• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

De wispelturigheid van het Portugees

Door Han Overkamp 6 reacties
Gepubliceerd op 22 mei 2018 bijgewerkt op 7 augustus 2020

Portugezen die Nederlands leren hebben het makkelijker dan Nederlanders die Portugees leren. De combinatie grammatica, idioom en uitspraak is nu eenmaal in het Portugees veel ingewikkelder dan in het Nederlands. Dat vinden Portugezen zelf ook, want zij noemen hun eigen taal traiçoeiro: verraderlijk en wispelturig. Niet echt bemoedigend voor een buitenlander in Portugal. Maar waar liggen zoal de problemen en valstrikken?

Foto Pixabay

Uitspraak

Het moeilijkst is de uitspraak van het Portugees. Deze vaardigheid is de meetlat die onverbiddelijk aangeeft hoever je gevorderd bent met je Portugese les.

Een kleine afwijking in de uitspraak en je zit in de narigheid. De juiste uitspraak van zoiets simpels als alho (knoflook) heb ik moeten leren. Gewoon aljoe zeggen, met een dikke ‘l’: dat werkte niet bij de doorsnee Portugees. Het is dan ook heel bijzonder als je erin slaagt een Portugees te laten denken dat je een van hen bent. Uitzonderlijk knap! In de meeste gevallen is het hoogste wat je kunt halen dat je voor een Braziliaan wordt aangezien.

Het heeft natuurlijk ook met leeftijd te maken. Ga je emigreren naar Portugal met jonge kinderen dan zul je merken dat de kinderen veel sneller alle Portugese neusklanken, tweeklanken en doffe klinkers oppakken dan dat jij doet.

Voor het Frans, Italiaans of Spaans is er een beperkt aantal uitspraakregels, niet meer dan tien. Helaas,  in het Portugees zijn het er meer. Met de nodige uitzonderingen.

Neem bijvoorbeeld de woorden die hetzelfde zijn in de schrijftaal, maar die naargelang hun betekenis anders worden uitgesproken. Neem het woord soco. Met een open ‘o’ betekent het een klomp voor een man; met een gesloten ‘o‘ is het een vuistslag. Of pega. Met gesloten ‘e’ is het een ekster en met open ‘e’ een handvat. Of het woord avo. Avô is grootvader en avó is grootmoeder.

Nog gekker wordt het bij de uitspraak van de ‘x’. Bij het woord tóxico kan dat zijn: toksiko (correct volgens het woordenboek) maar evengoed tosiko of toschiko.

Grammatica

Tot zover de uitspraak, dan nu de grammatica. Degenen die Duits hebben geleerd of moeten leren, kennen de uitdaging heel veel rijtjes te moeten onthouden. Verbuigingen van zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden, aanwijzende voornaamwoorden.

Dit alles is echter kinderspel bij wat de Portugese taal van je vraagt bij de vervoeging van werkwoorden. Er is niet alleen een woordenboek met woorden in het Portugees maar ook een woordenboek met werkwoordsvervoegingen van 14.000 werkwoorden: Dicionário de Verbos Portugueses. Bijzonder daarbij is de aanvoegende wijs, die bij ons nauwelijks meer voorkomt. Neem bijvoorbeeld uitdrukkingen als: koste wat het kost, leve de koning of ware het niet dat.

Het doet wat plechtig en ouderwets aan, maar de Portugees heeft de luxe dat hij deze aanvoegende wijs conjuntivo gewoon en vaak kan gebruiken. Zijn gesprekspartner doet het namelijk ook. In de tegenwoordige tijd presente, de verleden tijd imperfeito en de toekomstige tijd futuro. Plus de daarbij horende samengestelde tijden.

Deze conjuntivo gebruikt de Portugees om gevoelsmatige stemmingen over te brengen: wensen, verlangens, twijfels of veronderstellingen. En de Portugees kennende (?): hij of zij zit vol met gemoedsstemmingen.

