De globalisering, die in wezen een amerikanisering is, stopt niet bij zon- en feestdagen. Wie immers heeft al 20 of 30 jaar geleden Valentijnsdag of Halloween gevierd? En terwijl men vroeger op een verjaardag over veel geluk en zegen zong, liefst in canon, klinkt heden ten dage overal het lied Happy birthday to you.
De tekst is immers erg makkelijk, men zingt eigenlijk viermaal de titel en bij de derde keer moet men de naam invoegen van degene die toegezongen wordt. Portugezen zijn dan wel wat fantasievoller! Weliswaar gebruiken ze dezelfde melodie, maar zij hebben daar een Portugese tekst op geschreven in maar liefst in twee coupletten!
Parabéns a você,
Nesta data querida,
Muitas felicidades,
Muitos anos de vida.
Hoje é dia de festa,
Cantam as nossas almas,
Para a menino/a……,
Uma salva de palmas.
Het begint allemaal met Parabéns a você. Parabéns zijn dan de gelukswensen; para betekent ‘voor’ en bens ‘het goede’. Als men iemand feliciteert zegt men: ele/ela está de parabéns. Você is een aanspreekvorm die we in het Nederlands niet kennen. Hij ligt tussen ‘jij’ en ‘u’ in. Maar hier past você zo goed in de tekst omdat we op deze plek een tweelettergrepig woord nodig hebben. Overigens, in Brazilië is você wél in gebruik voor de aanspreekvorm ‘jij’.
Dan de volgende zin: Nesta data querida. Wat wil zeggen: op deze lieve/geliefde datum.
Nesta is de samentrekking van ‘em’ met ‘esta’, dus van ‘op’ met ‘deze’.
In de derde regel wenst men de jarige veel geluk: Muitas felicidades en in de vierde regel
Muitos anos de vida, nog vele jaren.
In het tweede couplet barst het feest los: Hoje é dia de festa, en vervolgens verheft zich een dichterlijk hoogtepunt: Cantam as nossas almas. Opmerkelijk is dat het werkwoord cantam vooraan de regel staat. Normaal zou zijn: as nossas almas cantam. Maar door deze omzetting wordt het beeld van ‘zingende zielen’ versterkt.
Dan zijn we bij de zevende regel gekomen, eindelijk wordt de jarige zelf toegezongen: Para a menino/a… gevolgd door de betreffende naam. Dat menino jongen en menina meisje betekent ontlokt volwassen toezingers een knipoog en de jarige neemt het op de koop toe.
Dan volgt een explosief hoogtepunt, voor Portugezen althans, in de laatste regel: Uma salva de palmas. Er wordt een salvo afgevuurd. Maar schrik niet, een salva de palmas, dus een salvo met handpalmen. De verjaardagsgasten klappen heel hard in hun handen, terwijl de jarige de kaarsjes uitblaast op de taart.
Dit artikel verscheen eerder in Entdecken Sie Algarve en Portugal Post onder de titel Happy birthday to you auf Portugiesisch. Vertaling en bewerking Han Overkamp
Heel leuk, maar ik zal toch eens aan mijn Portugese vraagbaak vragen hoe ze dit in de melodie passen. 🙂 Onderhand weet ik natuurlijk wel dat er veel ingeslikt wordt bij het praten, maar dit krijg ik toch zo maar niet goed. Want dat is natuurlijk net het probleem, welke lettergrepen slik je in, en welke moet je juist wel uitspreken?
Je ziet, ik ben weliswaar op het punt dat ik me min of meer kan redden in het Portugees, maar het kan nog heel lang duren voor ik een behoorlijk telefoongesprek kan voeren bijvoorbeeld. 🙂
Leuk artikel over het Portugees. Alleen jammer dat de schrijver in de eerste zin direct een politieke mening neerschrijft (globalisering = amerikanisering) die niets met het onderwerp te maken heeft. Over globalisering is echt wel wat meer te zeggen. Zie bv. ook de diskussie in Nederland over het suikerfeest.
Jammer!
Een politiek statement zou hier inderdaad misplaatst zijn. maar ik lees dat er niet in. Wel de constatering dat het Engels en/of Amerikaans zodanig tot een wereldtaal is gaan behoren dat nu overal dit lied de voorkeur heeft en niet meer de eigen taal.
Bij mijn weten is deze versie een uitvinding/vertaling van Brazilianen, niet van Portugezen. De tekst is daar ook ietsje anders.
Zie: https://pt.wikipedia.org/wiki/Parab%C3%A9ns_a_Voc%C3%AA
Ja, ik weet het, de eerste strofe komt van een zekere Bertha Celeste Homem de Melo uit Brazilië
Bedankt voor de link ik stuur hem door naar de auteur van deze post