• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Water is leven

Door Lotte Akkerman 5 reacties
Gepubliceerd op 11 mei 2021

Door het veranderende klimaat en de geringe neerslag van de afgelopen jaren kampt ook Portugal met waterschaarste. In veel landen is slecht waterbeleid een grote boosdoener. Overheden gaan elk jaar voor dezelfde kortetermijnoplossingen. Watertekort vereist een structurele internationale aanpak. Nu!

Water is het symbool voor zuivering en genezing. In het oude testament is water het fysieke leven. In het nieuwe testament symboliseert water het spirituele leven. Ook bij alchemisten drukt water het gevoel uit. Stromend water is gelijk als emoties in beweging.

Watervoetafdruk

In de EU-lidstaten gaat gemiddeld 24% van al het waterverbruik naar de landbouw. In Portugal, net als in Spanje en Griekenland, is dat 75% van al het water. Hoog tijd om efficiënter met water om te gaan in de agrofoodketen.

Bijna droge rivierbedding van de Quarteira-rivier bij Vilamoura, Algarve. Foto Kolforn

Alentejo en Algarve

In het zuiden is de waterschaarste een feit. De herfst- en wintergewassen vallen fiks tegen. In het hele land wordt de watervoorziening van gewassen tijdens de hete en droge maanden verzorgd door irrigatie.

Onderzoek van de Gulbenkian Foundation

Uit dit onderzoek blijkt dat de overgrote meerderheid van Portugese boeren het water uit “boorgaten”, zoals vijvers, putten en andere structuren haalt en dat ze niet meten hoeveel van dat water gebruikt wordt. De prijs van dat water wordt dus niet doorgevoerd in het totaalplaatje van de uitgaven.

Hetzelfde onderzoek toont aan dat boeren zelden moeten voldoen aan waterbesparings- en efficiëntie-eisen. Slechts 3% van de boeren integreert duurzame langetermijnscenario’s  in hun activiteiten. Boeren moeten serieus overwegen of ze niet andere gewassen willen verbouwen, daar de helft van het water naar olijfbomen, maïsvelden en wijngaarden gaat. En last but not least minder vee betekent een meer dan aanzienlijke waterbesparing. We moeten rigoureus minderen en het liefst stoppen met het eten van vlees.

Gelukkig gaan steeds meer boeren over tot het gebruik van druppelende irrigatiesystemen, ondersteunende sondes, weerstations en controleprogramma’s. De technologische innovatie en integratie in de landbouwsector staat in de kinderschoenen en er is geen kant en klare oplossing die voor alle boeren geldt.

Irrigatiekanaaltje bij Paderne, Albufeira. Foto Kolforn.

Woestijnvorming

Naar schatting leeft ongeveer een derde van alle mensen op aarde in een gebied dat woestijn dreigt te worden. Volgens Eric Geboers, expert op dit gebied, gaat er elke minuut 23 hectare vruchtbare landbouwgrond verloren. Deze stelling baseert hij op een rapport van de UNESCO. Jaarlijks valt er dus ongeveer een gebied ter grootte van Griekenland ten prooi aan de woestijn.

De UNESCO voorziet dat tegen 2045 ongeveer 135 miljoen mensen zullen migreren als gevolg van woestijnvorming. De “drooglegging” gaat heel snel in het Midden-Oosten en in Afrika, op de voet gevolgd door China, Zuid-Spanje en Midden-Amerika.

Innovatie

Woestijnvorming is de grootste bedreiging voor onze planeet volgens de VN. Het SALT-project van Geboers is een biomimetische poging om woestijnvorming tegen te gaan. Paradoxaal genoeg liggen veel woestijnen dicht bij zeewater. Bij SALT gaat het over een infrastructuur die zeewater scheidt in zoet water en zout. Het zoete water wordt gebruikt voor het verbouwen van gewassen en het vergroenen van de woestijn. Het zout wordt gebruikt voor het bouwen van een in zeewater infrastructuur ingerichte gemeenschap.

