De vier seizoenen, of hoe ik mijn tijd vul.

Een veelgestelde vraag aan iemand die emigreert:  Wat doe je zoal de hele dag als je gepensioneerd bent en in Portugal woont? Het antwoord is deels afhankelijk van het seizoen. 

De zomer

In de zomermaanden begint mijn dag met vroeg opstaan en de tuin bewateren. Een groot deel gaat automatisch maar alle potten en delen van de tuin zonder irrigatiesysteem, doe ik handmatig. Dat vind ik heerlijk werk. Vaak is het dan nog koel en de lucht knisperend fris. Wat is er leuker dan een beetje met water spelen en zien dat de planten zich ontwikkelen, vrucht gaan dragen of bloemen maken?

Ik knip uitgebloeide bloemen weg voor meer bloei en oogst aardbeien, Kaapse bes, ananasguave of frambozen voor mijn ontbijt. Ik pluk de tomaten die beginnen te kleuren en haal onkruid weg dat in de zomer net zo lekker doorgroeit als alle andere planten in de tuin. Om een uur of tien ontbijt ik in de schaduw onder de walnotenboom met zicht op de wilde bloemenwei. Honderden insecten zoemen rondom de klaprozen, korenbloemen, meisjesogen en goudsbloemen. Een rustgevend begin van de dag.

Vaak zijn er klusjes die gedaan moeten worden: het normale huishouden maar ook uitdagingen als het verlengen van mijn rijbewijs of het opvragen van offertes voor grotere klussen. Boodschappen doen is hier wat tijdrovender dan het in Nederland was. Alles is ver weg en veel winkels sluiten een paar uur tussen de middag. Het neemt al gauw een dagdeel in beslag.

We eindigen de dag met een duik in het zwembad. Heerlijk verfrissend en goed voor je lijf, bewegen in water. Een ongekende luxe die niet echt went maar nog steeds bijzonder voelt. Hoewel het zwembad erg lekt en aan vervanging toe is, maken we er goed gebruik van. Hopelijk kunnen we binnenkort Project Zwembad gaan opstarten en een nieuwe laten maken. Renovatie is helaas niet mogelijk, daar is het te slecht voor,  dus het wordt nieuwbouw.

De avonden vullen zich met feestjes, etentjes, dorpsfeesten en borrels. Gegarandeerd mooi weer betekent ook dat je je nooit hoeft af te vragen of je wel buiten kunt eten. Het is hooguit te warm dus dan eet je gewoon wat later. Vaak kun je tot laat natafelen, soms koelt het af. Dan ontdek je dat de 30 graden van overdag nu 20 graden is geworden en je een vestje nodig hebt. Idioot natuurlijk maar je went zo snel aan hoge temperaturen.

Die temperatuur maakt ook dat alles wat je doet in de zomer langzaam gaat. Je kunt gewoon niet sneller want het zweet gutst binnen de kortse keren van je af. Een effectieve manier om te onthaasten dus.

We krijgen veel bezoek uit Nederland, vaak voor een aantal dagen, soms zelfs weken. Dan gaan we veel op stap en uit eten. De klussen liggen dan stil, de gasten en de gezelligheid gaan voor. Of we klussen samen, ook heel leuk.

De herfst

In het najaar wordt het al wat later licht ‘s ochtends en dan word ik ook later wakker. Mijn bioritme past zich blijkbaar aan. Dat was ik helemaal kwijt geraakt in Nederland door de dagelijkse wekker die mij ruw uit mijn slaap/waakritme haalde. 

In de herfst zijn er weer heel andere klussen in de tuin: snoeien, hakselen, mulchen, planten en zaaien voor de winter. 

Na het ontbijt, douchen en aankleden ga ik nadenken over het eten van die dag. Lang geleden ben ik begonnen met een 100-dagen-challenge die op dat moment erg populair waren op internet. De mijne was: 100 dagen elke dag iets anders koken. Dat gaf mij zoveel voldoening en inspiratie dat ik dit tot op de dag van vandaag volhoud. Ik kook vrijwel nooit hetzelfde. 

Koken is mijn hobby, samen met kookboeken lezen en allerlei kooktips verzamelen. Ik volg bijna nooit een recept helemaal maar geef er mijn eigen draai aan. Ik lees graag over kooktechnieken, ingrediënten en het gebruik van kruiden en specerijen. Hier in Portugal heb ik mijn eigen bescheiden oogst uit de moestuin, van de fruitbomen, bessenstruiken en kruidenbakken die ik als inspiratie gebruik. Ik plant maar een paar dezelfde planten tegelijk en dan een paar weken erna weer een paar zodat ik een gevarieerde oogst heb en niet dagen achter elkaar sla of curgetes hoef te eten. Als ik wel veel van een zelfde groente heb, vaak een cadeau van de tuinman of de buren, maak ik soep of een groentestoof en vries die in. Regelmatig ben ik dan een hele dag in de keuken bezig met hakken, snijden, koken en invriezen. Zo fijn om te doen en daar alle tijd voor te hebben!

