De huidige tweede politieke partij van Portugal kwam bij de gemeentelijke verkiezingen op 12 oktober 2025 van een koude kermis thuis. Op basis van de parlementsverkiezingen van vijf maanden daarvoor had Chega gerekend op zo’n 60 burgemeestersposten maar dat werden er slechts drie.
De 134 vereadores (wethouders/schepenen) die Chega won zijn geen pleister op de wonde, want in Portugal krijgen vereadores van de oppositie vrijwel nooit een portefeuille en zitten er bij de collegevergaderingen voor spek en bonen bij.
De einduitslag van deze autarquicas laat het gebruikelijke beeld zien: de twee mastodonten van de Portugese politiek, PS (41%) en PSD (44%), gaan er met 85% vandoor en de resterende 15% wordt verdeeld over een handvol kleinere partijtjes. Daaronder dus ook Chega dat 11,9% van het totaal uitgebrachte stemmen kreeg voor de burgemeestersposten, en 12,8% van het totaal uitgebrachte stemmen voor gemeenteraden. Zouden het parlementsverkiezingen zijn geweest, dan was Chega dus ruim de helft van haar 60 zetels kwijtgeweest.
Het lijkt er dus op dat de parlementsverkiezingen van mei 2025 vooral een afstraffing van de socialisten van de PS waren, die zich tijdens de eerste regeringsperiode van premier Montenegro nogal bokkig opstelden. Maar het is natuurlijk ook waar dat de kiezer zich landelijk anders laat leiden dan voor de gemeente. De burgemeester is nu eenmaal iemand die je gemakkelijk gewoon kunt tegenkomen op straat, de Portugese burgemeesters zijn zich ook zeer bewust van het feit dat de band met de lokale kiezer essentieel is. Immers is er vaak maar een relatief beperkt aantal stemmen nodig om met die sleutelpost aan de haal te gaan. Daarnaast lijken proteststemmers wat angst te hebben voor het kiezen van bestuurders uit een partij die nog geen enkele bestuurlijke ervaring heeft.
De Portugese pers bericht overigens vooral over het aantal burgemeestersposten, de gemeenteraad wordt minder belangrijk gevonden. Dat komt waarschijnlijk doordat gemeenten nu eenmaal vooral uitvoerend bezig zijn en beleid vooral op landelijk niveau wordt gedefinieerd. Maar toch mogen de gemeenteraden niet worden onderschat, ze moeten bijvoorbeeld het PDM (ruimtelijke ordeningplan van de gemeente) goedkeuren, al is dat dan wel weer op basis van een voorstel van de burgemeester en vereadores. Het belang van dat plan bleek maar weer eens in ons artikel over de woningcrisis.
Natuurlijk kijken de Portugezen vooral naar de burgemeestersposten van Lissabon en Porto, die beiden naar regeringspartij PSD gingen. Maar ook Albufeira kreeg ditmaal veel aandacht. daar won Chega één van zijn eerste drie burgemeestersposten ooit. Het verlies van Chega ten opzichte van de parlementsverkiezingen van mei 2025 kreeg vanzelfsprekend veel aandacht, maar de realiteit is ook dat de pas zes jaar oude partij nu voor het eerst drie câmaras municipais won. En natuurlijk gaat de aandacht dan vooral uit naar Albufeira, de onofficiële hoofstad van het Portugese toerisme. 7.396 stemmers kozen in de gemeente Albufeira voor Chega en de vraag is nu wat dat zal betekenen voor de miljoenen toeristen die daar jaarlijks over de vloer komen. En voor de vele duizenden seizoensarbeiders, vaak van buitenlandse komaf.
Welk een tegenvaller deze verkiezingen voor Chega betekenen, blijkt wel uit de verkiezingsuitslagen voor het parlement in de Algarve van mei 2025. Als die maatgevend waren geweest voor de verdeling van deze burgemeestersposten, dan waren nu alle grotere gemeenten van de Algarve in handen van Chega. De enkele winst in Albufeira is dus landelijk gezien een troostprijs.
We schreven al eerder over de cheganisatie van de Algarve in 2024.
De nieuw verkozen personen hebben al in de maand oktober hun nieuwe functies op zich genomen. Daarmee zijn ook de 302 juntas de freguesias die in 2013 werden opgeheven, in ere hersteld, want ook daarvoor werden op 12 oktober nieuwe presidentes de junta gekozen. We schreven daar al over in onze Kort maar Krachtig van januari 2025.
Geef een reactie