Foute mannen

Laatst moest ik wat tijd stukslaan en ging naar het café op het plein om een kop koffie te drinken. Bij binnenkomst zag ik João. Hij gebaarde ‘kom’. Hij kon niet wachten om mij iets te vertellen. Hij zat zich te verkneukelen en stak meteen van wal.

De zoon van een redelijk bemiddeld man wilde een auto kopen en vroeg zijn vader om geld, want die had toch genoeg, wist-ie. Maar de vader deed moeilijk en na enige tijd kwam het hoge woord eruit. Zijn enorme kapitaal was weg.

Wat bleek? De vader had alles wat op zijn spaarrekening stond geïnvesteerd in een paspoort dat hem rechtstreeks toegang verschafte tot de hemel. Een lepe priester had hem, en andere gelovigen, veel geld afhandig gemaakt voor zo’n belachelijk document. Deze nare zielenhoeder werd opgepakt, maar kreeg geen straf. Het geld was opgegaan aan de dames van plezier.

Estado novo

In Lissabon, in 1967, bleek dat niet alleen geestelijken, maar ook prinsen, graven, markiezen, bankiers, industriëlen en ministers minderjarigen seksueel misbruikten en zich overgaven aan tomeloze hoererij.

De buitenlandse pers bracht dit zaakje aan het daglicht. Salazar was woedend. Niet over het vergrijp, maar dat het was uitgelekt. Hij ging over tot een volledig doodzwijgen van deze misplaatste onverkwikkelijkheden. Men kon er niets over lezen of horen en het was alsof het schandaal alleen in het buitenland bestond.

Het leek alsof de leugen de waarheid was en de realiteit een gefabriceerd complot.

Maar daarmee was het vuur niet geblust. Het verhaal was te sappig voor de doofpot. De internationale media openbaarden een lijst met naam en toenaam van schuldigen aan deze seksuele overschrijding. Het zal niet verrassen dat deze mannen, die allen deel uitmaakten van een vooraanstaand netwerk, niet werden verhoord en dat de enkeling die wel voor de rechter moest verschijnen werd vrijgesproken.

Salazar ging over tot zwaarder geschut: buitenlandse journalisten werden zonder pardon het land uitgewerkt en er werd een zondebok gezocht.

Zondebok

De PIDE (geheime dienst) hield de bezoeken van buitenlandse journalisten al enige tijd in de gaten. Samen met Salazar werd het plan gesmeed om het lekken van dit vergrijp in de schoenen van Mário Soares te schuiven. Soares werd zonder officiële klacht of consistent bewijs gearresteerd en gevangen gezet in Caxias om later naar São Tomé e Principe gedeporteerd te worden.

Soares is een bekend politicus en wordt de eerste president na de val van het Salazar-regime. Als gevolg van zijn politieke activiteit tegen de dictatuur wordt hij twaalf keer door de PIDE gearresteerd (in totaal bijna drie jaar gevangenisstraf).

Rozenballet

Maar de media bleven gedetailleerd doorschrijven over de praktijken van geestelijken, politici en grootgeldverdieners. Geile heren die verlekkerd keken hoe jonge meisjes in transparante jurken (soms naakt) onder het licht van een roze lamp moesten dansen.

Prostitutie

In het behoeftige Portugal van weleer vierde de prostitutie hoogtij in Lissabon. Voor veel vrouwen was het de enige manier om te overleven. Het was niet ongebruikelijk dat moeders hun dochters de prostitutie instuurden. De hoogste bieder mocht het jonge meisje ontmaagden (geholpen door wat kippenbloed).

Twee prostituees werden veroordeeld, zodat de wellustelingen uit de upperclass vrijgepleit konden worden van pedofilie. Meisjes van acht, negen, tien jaar oud moesten voldoen aan de nukken van deze vooraanstaande criminele heren, die in het schemerige licht van de Estado Novo-wetten, onbezoedeld uit de groezelige donkere wereld van een totalitaire staat tevoorschijn kwamen.

Als later Joaquim Pires de Lima, advocaat en vriend van Mario Soares, hierover wordt gevraagd, zegt hij: ‘Op een dag stond er een 16-jarig meisje, met haar moeder en haar vriend, bij mij aan de deur, omdat ze door de recherche onder druk was gezet om een verklaring af ​​te leggen. Het bleek dat ze sinds haar negende was “misbruikt” door een aantal hotemetoten. Ik dwong het meisje om de namen van iedereen te zeggen’.

