Nieuw werk uit de Portugese muziekscene met bij elke videoclip de originele tekst en een (al dan niet eigen) vertaling. Van R&B over verrassend pianowerk tot fado-techno, kies maar uit.
LINA_ & Marco Mezquida – O Fado (EP)
Matilda – Inconstante (single)
Bia Caboz – Quero é rir (single)
LINA_ & Marco Mezquida – O Fado (EP). Stem en piano tillen fado naar een andere dimensie
Lina Rodrigues startte haar muzikale carrière als Carolina met klassieke fado, in wat nu wel een vorig leven lijkt. Meer over deze fase vind je hier. Ik zag haar bijna tien jaar geleden voor het eerst aan het werk op het Belmundo-festival in Brugge, toen ze in laatste instantie een zwangere Cuca Roseta moest vervangen. Ze had toen net haar eerste album uitgebracht en was nog volslagen onbekend in onze contreien, maar ze gaf wel blijk van bakken talent.
De frele, timide zangeres van toen verrast echter in 2019 de muziekwereld met het project LINA_ RAÜL REFREE, een samenwerking met de Spaanse muzikant, componist en producer (van o.a. Rosalía, waarmee hij flamenco populariseerde), waarbij ze fado naar de 21ste eeuw brengen. Ook hierover schreef ik vroeger al eens. Het project levert internationale erkenning op, o.a. op Eurosonic in Groningen.
In 2024 breekt ze helemaal door, dit keer onder haar nieuwe artiestennaam LINA_, met de plaat Fado Camões, waarop ze teksten van de klassieke Portugese dichter als fado interpreteert. Het brengt haar op grote podia als Womad, maar ze staat er van 8 tot 10 november ook mee in Rotterdam, Heerlen en een nog te bepalen derde locatie in Nederland.
Nu heeft ze een EP uitgebracht, samen met de Catalaanse pianist Marco Mezquida. Deze schitterde vorig jaar nog op Gent Jazz (quote De Standaard “zelden een muzikant gezien waar het spelplezier zo van afspatte...een vaardig virtuoos, die lustig allerlei stijlen door elkaar mengde”). De titel O Fado laat weinig aan de verbeelding over, maar toch is het een zeer bijzondere interpretatie van deze muziek die Unesco Cultureel Werelderfgoed is. Het project is het werk van twee uitzonderlijk getalenteerde artiesten die door respect en bewondering voor elkaars mogelijkheden hun individueel niveau naar een nog hoger niveau tillen. Een muzikaal avontuur dat gebaseerd is op een intense, creatieve en gepassioneerde dialoog. Op de plaat staan drie fado titels die op heel eigen wijze uitgevoerd worden en waarbij LINA_ ook haar talent als componiste etaleert. Daarnaast ook een Spaanstalige klassieker, El Rosario de Mi Madre, een van oorsprong Peruaans lied dat door de legendarische Maria Dolores Pradera de onsterfelijkheid werd ingezongen. Het duo gaat dit jaar met het project de internationale tour op. Het titelnummer is gebaseerd op een gedicht van Florbela Espanca en werd door LINA_ zelf op muziek gezet.
Matilda – Inconstante (single). Kleindochter van fado–icoon gaat voor R&B-pop
Ze is pas twaalf als ze voor het eerst op een podium staat, samen met haar opa. Niemand minder dan wijlen Carlos do Carmo, een van de peetvaders van de fado, geeft haar deze kans ter gelegenheid van de viering van zijn 50 jaar carrière. Ze gaat muziek studeren en op haar 19de versiert ze een studiebeurs aan het befaamde Berklee College of Music in Boston (USA). Het kost haar echter tijd om haar schrik voor de druk en het podium te overwinnen en ze gaat aan de slag als journaliste. Tijdens gelegenheid optredens blijft Matilda echter experimenteren met hiphop en R&B en dat resulteert in deze eerste single die de komst van haar debuutalbum aankondigt. Op tekst van Agir (over hem had ik ooit een leuk item op mijn blog, dat zelfs op Radio 1 kwam) gaat het nummer over “de intensiteit van een liefde die zo sterk is dat we, ondanks haar wispelturigheid, het gevoel hebben dat we er niet aan kunnen weerstaan”.
