Op de avond voorafgaand aan de eerste mei binden sommige dorpsgenoten een bos brem (giesta of maia in het Portugees) op de deur. Dit gebruik “houdt de honger tegen” of “maakt je rijk” zeiden mijn buren. Het blijkt een traditionele Portugese gewoonte te zijn: De traditie van de Maia.
Brem op onze deur
Traditie
Het ritueel van de Maia vindt plaats in de nacht van 30 april op de 1e mei. De traditie schrijft voor dat deuren, ramen en andere plaatsen versierd worden met bloemen, gele brem of stropoppen. De traditie bestaat in verschillende regio’s van Portugal; elke streek kent zijn variaties, maar met één gemeenschappelijke noemer: de bloeiende brem.
Regionale variaties
In het gebied van Trás-os-Montes en de Beiras (bij ons), is de traditie van de Maia verbonden met kastanjes, zoals blijkt uit het spreekwoord “Wie op 1 mei geen kastanjes eet, zet hem op een ezel.” Mei is de maand van de ezels en het ritueel is bedoeld om boze geesten (de ‘Mei’, de ‘Teek’ of de ‘Ezel’) af te weren. In Trás-os-Montes gaat dit ritueel samen met die van de Maia-jongen: de jonge meisjes versieren (letterlijk) een jongen en nemen hem mee op een wandeling door de straten, ze dansen en zingen om hem heen en veroorzaken een grote opschudding.
In de regio Estremadura, is Maia een versierd bloemenmeisje die door de straten van het dorp loopt met haar vriendinnen. In Alentejo, vooral in Beja, zijn de Maia’s in het wit geklede meisjes, met een bloemenkroon op hun hoofd. Ze zitten op een stoel bij de huisdeur, op de hoek van een straat of op een plein. Haar vriendinnen vragen voorbijgangers om een “muntje voor de Maia”.
Maio poppen op Madeira
In de Algarve en op Madeira is het gebruikelijk om stropoppen voor de deur te zetten, gekleed in lompen en versierd. In Lagos wordt elk jaar de mooiste Maia van de stad verkozen.
Maia, wie ben je?
Maio pop
Er zijn verschillende verklaringen voor de oorsprong van deze traditie. Een uitleg is dat de Maia een stropop was; het was gebruik om de hele nacht van de 1e mei om de pop heen te dansen.Men viert het begin van de lente, het is ook het feest van de vruchtbaarheid.
Een andere verklaring is dat het gebruik afkomstig is van het Meifeest van de Romeinen (en die hadden het weer van de Griekse godin Maia). Vroeger kenden we in Nederland ook de traditie van de meiboom.
Onze buurvrouw Helena zegt overigens dat het versieren van je deur met een bos brem geen garantie geeft op welvaart. Met een diepe zucht.
Wat grappig, er zijn blijkbaar inderdaad grote variaties. Bij ons geven de mensen elkaar bossen wilde bloemen op Hemelvaartsdag. Die moet je aan de deur hangen en het hele jaar laten hangen! Dat bezorgt geluk en voorspoed (en vooral: alegria). We wonen hier nog niet zo lang (ongeveer een half jaar), maar ook wij kregen een dergelijke bos en is natuurlijk opgehangen, aan de keukendeur. 🙂 Of we er in geloven of niet, het geeft ‘alegria’ door het simpele feit dat we nu al in dergelijke dingen mee tellen hier. 🙂