Tijdens een openbare hoorzitting werden de beklaagden niet beschuldigd en de slachtoffers werden niet verdedigd. Alles werd onder het tapijt gemoffeld en Joaquim Pires werd, ook al was hij de zoon van een van de Estado Novo-kopstukken, ontheven van zijn rol als advocaat in deze zaak.

Hoedenmaakster

Een van de centrale figuren was Genoveva, een 36-jarige vrouw, van simpele komaf. Zij was hoedenmaakster en hield van chique en kostbare dingen. Ze huurde een prachtig appartement en selecteerde een aantal keurige dames, die ‘matinées’ hielden. Ook zette ze haar dochters aan het werk. Haar klanten waren de eerder genoemde belangrijke heren. Ze schreef hierover in haar dagboek dat later door de recherche werd geconfisqueerd. Haar zaak kwam voor het gerecht in Lissabon, dat als volgt oordeelde: ‘De persoonlijkheid van de beklaagde, zoals uit het proces blijkt, is zeer afwijkend en moet gecorrigeerd worden. Hiervoor dient zij heropgevoed, zodat zij de norm van morele waarden beter begrijpt en niet langer een gevaar voor de sociale omgeving zal zijn.’ Genoveva werd veroordeeld tot verplicht verblijf in een werkhuis (of landbouwkolonie) voor onbepaalde tijd (zes maanden tot drie jaar). Een prostituee die ook bij het netwerk was betrokken onderging hetzelfde lot.

Foute mannen

Teodoro dos Santos (eigenaar van het Embaixador hotel en Estoril Sol, alsmede concessiehouder van het Casino de Estoril) moest voor de rechtbank verschijnen omdat er een overvloed van belastend bewijsmateriaal bestond. Er bestonden veel persoonlijke getuigenissen dat hij zich bezig zou houden met seksuele anomalieën met verschillende vrouwen en minderjarigen. In het dossier staan uitvoerige beschrijvingen van zijn schrijnende praktijken met minderjarigen.

De rechter zou het volgende vonnis hebben uitgesproken: ‘Na uitvoerige bestudering van het bewijsmateriaal, kan ik stellen dat de beklaagde beschikt over een buitengewoon ondernemende persoonlijkheid en dat hij zaken, die verband houden met zijn professionele activiteiten, zeer serieus neemt. Ook door zijn ruime visie kan de beklaagde worden beschouwd als een belangrijk onderdeel van de beste Portugese samenleving’. De rechter eindigt zijn retoriek met het feit dat de beklaagde ouder dan 60 jaar is en daarom in vrijheid moet worden gesteld.

Alhoewel er voldoende bewijs was oordeelde de rechtbank dat de beschuldiging van misbruik van minderjarigen niet beyond reasonable doubt bewezen kon worden. Teodoro dos Santos werd veroordeeld tot een voorlopige straf van maximaal zes maanden met proeftijd. Daarnaast mocht hij Lissabon niet verlaten zonder toestemming van de rechtbank noch mocht hij huizen bezoeken waar prostitutie werd beoefend of gefaciliteerd. Ook mocht hij geen contact opnemen met verdachte prostituees, noch minderjarige meisjes begeleiden, als dit niet absoluut nodig was.

De straffen voor de andere berechte mannen waren identiek, ze werden ruimschoots geprezen voor hun hoogstaande professionele activiteiten, hun eerlijkheid in het gezin en hun onberispelijke sociale positie.

Meer dan twintig jaar na de val van Salazar zei Francisco Moita Flores, schrijver van het boek Ballet Rose en scenarioschrijver van de gelijknamige televisieserie, dat er veel politieke druk was om de serie van de tv te houden en dat alleen het groene licht werd gegeven om de serie uit te zenden nadat een hoog lid van de Portugese kerk was gestorven. En toen mocht er alleen uitgezonden worden na middernacht.

Op de vraag wie deze hooggeplaatste persoon binnen de kerk was antwoordde Francisco Moita Flores dat paus Paulus VI tijdens zijn bezoek aan Portugal een ‘moeilijk’ gesprek had met een Portugese predikant, die later naar een klooster zou zijn gestuurd.

Bron: Francisco Moita Flores

Als je te maken hebt gehad met seksueel geweld en je wilt erover praten, klik dan hier

Klik hier als je meer wilt lezen over seksueel misbruik