Deze keer ga ik het nog nogmaals hebben over eten en eetgewoontes. Ik kreeg een mailtje van een bekende met de opmerking dat Portugese vrienden zich vaak verbazen over de gewoonte van de Nederlanders om op straat te eten, onderwijl doorlopend, fietsend (?), bellend, pratend of weet ik wat nog meer doend. Vette patatten worden verorberd en als die op zijn (gelukkig wel het zakje netjes in de prullenbak) is er nergens een servetje te vinden waarmee de vingers weer schoon worden gemaakt. Erger, de vingers worden afgelikt, even nonchalant aan een broek / jas / iets anders afgeveegd en daarna wordt diezelfde hand zonder pardon uitgestoken bij het ontmoeten van een bekende.
Eten is blijkbaar niet belangrijk genoeg om tijd mee te verliezen en de cafés, snackbars en eettentjes doen goede zaken met meeneemvoedsel, zonder tafels, borden en bestek ter beschikking te hoeven stellen.
Portugezen eten ook heel vaak buiten de deur, maar (bijna) nooit wandelend op straat. Restaurants en eetgelegenheden doen vooral tijdens de middagmaaltijd de beste zaken; voor weinig geld krijg je overal een dagschotel of andere maaltijd. Je kunt in sommige gelegenheden ook wel staand eten (en betaalt dan minder dan als je een tafeltje hebt) maar wel altijd met servies en bestek, en servetjes staan overal voor het grijpen.
Erg veel variatie is er overigens meestal niet; een vlees- of een visgerecht met frietjes, rijst en salade. Een veelgehoorde klacht is het gebrek aan groente, alhoewel de vele soepen een boel goedmaken.
Over de maaltijden zelf valt ook veel te melden; wij (mijn familie) merken de laatste jaren een opvallende trend bij Nederlandse (jonge) mensen en die is dat ze niet willen herkennen wat op hun bord ligt. Dus geen botjes in een stuk vlees, geen graten, vel en, gruwel-de-gruwel, vooral geen kop aan een vissenlijf of op een gestoofd konijn. Ik herinner me mijn oudste (toen een jaar of 5) die bij de visboer altijd riep dat hij vis met kop wilde, voordat de verkoper daar wat aan zou doen.
Als je vraagt of iemand bijvoorbeeld kip lust, is het antwoord meestal “ja”, maar achteraf blijkt dan vaak dat “kip” synoniem had moeten zijn aan kipfilet. Mijn schoonmoeder had ieder jaar geiten, een varken en konijnen en vertroetelde die zelfs, maar in de weken voor Kerst werd de beestenboel zonder pardon verwerkt tot eten en ik moet zeggen dat ik nooit meer zo’n lekker gestoofd konijn heb gegeten als bij haar.
Het succes van kroketten, vissticks, hamburgers, kipnuggets en al die andere producten heeft wellicht te maken met dat feit; het is niet meer te herkennen eten, met smaakjes uit tubes en potjes.
Gelukkig hebben we vandaag de dag een heleboel gezond-eten-goeroes die prediken dat we mooie, hele en vooral verse producten moeten verwerken. En er verschijnen – ook in Portugal – steeds meer restaurants die die ideeën ook aanhangen en allerlei nieuwe gerechten op uw bord weten te toveren. Laten we hopen dat die het tij weer een beetje weten te keren.
Het is weer een smakelijk stukje leesvoer!