Het op zout gebaseerde bouwmateriaal is ontwikkeld en getest op duurzaamheid, dichtheid en druk- en treksterkte. Het materiaal kan in mallen worden gegoten en 3D-geprint. The Salt Factory is een architectonische verkenning en onderzoek van dit nieuwe materiaal (kleur, translucentie, geur, productieproces, bouwbaarheid, klimaatbeheersing, textuur en smaak).

Nog meer innovatie

Er zijn allerlei initiatieven waarover we maar mondjesmaat horen. Justdiggit, bijvoorbeeld. Zij graven gaten in droge gebieden, waar de grond zo hard is dat het water er niet eens in kan penetreren. Er worden allerlei eeuwenoude en innovatieve technieken gebruikt om het water weer in de aarde te krijgen.

De Noorse onderzoeker Ole Morten Olesen heeft met zijn initiatief Desert Control een manier gevonden om woestijngrond weer om te turnen tot vruchtbaar land.

https://www.youtube.com/watch?v=MTHES0l1Wgc

Trigger Systems biedt een reeks “slimme” systemen om een besparing van 50% in water- en energieverbruik in tuinen en landbouw te optimaliseren door voorspellingssystemen die voor een efficiëntere waterdistributie zorgen. Lissabon werkt met volle tevredenheid met Trigger System en het waterverbruik is sterk verminderd. En een leuk weetje, de bedenker van dit systeem is een agronoom uit de Minho. Sara Guimarães Gonçalves, oud-student aan de Faculteit Wetenschappen van de Universiteit van Porto (FCUP) en medeoprichter van de start-up Trigger Systems won in 2019 de Europese innovatieprijs van het European Institute of Technology Innovation (EIT) in de categorie EIT Woman, voor projecten ontwikkeld door vrouwen in de Europese Unie.

Druppende kranen

Alle internationale en nationale initiatieven zijn relevant en noodzakelijk. Daarnaast kan iedereen bijdragen door minder water te gebruiken. Na Noorwegen (200 liter per dag per persoon) dat over een riante hoeveelheid zoet water beschikt, heeft Portugal het hoogste waterverbruik per hoofd van de bevolking. Portugezen spenderen gemiddeld 187 liter water per dag. In Lissabon is het dagelijkse waterverbruik per persoon zelfs 281 liter. In Viana do Castelo is het verbruik per hoofd het laagst: 144 liter water per dag. In Faro is het gemiddelde dagelijkse waterverbruik per persoon 243 liter, terwijl men in de Algarve spreekt van extreme droogte.  

Als iedereen zijn/haar waterverbruik vermindert, zal dat al een verschil maken. Uit een kraan stroomt ongeveer 12 liter per minuut. Voor een douchebeurt van 5 minuten wordt 60 liter water verbruikt, als we kort douchen besparen we 35 liter water. Een compleet spoeltoilet verbruikt 15 liter. Bij het wassen van kleding verbruikt een moderne machine met voorlader ten minste 34 liter water per wasbeurt. In de keuken filtert en recyclet een vaatwasser water om tussen de 6,5 en 12 liter water te gebruiken (dezelfde hoeveelheid met de hand afwassen vergt zo’n 103 liter).

Landschap om woestijnvorming tegen te gaan, ontworpen door Sepp Holzer (Tamera, Portugal). Foto Simon du Vinage.

Als we ons waterverbruik niet verminderen zal Portugal tegen 2040 te kampen krijgen met ernstige waterschaarste.

Ongelijk verdeeld

Wereldwijd leven meer dan 2 miljard mensen in landen waar het water schaars is. Drie op de tien mensen in grote delen van Afrika hebben geen toegang tot drinkwater en consumeren water dat als onveilig wordt beschouwd. 10 op de 6 mensen wereldwijd hebben geen toegang tot elementaire sanitaire voorzieningen.


