• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Hoezo tripeiros?

29 augustus 2018 door Felix van Rijn Reageer

Aan het eind van zijn recente bijdrage “Het beestje bij zijn naam noemen” aan Portugal Portal noemt Han Overkamp een paar geografisch bepaalde bijnamen, zoals coimbrão voor iemand uit Coimbra, een alfacinha voor een Lissabonner en tripeiro voor iemand uit Porto.

Aan de laatste, tripeiro, moest ik denken toen de media kortgeleden berichtten over de bestorming op 26 juli 2018 van de Spaanse enclave Ceuta in Marokko door honderden Afrikaanse migranten, die op die manier in Europa voet aan de grond wilden krijgen. Wellicht zal de lezer zich afvragen wat Ceuta te maken heeft met de bijnaam tripeiros voor Portuenses.

Tegeltableau verovering van Ceuta
Tegeltableau Conquista de Ceuta. Foto HombreDHojalata

Wel, je kunt rustig stellen dat Ceuta en tripeiros onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en ik vind het altijd leuk om het verhaal hierover te vertellen bij het grote tegeltableau van Jorge Colaço in het station São Bento in Porto over de verovering van Ceuta. Voor dat verhaal gaan wij terug naar het begin van de 15e eeuw. Ceuta ligt aan de noordkust van Afrika tegenover Gibraltar en was in de middeleeuwen van bijzonder strategisch belang voor de toegang vanaf de Atlantische Oceaan tot de Middellandse Zee en het Midden-Oosten en vice versa. Bovendien was Ceuta het eindpunt van handelskaravanen uit West-Afrika en het Verre Oosten en een belangrijke overslagplaats voor producten bestemd voor het Iberisch schiereiland.

Het begin van de Portugese expansie en ontdekkingen

In juli 1415 startte D. João I in gezelschap van drie zoons, D. Henrique, D. Duarte en D. Pedro, een expeditie ter verovering van het Moorse Ceuta. Een van de redenen om Ceuta aan te vallen was een eind te maken aan de piraterij vanaf de Afrikaanse kust. In augustus van dat jaar viel de stad in Portugese handen. Dit wordt beschouwd als het begin van de periode van de expansie van Portugal in Afrika en de grote Portugese ontdekkingsreizen met als belangrijke stimulator de Infante D. Henrique o Navegador, Hendrik de Zeevaarder. De Portugese heerschappij over Ceuta duurde tot 1688 toen het gezag over Ceuta werd overgedragen aan Spanje.

De expansie van Portugal naar Afrika en de Atlantische eilanden werd ook zichtbaar in de Portugese cartografie, zoals de Atlas van Fernão Vaz Dourado uit 1571, waarin in detail en met een goede benadering de Noord-Afrikaanse kust getekend is.

Tripas: van noodrantsoen tot delicatesse

De schepen voor de expeditie naar Ceuta werden op de oevers van de Douro gebouwd en de vloot vertrok vanuit Porto via Lissabon en de Algarve richting de Noord-Afrikaanse kust. Volgens de legende werd de Portuenses gevraagd om het vlees van het vee mee te geven met de troepen die ingescheept werden voor de verovering van Ceuta. Dat deed men en masse en voor de achterblijvers restte slechts de eetbare ingewanden zoals pens en darmen, de tripas. Vandaar de bijnaam tripeiros, de tripas-eters. De inwoners van Porto zouden geen ware Portuenses zijn, als zij Tripeiro niet als geuzennaam hadden geadopteerd.

Tripas zullen in die tijd niet tot culinaire hoogstandjes geleid hebben, maar heden ten dage zijn tripas à moda do Porto een traditionele specialiteit in veel restaurants in Porto, waarin tegenwoordig naast tripas bijvoorbeeld onder meer ook kalfspoot, spek, chorizo, kip, witte bonen, wortel, ui en kruiden zijn verwerkt. Natuurlijk maakt iedere kokkin wel zo’n beetje haar eigen variant en je moet zeker eens tripas eten als je in Porto bent. Het gerecht moet wel warm geserveerd worden indachtig het gedicht “Dobrada à Moda do Porto” van Álvaro de Campos, heteroniem van Fernando Pessoa.

Het zal ook niet verbazen dat er in Porto een restaurant is met de naam Tripeiro en ruim 100 jaar geleden, in 1908, werd het eerste nummer van het maandblad O Tripeiro gepubliceerd, dat sinds 1981 wordt uitgegeven door de Associação Comercial do Porto.

In het nummer van november 2017 staat een bijdrage van Joel Cleto over de kerk en parochie São Nicolau in Porto (Lendas do Porto – A igreja do Pai Natal), waar ieder jaar op 6 december Sint Nicolaas per boot aankomt en kinderen cadeautjes krijgen! Daarover (wellicht) een andere keer.

Bronnen:

  • José Mattoso (Direcção), História de Portugal, Volume IV, a monarquia feudal (1096-1480), Círculo de Leitores e Autores, Lisboa, 2007
  • Germano Silva, Porto – Nos recantos do passado, Porto Editora, 2012
  • Maandblad ‘O Tripeiro’ (Associação Comercial do Porto)
  • Arquivo Pessoa
« Boa praia! De stranden van de Algarve toen en nu
Op avontuur in Pampilhosa da Serra »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: geschiedenis, Porto, Tripeiros

Over Felix van Rijn

Ik woon sinds het eind van de vorige eeuw afwisselend in Amsterdam en Porto. Inmiddels ben ik dankzij vrienden en schoonfamilie zodanig ingeburgerd, dat ik mij een bijna-local mag noemen en ik vind het heel plezierig om als Nederlandse gids bezoekers kennis te laten maken met 'mijn'Porto en omgeving: stadswandelingporto.nl
Deze wandelingen staan voorlopig op een laag pitje natuurlijk. Ik mis het vertellen over Porto wel en het zou zomaar kunnen zijn dat ik daarom wat vaker over Porto ga schrijven. Of over andere 'Portugalia' wanneer ik zin, tijd en inspiratie heb.

Lees Interacties

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

De zee neemt, de zee geeft
Straatkunst met een maatschappelijk sociale boodschap
Urban art en het kabeljauw-epos
De Portugese Robinson Crusoe – de echte

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Els op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Bedankt Ton, voor dit overigens wederom goed geschreven artikel, gewijd aan Ingrid Simons, een nog, voor mij althans, onbekende kunstenaar.…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Sorry Lotte, ik was er intussen al achter dat ik je verwarde, met een Lotje nota bene…”
  • Lotte Akkerman op Urban art en het kabeljauw-epos: “Dank je, Ellen, en ja, die dames, toen meisjes, met dromen over hoe hun leven moest worden en nu is…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Een mooie studie Lotte. Ik kwam terecht in de film ‘AS MURTOSEIRAS NAS SECAS DO BACALHAU DE ALCOCHETE’ en werd…”
  • Hanneke Rijkelijkhuizen op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Wat een werk heb je weer verzet, Ton. Hartelijk dank. Fascinerend! Ik hou het kort want ik wil verder lezen.”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design