezels en weinig vet. Er zit kalium, magnesium, ijzer, zink en foliumzuur in. Ze verlagen het cholesterolgehalte en de bloedsuikerspiegel en zijn goed voor je darmen. Het zoutgehalte is wel aan de hoge kant: 3,9 gram per 100 gram. Hier kun je wat aan doen door ze onder stromend water af te spoelen voor je ze gaat eten.

Het ontstaan van de stad Estremoz

Lupine wordt veel verbouwd in de Alentejo. De stad Estremoz is genoemd naar de tremoços en draagt de plant in zijn wapen. De volgende legende vertelt hoe dit komt.

Tijdens de regeringsperiode van koning Alfons de Derde (13e eeuw) werden de bewoners van Castelo Branco uit hun stad gezet, als straf voor misdaden en opstandig gedrag. Een deel van hen zwierf rond tot zij uiteindelijk in de buurt van een veld tremoços neerstreken en er hun huizen gingen bouwen. Toen de groep mensen groter werd, zonden zij twee afgevaardigden naar de koning om toestemming te vragen een stad te stichten. De koning vroeg ze welke naam en welk wapen ze hun stad wilden geven. Ze vertelden hem dat ze op de plek waar ze hun huizen bouwden niets anders hadden aangetroffen dan zon, maan en sterren boven hen en tremoços aan hun voeten. En dat zij daarom deze symbolen in het wapen van hun stad wilden en dat zij die Estremoz zouden noemen. Daarop verleende de koning ze stadsrechten.

Het wapen van Estremoz met in het midden een plant waaraan tremoços hangen, links en rechts daarvan een kasteeltoren en boven de maan en de zon op een rode achtergrond.
Wapen van Estremoz Wikimedia Commons

Vergeten groente

Ook in Nederland kunnen lupineboontjes op belangstelling rekenen. Dit vooral om ze te gebruiken voor vleesvervangende producten. Nu worden daarvoor sojabonen gebruikt, maar die moeten worden ingevoerd. Vijf biologische boeren zijn begonnen lupineboontjes in Nederland te telen. Op hun website Powerpeul vind je een informatief filmpje, informatie en recepten.

Recept

Wil je lupineboontjes eens op een andere manier serveren? Pureer dan gelijke hoeveelheden tremoços (naar keuze gepeld of ongepeld) met avocado en een scheutje olijfolie. Je kunt het smeersel afmaken naar je eigen smaak, bijvoorbeeld door citroensap toe te voegen of gehakte tuinkruiden als koriander, dille of peterselie. Lekker als dip of op een toastje.

« Twee vrouwen
De windmolen van Paderne »

Categorie: Eten & Drinken Trefwoorden: Alentejo, gastronomie, geschiedenis, legende, recept, traditie

Over Maja Kersten

Maja verhuisde in 2014 samen met haar partner van Amsterdam naar Tavira. Tot die tijd was ze werkzaam als docente Nederlands in het VMBO en het MBO. Ze schreef jarenlang voor het ledenblad van een volkstuinvereniging, meestal over tuingerelateerde onderwerpen, maar ook de column waarmee het blad opende. Nu schrijft ze voor Portugal Portal over natuur, cultuur, taal, eten en drinken en literatuur.

Lees Interacties

Reacties

  1. Arlette zegt

    16 augustus 2019 om 15:31

    Er worden nog steeds tremoços verkocht op straat in het binnenland van midden Portugal, maar de leeftijd van de verkopers ligt vrij hoog, zodat waarschijnlijk ook hier straks geen straatverkoop meer is.

    Beantwoorden
  2. Els Waijers zegt

    17 augustus 2019 om 12:22

    Wat leuk! Goed idee om tremoços als vleesvervanger te gaan gebruiken in plaats van elders gekweekte, vaak genetisch gemanipuleerde sojaboontjes! Ik ga ze eens gebruiken in een dip … zoals guacamole! “Tramocole”? Haha!

    Beantwoorden
  3. Cees zegt

    18 augustus 2019 om 09:26

    Prachtig verhaal, dank u. Wat Arlette zegt … ook hier in het noorden worden ze nog volop verkocht.

    Beantwoorden
  4. JPJ Schildt zegt

    18 augustus 2019 om 10:11

    Leuke weetjes. Inderdaad worden tremoços nog veel verkocht in het binnenland. Enkele jaren geleden waren ze nog volop als snack te koop op dorpsfeesten. Ik dacht dat het een soort noten waren, maar bij het eten leken ze meer op tuinbonen. Toch wel lekker.
    In de grote supermarkten, als Continente, Intermarché, zijn ze nog volop te koop. Wel even zoeken in de schappen.
    Ik wil ze gebruiken voor een soep (zie het recept via PP van Binnenstebuiten), kan ik daarvoor die uit een pot gebruiken? Zijn die al gekookt? Hoe moet ik dat dan aanpassen?

    Beantwoorden
    • Maja Kersten zegt

      18 augustus 2019 om 16:06

      Het recept van Binnenstebuiten gebruikt gedroogde lupinebonen, die je eerst moet weken en koken. De tremoços uit een pot zijn al gekookt. Ik zou ze goed afspoelen (voorzichtig met zout toevoegen aan de soep!) en ze eventjes meekoken zodat ze de smaken van de overige ingrediënten opnemen en goed warm worden. Misschien is het beter als je ze vooraf ontdoet van de harde buitenschil, maar misschien hoeft dat niet. Dat is iets wat je zou kunnen uitproberen. Succes met het recept!

      Beantwoorden
      • JPJ Schildt zegt

        19 augustus 2019 om 17:00

        Bedankt voor dit antwoord. Dus goed afspoelen en dubbeldoppen.

        Beantwoorden
  5. Dorine Jansen zegt

    25 augustus 2019 om 10:44

    Bedankt Maja, wat een leuk artikel.
    Ik woon vlak bij Estremoz en heb me nooit afgevraagd waar de naam van het overigens zeer leuke plaatsje vandaan komt.
    Een grappig weetje, heb ik weer wat nieuws te vertellen aan de bijna jaarlijks terugkerende vrienden en familie ?
    Doordat je hier zomers velden vol met gele Lupine ziet heb ik altijd gedacht dat de boontjes daarvan komen. Toch maar eens proberen te achterhalen waarom ze de gele Lupine hier veel zaaien.
    Misschien wel als grondverbeteraar….
    Maar dan wel eentje die een lust is voor het oog!

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

De Portugese Robinson Crusoe – de echte
Portugees zout – Hollandse handel
Os Lusíadas

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Josephina op 2021, terugblik en vooruitblik: “Lieve Winnie hierbij wil ik je ook bedanken voor de geweldige inzet en de liefde waarmee je aan deze portugal…”
  • Robert Steur op Starend: “Dag Josephine, Opgetogen ben ik met jouw lovende commentaar. Op mijn artikel ‘Starend’. Dankbaar hiervoor… enne, zegt het voort alsjeblieft.…”
  • Josephine op Starend: “Hallo Robert Eindelijk sla ik de PortugalPortal weer eens open en stuit op jouw tekst. Daar geniet ik nu echt…”
  • Winy Schalke op Marcelo is herkozen als president van Portugal: “Alle eer komt aan Cees toe 🙂”
  • Cees Groenewegen op Marcelo is herkozen als president van Portugal: “Ik hoop ooit “staatsvrouwelijk” te kunnen schrijven…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design