« Slakken op je bord
De weg zoekend »

Categorie: Natuur & Ontspanning Trefwoorden: milieu

Over Lotte Akkerman

Lotte Akkerman werkte ruim 35 jaar bij de diverse organisaties van de Verenigde Naties in Genève, Phnom Penh en Den Haag. Lotte studeerde Journalistiek. Daar verdiende ze haar brood nooit mee, wel schreef ze een trits aan verhalen, interviews en artikelen voor glossy’s en kranten. Voor Portugal Portal schrijft ze meestal over wat er te zien is, of wat zich afspeelt, in de Minho.

Lees Interacties

Reacties

  1. Kees Slager zegt

    16 mei 2021 om 10:33

    Irre-ele angsten exploiteren en pleiten voor meer belastingen. Dacht dat Portugal deze plaag tot nu toe bespaard was gebleven. Blijken de Nederlandse betweteressen hier ook het nakende eschaton te preken.

    Ik pleit voor remigratie. Een kleinere bevolking consumeert minder water.
    Nederland kan van een nat Pinksterweekend genieten, dus het blijft mooi in balans als de zo begane mensen gauw terug naar Nederland gaan.

    Beantwoorden
    • Lotte Akkerman zegt

      16 mei 2021 om 10:39

      Fijn dat je weer reageert, Kees, ik heb je gemist de afgelopen maanden.

      Beantwoorden
  2. Els zegt

    21 mei 2021 om 07:49

    Goed artikel om nog eens wat bewuster te worden van ons watergebruik. Interessant om te lezen wat er wereldwijd al gebeurt om woestijnvorming tegen te gaan. Geweldig idee van Ole Morten Oleson. Hopelijk vindt dat weerklank in de hele wereld! Dank je Lotte!

    Beantwoorden
  3. Cees Groenewegen zegt

    21 mei 2021 om 07:50

    Bij het waterverbruik per hoofd van de bevolking moet je wel even bedenken dat het toerisme deze getallen consequent scheef trekt. In juli en augustus heeft de gemeente Albufeira een waterverbruik van heel grofweg 900 liter per kop, omdat er voor iedere inwoner drie toeristen rondlopen. Evenzo wordt in het land van herkomst van die toeristen dat waterverbruik uitgespaard. Ik pleit er dus voor dat landen als Nederland en Engeland Portugal en dan met name Albufeira ondersteunen met extra subsidie om die last enigzins goed te maken.

    Beantwoorden
  4. Dirk van Toledo zegt

    25 augustus 2021 om 10:01

    Werkend voor de Nature for Life Foundation (www.natureforlife.org), heb ik een ontwerp ontwikkeld, genaamd “Energy Food Forest” of “EFF”, een vorm van meervoudig bodemgebruik: 1. Zon-energie (electr en/of thermisch), 50% bedekkend op 3 meter hoogte; 2. Biodiverse landbouw, bijvoorbeeld strokenteeld; 3. Regenwateropvang, -opslag, en geplande irrigatie.
    Dit ontwerp is bijna lineair opschaalbaar en toepasbaar in alle soorten klimaat.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Foto van een doodlopend spoor
Vliegschaamte
Als bijen naar de honing …
Onze rotzooi achterlaten voor anderen vinden wij normaal.
Trash Art van Bordalo II

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Marc van Driel op De geboorte van het Portugees. Het verhaal van een taal.: “Beste Janwillem, een prachtig stuk. Met veel plezier gelezen. Je maakt ergens melding over het verband tussen Poortugaal en Portugal.…”
  • Gerard Spring in 't Veld op Boodschappen doen: “Leuk artikel Mariska, Wij kochten een woning in 2011 in het noorden van Portugal op 16 km van de Spaanse…”
  • Josephine lucassen op Boodschappen doen: “heel leuk artikel en goed herkenbaar. dank voor het delen”
  • Mariska Roos op Portugees-Nederlandse cultuurschokken: “Wij hadden zo’n zelfde ervaring midden in een park in Viseu toe we hier net woonden. Twee vrouwen zaten er…”
  • Geert Brabant op Interessante recente muziekreleases (2025/5): “👍”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}