Forma analítica

Dan is er ook de forma analítica. Je hebt het vast wel eens gelezen of ergens zien staan. Of gehoord maar ik wed er wat om dat je het niet hebt verstaan of begrepen. Ik heb het over constructies als: fá-lo-ia (ik zal het maken), dá-no-lo-á (hij zal het ons geven). Ook nog eens zangerig uitgesproken!

Er zijn bij deze vorm weliswaar netelige kwesties. Zo zijn de Portugezen het er niet over eens of het is pode-se dizer of pode dizer-se (men kan zeggen). Of het is vejo-o levar of vejo levá-lo (ik zag hem wegbrengen). Dit is geen wispelturigheid meer, dit is een rommeltje, althans in de ogen van een Noord-Europeaan.

Tot slot

Het is nu eenmaal  zo dat een taal de speciale denk- en levenswijze van een volk weerspiegelt; het volk dat zich dus van deze taal bedient. Ieder woord en iedere regel kent zijn eigen geschiedenis en een emotionele en sociale betrokkenheid. Het leren van woorden en regels lukt dan ook niet alleen met boeken en schriften. Want onmisbaar daarbij blijft altijd het contact en het meeleven met de Portugezen zelf.

Dit is deel 27 uit de serie ‘Portugese taalweetjes’. De vorige delen kun je hier lezen alle taalweetjes

Bron: de serie ‘essa nossa ditosa língua’ door Peter Koj in de Portugal-Post gepubliceerd.


« Arroz de Favas
Terug in de tijd »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: taal, taalweetjes

Over Han Overkamp

Rond de eeuwwisseling verhuisden ik en tarsilla van Zeist naar de Serra d’Estrella (Torrozelo) en later naar de Algarve (Olhão). Van een voorgenomen verhuizing naar Sintra is het niet meer gekomen; het leven bleek weer eens sterker dan de leer. Terug in Zeist, na tien jaar, ervoeren we dat we in Nederland harder nodig waren dan in Portugal. Sinds 2018 schrijf ik voor dit portaal. Begonnen met de serie taalweetjes ben ik allengs vaker over onderwerpen uit de geschiedenis gaan schrijven. Daarbij zet ik graag de Algarve in het licht; iets wat ik mij al had voorgenomen in de tijd dat we er woonden.
Geschiedenis is een boeiende hobby, vooral omdat veel van wat nog als ‘nationale trots’ wordt beleefd nu ter discussie staat, ook in Portugal. Waren onze Gouden Eeuw en de daarmee samenhangende rijkdom misschien wel een hel voor onze koloniën? Zijn al die standbeelden (ook die in de Algarve) wel verdiend? Waren die ‘ontdekkingen’ toentertijd eigenlijk agressieve veroveringen? Laat je verrassen!

Lees Interacties

Reacties

  1. Elly Koehler zegt

    24 mei 2018 om 09:49

    Een heel goed verhaal, maar dat deze taal moeilijk is, ja dat heb ik wel gemerkt.

    Beantwoorden
  2. Marja de Wit zegt

    27 mei 2018 om 11:16

    Interessant en amusant artikel. Ik ben van plan een cursus te gaan volgen om mij een beetje verstaanbaar te kunnen maken in het Portugees. Denk dat ik dat toch wel ga doen en me niet laat ontmoedigen door de moeilijkheidsfactor waar u over schrijft. Heeft u nog tips voor cursus in NL? Beetje in de Randstad. groeten Marja de Wit

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      27 mei 2018 om 13:48

      Dag Marja

      in mijn volgend ( en laatste stuk iver taalweetjes) laat ik zien dat er niet alles zo moeilijk is.
      Wat betreft Portugese les: ik ken alleen Roelien de Nood in Utrecht. Zij geeft al heel lang les/cursus en heeft ook een cursusboekje geschreven.
      groet
      Han

      Beantwoorden
  3. Karolien van Eck zegt

    27 mei 2018 om 11:25

    Op zich een leuk verhaal met interessante voorbeelden, maar ik ben het zeker niet met je eens als je zegt: “Portugezen die Nederlands leren hebben het makkelijker dan Nederlanders die Portugees leren”.