De winter

In de winter is de tuin in rust, wordt het laat licht en slaap ik lekker lang uit. Ik start mijn dag met het lezen van het nieuws, een fijn boek of het luisteren naar een podcast. Mijn favoriet is de Omdenken-podcast. Elke week iemand die een meestal zeer herkenbaar probleem voorlegt aan Berthold Gunster.  Hij analyseert dat op zijn geheel eigen wijze en brengt het richting een oplossing, samen met de gast. Vrijwel altijd herkenbaar en inpasbaar in je eigen leven.

De winter brengt weer hele andere klussen mee. Het hout dat wij in de zomer laten komen en opstapelen in de houtopslag, moet gekloofd worden. Daar hebben we een kloofmachine voor die ik met veel plezier bedien. Je voelt je een soort geweldenaar als zo’n stuk hout zich krakend gewonnen geeft en in tweeën splijt. Ik maak altijd een paar manden vol voor een aantal dagen stoken. 

Vuurtjes maken is mijn guilty pleasure. Vroeger bij ons thuis waren we allemaal van het vuurtjes maken en mijn broer en ik zijn er nog steeds erg goed in. Mijn zoon en dochter hebben deze typische fascinatie van mij geërfd. Onze buitenbarbecue op hout is dan ook een van de hoofdattracties voor hen als ze hier zijn. Die barbecue gebruiken we in de zomer nauwelijks omdat een weggewaaid vonkje nare gevolgen kan hebben. In tegenstelling tot in Nederland barbecuen we hier dus vooral in de herfst en de winter.

Behalve de barbecue, stoken we ook de centrale verwarming op hout. Er is dus aardig wat hout nodig in een gemiddelde winter hier. Drie á vier kuub gaat er wel doorheen. Aan het eind van de dag stook ik de houtkachel op, nemen we een portje en staren we naar het vuur. Heerlijk! 

De avonden vullen we met een serie of een film. 

De lente

Er komt een moment in de winter dat je wel een beetje klaar bent met de kou, de regen en de klammigheid. Als je dan de vaste planten voorzichtig hun kopje boven de aarde ziet steken weet je dat het niet heel lang meer duurt. De lente komt eraan! 

Zaaien, planten, bemesten. Snoeien, hakselen, mulchen. 

De tuin is een feest elke dag. Alles groeit en is fris groen, de eerste bloem verschijnt. Een dagelijkse wandeling door de tuin is vaste prik in deze tijd met elke dag weer een nieuwe verrassing.

We krijgen dan de eerste logees dus het appartement moet in orde gemaakt worden. De tuinman komt weer wekelijks en we bespreken de nieuwe tuinplannen. 

We kunnen buiten lunchen in het eerste lentezonnetje maar de avonden zijn nog kil en de dag eindigt dus nog bij de haardkachel.

Het hele jaar door

Verder hebben we onze wekelijkse les Portugees plus huiswerk en de wekelijkse vrijdagmiddagborrel met de borrelgroep. We maken tripjes in Portugal en naar Nederland. We maken mooie wandelingen in de omgeving. We bezoeken musea en bezienswaardigheden in de herfst en de winter, als er bijna geen toeristen zijn. We drinken wat met de buurman, horen de laatste roddels bij de bakker en oefenen ons Portugees op de markt en in de winkels. Ik lees heel veel en schrijf zo nu en dan een stukje voor dit platform.

Kortom, maakte je je zorgen of we onze dagen wel kunnen vullen? Dat lukt goed hoor.

In Portugal wonen honderdduizenden gepensioneerden van allerlei nationaliteiten. Aangetrokken door het betere weer, de schone lucht, de lagere kosten, maar ook door het gunstige belastingklimaat. Sommigen genieten van het ‘NHR-tarief’ van 10% inkomstenbelasting, anderen betalen tegen de normale inkomstenbelastingtarieven gewoon wat minder dan in het thuisland. Ook zonder speciale regelingen kan het verschil voor een Nederlandse of Vlaamse belastingplichtige zomaar 10% zijn. De instroom van dit pensioengeld in de economie is belangrijk voor Portugal, niet alleen via de inkomstenbelasting maar zeker ook voor de lokale middenstand. (Red.)