Geduld

Als ik één ding geleerd heb in onze anderhalf jaar Portugal dan is het geduld hebben. Ik ben van nature geen geduldig mens. Dingen gaan mij vaak veel te langzaam. Of mensen zijn te langzaam van begrip. Dan word je behoorlijk op de proef gesteld in een land waar wachten erbij hoort en je de taal maar matig beheerst.

Goed, geduld dus.

Grof gezegd: alles wat je hier van plan bent duurt langer dan je vooraf dacht. 

In onze beginweken maakten we lijstjes (ik ben een lijstjesmens) met de taakjes en zaakjes voor die dag. Een stuk of vijf van de lange lijst van dingen die je moet doen als je bent geëmigreerd. Dat moest toch lukken zonder al te veel stress. Haha, na een tijdje waren we van deze Nederlandse gedachtengang genezen. Als we één klus of zaak per dag tot een goed einde konden brengen, ging de vlag uit. Vaker lukte er helemaal niets volledig; door ons onbegrip van regels en noodzakelijke stappen, door het onderschatten van afstanden, door onvoldoende kennis van het Portugees. Meestal was het een beetje van alles tegelijk. 

Lunch

Ook de heilige almoço, oftewel de lunch, gooide meer dan eens roet in het eten, om maar even in de terminologie te blijven. Ergens tussen 12.00 en 15.00 uur gaan alle bedrijven en een groot aantal winkels dicht om het personeel de gelegenheid te geven uitgebreid te gaan lunchen. Dat is zo normaal dat er op internet meestal niets over te vinden is bij de openingstijden van bedrijven. Google Maps geeft dan aan ‘nu open’, je rijdt erheen en ziet het bordje fechado op de deur hangen. Hè? Hebben we iets gemist? Jazeker! We moeten toch eten, rare Nederlanders. 

Hoe laat de deur weer opengaat is een verrassing. We hadden geen idee hoe Portugezen weten wanneer ze terecht kunnen. Dat klopt want die weten het zelf ook niet precies. Vaak stonden we met meerdere klanten aan de deur te rammelen en waren wij de enige buitenlanders. Troostend dat het iedereen overkomt maar toch ook wel lastig als je dingen wilt plannen. Lesje Portugese cultuur: plannen is een heel raar fenomeen dat hoort bij het gehaaste noorden van Europa. Wen daar maar aan als je besluit hier te gaan wonen.

Afspraak

Je kan op heel veel plekken tegenwoordig een afspraak vooraf maken, vaak ook online. Dat wil niet zeggen dat je dan ook op die tijd aan de beurt bent. Je moet het meer zien als een tijdslot waarbinnen je waarschijnlijk geholpen gaat worden. Meestal ga je gewoon zitten en wacht je tot je aan de beurt bent.

Wij maakten dit voor het eerst mee bij het Centro de Saúde van onze woonplaats. We waren ruim voor openingstijd aanwezig zoals ons was getipt door een kenner. We trokken een nummertje en het grote wachten begon. Na uren bleek dat de werktijd van de arts inmiddels voorbij was en we het de volgende ochtend weer konden proberen. Er zaten daar mensen (Portugezen!) wiens derde poging dit al was en voor wie het ook dit keer weer niet gelukt was. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat het hier niet om spoedgevallen ging maar verbazingwekkend was het wel.

Ik haast mij om daar tegenover te zetten dat we minstens zo vaak wel op tijd aan de beurt waren bij allerhande instanties en bedrijven. De bloedafname- en onderzoekscentra in Seia werken bijvoorbeeld ook met afspraken. Zij sturen vooraf een berichtje op je mobiel of het je nog steeds goed uitkomt en eenmaal daar word je stipt op tijd geroepen voor je behandeling of onderzoek. Het zijn commerciële instellingen maar ze werken voor de SNS (Serviçio Nacional de Saúde). Met een NISS ( Numéro de Identificação Seguranca Social) en een doorverwijzing van een huisarts kosten de onderzoeken en tests je helemaal niets en de stiptheid krijg je er gratis bij.

Waterput

In mei van dit jaar hebben we op ons terrein een waterput laten slaan. Het gat zit er, er is water genoeg maar er moet nog een pomp in om het water omhoog te pompen. Met bijbehorende kabels, elektriciteit en schakelpaneel best een prijzig en specialistisch klusje. Het eerste bedrijf, dat we via de putboorder hadden, zegde de klus af vlak voordat het uitgevoerd zou worden. De baas was ziek. Het tweede bedrijf had voorlopig geen tijd maar we stonden op de wachtlijst. Het derde bedrijf, via een kennis, rekende zich rijk en we ontvingen een offerte met een prijs die je voor een zilveren pomp en gouden kabels zou verwachten. Nummer vier kon tot drie keer toe niet zeggen wanneer ze zouden komen en nummer vijf ging er niet aan beginnen want wij woonden wel erg ver van Oliveira do Hospital (25 km). 

Op dit moment, begin 2025, kijken we nog steeds tegen een interessant blauw buisje aan. We weten dat daaronder heel veel water op ons wacht maar zie het maar eens omhoog te krijgen.

We staan nu op de rol bij een bedrijf voor medio volgende maand. We rekenen er maar niet op. Als ze toch komen springen we een gat in de lucht. Ook dat doet wachten met je. Als het dan toch nog lukt kun je je geluk niet op.

Lesje

Wachttijden of niet nakomen van afspraken is natuurlijk een geliefd onderwerp op borrels van buitenlanders hier. Het is zeker niet onwaar wat er wordt besproken maar het heeft natuurlijk totaal geen zin om hier verongelijkt over te zijn. Het is gewoon een gegeven, het is onontkoombaar, bijna een manier van leven.

Gesprek met mezelf: “Waarom wilden we hier ook alweer heen? Oh ja, om een rustiger leven te leiden. Doe dat dan ook! Beschouw het als een lesje Portugees leven. Geduld is daar een prachtig onderdeel van en als je het eenmaal een beetje beheerst, een hele fijne vaardigheid. Je overdenkt je leven, knoopt een praatje aan met een mede-wachtende of luistert een podcast. Kortom, je onthaast. Is dat niet precies waarvoor je verhuisd bent?”.