    Het Nederlands is een bijzonder onregelmatige – en vaak onlogische – taal die maar door heel weinig niet-moedertaalsprekers volledig goed wordt aangeleerd.
    Denk maar eens aan zinsconstructie met “er” (zie bijv. mijn blog: Mens erger je niet), en dan is er de inversie, scheidbare werkwoorden, werkwoorden met ge-, ver-, etc. etc. etc.

    Het Portugees is daarentegen juist een heel logische – alhoewel, toegegeven, ook zeer rijke en complexe – taal. De paar voorbeelden van verschillende uitspraken van gelijk geschreven woorden die je geeft nemen zeker niet weg dat in het geschreven Portugees doorgaans “what you see is what you get” van toepassing is (denk maar eens aan de zeer onregelmatige schrijfwijze van het Engels en aan Franse woorden die op schrift nog heel veel letters doorgaan terwijl de uitspraak al klaar is …).

    Constructies als “fa-lo-ia” en dergelijke worden eigenlijk alleen in de schrijftaal gebruikt.
    En dat er bij een aantal constructies geen vaste woordvolgorde is hoeft niet te betekenen dat het een rommeltje is, maar juist dat de taalgebruiker enige mate van vrijheid heeft …

    Groet uit Caldas da Rainha

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      27 mei 2018 om 13:56

      dag Karolien
      Leuk te weten dat je meeleest
      En dank je wel voor deze kanttekeningen die de subtiliteit erin brengen.
      Ze komen eigenlijk overeen met het gevoel dat ik allengs heb ontwikkeld dat ik te absoluut ben in mijn geschrijf over het Portugees.
      Met als gevolg dat ik even een pauze inlas.
      Fijne zomerdagen toegewenst vanuit Maarsbergen waar ik nu bivakkeer.
      Groet
      Han

      Beantwoorden
  4. Lia Storm zegt

    28 mei 2018 om 08:47

    Dit is, denk ik, een deel van de reden waarom ik telefoongesprekken zo moeilijk kan volgen in het Portugees. Als ik met mensen praat lukt het uitstekend, maar telefonisch…..! Vooral als ik gebeld wordt en in eerste instantie niet eens weet waar het over gaat.
    Maar, klopt het dat ze hier nooit beginnen met te vertellen wie ze zijn? Dat stukje, als het er is, krijg ik eigenlijk nooit mee. Wij nemen op met naam en/of bedrijfsnaam, ook als we zelf bellen beginnen we daar mee. Hier begint gewoon een of ander verhaal en de rest moet je maar raden. Ook dat maakt het erg moeilijk om alles goed te volgen.
    Na 2 jaar kan ik me goed redden in allerlei soorten gesprekken, maar de telefoon blijft nog steeds een ramp!

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Woord van het Jaar
Het Woord van het Jaar in drie talen
Stoel met boeken
Vakantielectuur: lezen in en over Portugal
spelende Portugese mannen in het park
Mais ou menos

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Marc van Driel op De geboorte van het Portugees. Het verhaal van een taal.: “Beste Janwillem, een prachtig stuk. Met veel plezier gelezen. Je maakt ergens melding over het verband tussen Poortugaal en Portugal.…”
  • Gerard Spring in 't Veld op Boodschappen doen: “Leuk artikel Mariska, Wij kochten een woning in 2011 in het noorden van Portugal op 16 km van de Spaanse…”
  • Josephine lucassen op Boodschappen doen: “heel leuk artikel en goed herkenbaar. dank voor het delen”
  • Mariska Roos op Portugees-Nederlandse cultuurschokken: “Wij hadden zo’n zelfde ervaring midden in een park in Viseu toe we hier net woonden. Twee vrouwen zaten er…”
  • Geert Brabant op Interessante recente muziekreleases (2025/5): “👍”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}