Portugal biedt een stimulerende omgeving voor innovatieve ondernemers en bedrijven en heeft een enorme nearshoring-potentie. Er zijn meer dan 2300 start-ups, waarvan meer dan een derde buitenlands is.
Met meer dan honderd coworkingspaces is Lissabon een van de favoriete steden voor digitale nomaden. Een voormalige fabriek is omgevormd tot een enorme start-up-campus van 35.000 m2.
Start-up-paradijs
In 2017 lanceerde Portugal het programma Launch met het doel om nieuwkomers te helpen met het opzetten van hun bedrijf en ze te ondersteunen met de dagelijkse gang van zaken.
Faciliteiten
Enkele jaren geleden is het protocol voor het opzetten van een bedrijf in Portugal vereenvoudigd. Het programma Empresa na Hora biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om in minder dan een uur een klein bedrijf op te richten. Er zijn twee soorten visa, het zogenaamde Startup-visum (een visum om buitenlandse ondernemers te verwelkomen die een onderneming willen oprichten of een project willen ontwikkelen) en het Tech Visa (een visum voor werknemers van buitenlandse Startup-bedrijven die al in Portugal zijn geregistreerd).
WebSummit
Oprichters van start-ups zien Portugal als een favoriete bestemming. In 2020 haalden Portugese bedrijfsincubators € 373 miljoen aan investeringen op voor hun start-ups. De technologiesector stimuleert buitenlandse investeringen in Portugal en evenementen zoals de WebSummit versnellen deze trend. De laatste jaren is de emigratie van Amerikanen naar Lissabon en Porto fors toegenomen en de pandemie heeft dat fenomeen alleen maar versterkt.
Bedrijfsincubators
Een bedrijfsincubator is een programma of organisatie (ook virtueel) die ondersteuning en middelen biedt aan start-ups en nieuwe ondernemingen. Deze hulp varieert van het vinden van kantoorruimte, technologische, infrastructurele en administratieve ondersteuning tot bijvoorbeeld toegang verschaffen tot een relevant netwerk en training of mentorschap. Bedrijfsincubators hebben zich soms in een bepaalde branche gespecialiseerd en werken meestal nauw samen met universiteiten, business schools en overheidsinstanties. Een aantal van de in Portugal aanwezige incubators zijn: Anje, Build up Labs en Lisbon Challenge.
Start-up-ecosysteem
Ooit van Ricardo Marvão gehoord? Hij is internationaal bekender dan in eigen land. Hij is mede-oprichter van Beta-i, een toonaangevende innovatiehub en start-upversneller, die een cruciale rol heeft gespeeld bij het opbouwen van het start-up-ecosysteem in Portugal. Hij was columnist voor Forbes Portugal en geeft vaak spreekbeurten over ondernemerschap, innovatie en het bouwen van start-up-ecosystemen.
Door zijn centrale ligging is Portugal een springplank naar de Amerikaanse, Afrikaanse of Aziatische markten.
Maar Portugal is niet alleen favoriet bij start-ups en innovatieve projecten, een beursgenoteerd bedrijf als Hugo Boss heeft in samenwerking met een multinationale leverancier van oplossingen op het gebied van big data, digitale handel, marketing & design en adviesdiensten de Metyis Hugo Boss digital campus in Gondomar opgericht. Deze organisatie gaat werk bieden aan duizend man (ongetwijfeld veel buitenlanders) en zal voor de lokale leveranciers extra geld in het laatje opleveren.
De keerzijde!
De liberalisering van de huurmarkt, het Gouden Visa-programma (dat inmiddels is afgeschaft), de invoering van een speciale verblijfplaats regeling en de afgifte van visa voor digitale nomaden (een belastingtarief van slechts 20 %) eisen hun tol.
Recht op huisvesting
De woningcrisis die zich in Lissabon en andere Portugese steden afspeelt heeft iedereen zien aankomen. Zes jaar geleden waarschuwde de speciale VN-rapporteur voor huisvesting dat deze ongebreidelde stroom van toeristen het recht op huisvesting voor de meest kwetsbare mensen in Portugal zou ondermijnen.