Bia Caboz – Quero É Rir (single). Fusie van fado met moderne klanken
Uitgebracht op de eerste dag van de lente en deze kon niet beter beginnen dan met dit feestelijk nummer. Bia Caboz is een van de meest innovatieve stemmen in de hedendaagse Portugese muziek, een opkomend jong talent dat toch al enkele opgemerkte samenwerkingen op haar naam heeft. Ze is afkomstig uit een muzikale familie op Madeira, loopt school in Lissabon en keert daarna terug naar het eiland. Ze begint er haar muzikale carrière met muziek van Amy Winehouse op zomerfestivals, maar ze neemt ook twee fadosongs mee in haar programma. Deze leveren andere reacties op en zelf ondervindt ze dat het haar stem op een ander niveau brengt. Via via komt ze in contact met Ana Moura, die haar in de bekende fadoclub Senhor Vinho in Lissabon introduceert, waar ze leert klassieke fado zingen en beleven. Ze vindt het echter een uitdaging om fado te fuseren met andere muziekstijlen. En daarin wil ze nog verder gaan dan de zogenaamde Fado novo (gemoderniseerde fado). Ze wil haar publiek boeien en dan vooral vooral het publiek dat zelfs niet van fado houdt. Ze wil de stem zijn die het genre naar adolescenten en discotheken brengt. In die optiek schrijft ze ook een fado voor het computerspel Valorant. Ondertussen heeft ze al enkele interessante projecten gepresenteerd.
- Fado-techno. Haar vrienden luisterden naar techno, maar zij vond dat irritant en vermoeiend, alleen die beats. Ze schreef het nummer Sentir Saudade en nam het op met electro house DJ Kura. Het werd een eerste succes.
- Fado-sertanejo. Met de Braziliaanse ster Roberta Miranda zette ze de klassieker Cabecinha no Ombro op plaat. Sertanejo is een traditionele stijl, maar tegenwoordig zowat het populairste genre in de Braziliaanse popmuziek.
- Fado-rap. Met rapper Piruka maakte ze Fala-me a verdade.
- Fado-afro. Recent kwam een duet uit met de Kaapverdische artiest Mr Marley, Tempo & Longe, een fusie van fado met afrobeat.
Quero É Rir doet eigenlijk wel een beetje aan Ana Moura denken. Het nummer is naast een feestelijk thema ook een manifest van moed, zelfontdekking en wedergeboorte. Geschreven op een moment dat ze diep zat, in een psychologische gevangenis, komt ze tot de conclusie dat vrijheid niet gegeven maar veroverd wordt. De zee opent zich alleen als je erin stapt. De begeleidende videoclip is een meesterwerkje, opgenomen op Madeira en vol symboliek. De single maakt deel uit van het project Espiral, dat de grenzen van de fado en de Portugese muziek wil verleggen door moderne klanken en multiculturele elementen toe te voegen. Het project moet in de loop van dit jaar haar eerste album opleveren.
Bia Caboz dankt haar steile opgang aan haar vermogen om fado opnieuw uit te vinden en te fuseren met nieuwe muzikale en esthetische invloeden.
heel prachtig en interessante weer dit artikel, bedankt voor deze mooie info en luitstertips. Een grote verrijking!
Dankjewel Lisette.
heel erg bedankt Geert, fijn om op nieuwe Portugese muziek sporen te worden gezet, met interessante achtergrondinfo!
Graag gedaan, Hester. Leuk dat je het apprecieert!
Wow Geert, prachtige muziek! Mooi over verhaald! Blij mee! Dankjewel!
Ik genoot vooral van Lina en Marco, wat een stem, wat een getalenteerd pianist! Maar ook van Bia! De passie van de fado bleef, maar zij ziet kans daar nieuw leven in te blazen!
Heel mooi! Els
Fijn dat het je blij maakt. 🙏