Rita Silva, een ervaren campagnevoerder en onderzoeker op het gebied van huisvesting, zegt dat de crisis de bestaande ongelijkheden alleen maar vergroot. Ze zegt: ‘Artsen komen niet naar grote steden waar ze hard nodig zijn, omdat ze geen woonruimte kunnen betalen en hetzelfde geldt voor leraren. De markt is niet meer gericht op de mensen die in Portugal wonen en werken, maar – door overheidsbeleid – gericht is op buitenlandse investeringen. Dit zal in de toekomst zeker economische gevolgen hebben.’
Die bezorgdheid neemt alleen maar toe door de enorme toestroom van de ‘digitale nomaden’. Laatstgenoemden genieten een maandelijks inkomen dat vier keer hoger is dan het gemiddelde Portugese salaris. Baptiste Cumin, een 26-jarige Franse machine-learning-ingenieur, zegt dat hij lang met het idee heeft geworsteld om met zijn vriendin naar Lissabon te verhuizen, omdat hij zich bewust is van de impact van de aanwezigheid van die giga-aantallen buitenlandse digifielen op de Portugees. Hij zegt: ‘De deal die ik met mezelf heb gesloten is dat we zouden verhuizen en het zo goed mogelijk doen: we leren de taal en verdiepen ons in de Portugese geschiedenis’.
Ondanks dat hij zijn best doet om te integreren – hij noemt zich ook liever een immigrant dan een expat – maakt hij zich geen illusies. De gentrificatie van hele wijken in Lissabon, Porto, Braga en Evora zorgen voor woningnood bij Portugezen.
Portugal Portal schreef afgelopen jaar een artikel over Werkavonturen in Portugal
dank Lotte, voor je heldere uitleg over het start up beleid van Portugal. Dat In Portugal veel Nederlandse bedrijven hun klantenservice gevestigd hebben, was mij uit eigen ervaring ruimschoots bekend.
Dat hierdoor ook de IT sector in Portugal steeds prominenter is geworden was nieuw voor mij.
Ben benieuwd wat dit beleid de “gewone” bevolking van Portugal naast de genoemde problemen, verder in positieve zin gebracht heeft. Is het bijv. zo dat de de grootscheepse industriesector in Portugal profiteert van de nieuwe technologische kennis, en dat daardoor ook de levensstandaard van mensen in heel Portugal toeneemt.
Dank je, Jurgen, voor je reactie en je vraag, die ik niet kan beantwoorden. Niet alles moet teruggebracht worden naar geld en cijfers is mijn mening. Het lijkt me dat een land altijd profiteert van diversiteit. Het feit dat er veel (hoog) opgeleide vakkundigen uit alle windstreken naar Portugal komen kan het land alleen maar omhoog stuwen in zijn ontwikkeling. Een mooi voorbeeld is dat de stad Braga in betrekkelijk korte tijd een creatieve, innovatieve, organische, dynamische en open omgeving is geworden.
Snap wat je zegt, Lotte, maar ik zit toch een beetje met gemengde gevoelens.
Zo las ik net een artikel in Trouw (zie link hieronder) en gisteren op bezoek in Gaia vertelde mijn zwager iets van dezelfde strekking als in dit artikel.
Hopelijk dat de positieve ontwikkelingen in Braga mijn beeld kunnen gaan veranderen.
https://www.trouw.nl/buitenland/helft-van-de-portugezen-komt-niet-meer-rond-met-salaris~b8ab9559/
Je begint het aan alle kanten te merken – deze instromers zijn de enigen niet. Er is ook nog de groep noordeuropeanen die het thuis niet meer uithoudt van de stress, en naar Portugal willen verhuizen “omdat de mensen hier zo vriendelijk zijn.”
Dat waren ze in de Algarve ook, ooit, maar dat is onder het massatoerisme (wat hier nog erg meevalt in vergelijking) ook behoorlijk veranderd. Jammer hè dat alles altijd twee kanten heeft, het zou zo leuk zijn als al die buitenlanders alleen maar voordelen meebrachten. Interessant stukje, hoor, goed om het erover te hebben!