• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Honden in Portugal

15 oktober 2019 door Lotte Akkerman 6 reacties

In Portugal worden sinds de prehistorie sporen van honden gevonden. De Megalithische beschaving bracht jachttaferelen voort, de Romeinse tijd leverde scènes met honden op (zie de mozaïeken van Conímbriga). Er zijn sporen van hondenbeten gevonden in de botten van zoogdieren tijdens de Reconquista en de hond krijgt de status van gezelschapsdier tijdens de Renaissance.

Portugal kent acht officieel geregistreerde hondenrassen. Sinds de Obama’s Bo en Sunny naar het Witte Huis haalden, kent iedereen de zogenaamde hypoallergene Portugese waterhond.

Conímbriga jachttafereel- Foto Wikimedia

De World Canine Organization (WCI) is een internationale federatie van kennelclubs uit 84 landen (de VS, het VK en Australië nemen geen deel) die de hondenrassen vaststelt en bepaalt aan welke kwalificaties zij moeten voldoen. Bijvoorbeeld de verplichting van onafhankelijke bloedlijnen tot de derde generatie, waardoor inteelt alleen mogelijk is tussen dieren van dezelfde lijn en niet tussen de lijnen. Ook is er een verplichting van een minimum aantal vrouwtjes en mannetje voor een lijn. De federatie hanteert paspoorten, die levensvatbaarheid en goede gezondheid van een ras garanderen na screening op frequent voorkomende gezondheidsproblemen.

Portugese hondenrassen

Momenteel bestaan er 360 officieel geregistreerde rassen, waarvan acht Portugese. De Portugese Caniculture Club spreekt van 11 erkende zeer oude rassen:

  1. Algarve Barrocal
  2. Barbado da Terceira
  3. Castro Laboreiro
  4. Podengo
  5. Perdigueiro
  6. Rafeiro do Alentejo
  7. São Miguel
  8. Serra da Estrela
  9. Serra de Aires
  10. Transmontana
  11. Waterhond

Het zijn allemaal honden die helpen bij het jagen en/of het hoeden van kuddes. Tussen deze hondenpopulaties zitten een aantal rassen die ook als gezelschapshonden kunnen dienen, omdat ze intelligent en volgzaam zijn.

De meeste Portugese rashonden leven op Portugees grondgebied. De afgelopen jaren is er een toenemende vraag naar Portugese rassen vanuit Europese landen.

Hondenleed in Portugal

Het afschuwelijke lot van honden in Portugal blijft een terugkerend topic van bezoek. Wordt het stil aan tafel, begin dan over honden en het gesprek gaat vanzelf.

Hondenleed. Foto Jack Merridew

Blaffende honden bijten niet

Ook in de Minho bestaan slapeloze nachten door oeverloos hondengeblaf. Op mijn ochtendwandelingen blijf ik me verbazen over de honden, die telkens weer – ik loop nu al meer dan twee jaar bijna dagelijks langs hen en hun domein – aanslaan, alsof ik de duivel ben. Vooral als het baasje in de buurt is, gaan honden als een uitzinnige te keer. Alsof ze me dood zullen bijten, zodra ze de kans krijgen, ik zweer het je. Maar, als ik langs loop en de poort naar hun imperium staat open en op het moment dat ik denk dat mijn laatste uur is geslagen, kijken ze me met een lodderig oog aan. Verder niks. Nog geen beginnetje van een grom. Bizar.

Als wij bij de buurman aanbellen om hout te bestellen, is een gesprek eigenlijk onmogelijk, omdat zijn kleine viervoeter onophoudelijk blaft. Desondanks praat buurman gewoon door, alsof de hond er niet is en hij doet geen enkele poging om hem of haar gerust te stellen of tot stilte te manen. Onbegrijpelijk. Wat zijn de ongeschreven regels tussen de buurman en zijn hond? Heeft iemand een idee?

Laatst liep ik in mijn eentje en vaak heb ik dan hele gesprekken tegen mijzelf. Ja, hardop! Vanuit mijn ooghoek zag ik een grote hond, die zijn kop omdraaide naar de richting van mijn mono spraakwaterval. Ik hoorde het dier denken: “Oh, die zot weer”. Hij draaide zijn hoofd terug en hernam zijn snuffelactiviteiten aan een deur. De blik van dat beest was kostelijk, daardoor kreeg ik het idee voor dit stukje.

De rol van honden in Portugal

Er zijn jachthonden, hulphonden, herdershonden, politiehonden, reddingshonden, trekhonden, brandweerhonden, poolhonden, waakhonden en vechthonden. Portugezen nemen geen hond voor de gezelligheid. Door de vele landelijke streken in Portugal zijn er altijd honden nodig geweest om wilde dieren op afstand te houden en om mee te helpen om kuddes bij elkaar te houden. De hond is een werknemer die kost en (semi) inwoning in ruil voor zijn diensten krijgt. Hij heeft een andere status dan een Nederlandse hond. Tegenwoordig bestaat er in Portugal (hernieuwde) belangstelling voor honden. Dit betekent dat baasjes en hun honden bijvoorbeeld meedoen aan wedstrijden of aan fokprogramma’s.

Het blijkt dat er in sommige afgelegen gebieden hondenpopulaties bestaan die nog niet herkend zijn. In feite leren we – door de diverse verschijningen en functies van de hond door de geschiedenis heen – over het bedwingen van land en natuur door de mens en weten we meer over wie en wat we waren en hoe we evolueerden.

Gezien verschillen in het mitochondriaal DNA zijn er vier verschillende groepen hondenrassen te onderscheiden, waarschijnlijk omdat er in het verleden vier verschillende vormen zijn toegepast om honden te domesticeren.

De oorsprong van de hond

We weten dat de hond afstamt van de wolf. Recent onderzoek plaatst de oorsprong van de hond in het Verre Oosten. Het is niet zeker of de mens naar de wolf is gekomen of andersom. Beiden hadden profijt van de ontstane situatie. De wolf werd door de mens gebruikt bij de jacht, om de kudde bijeen te houden en om te waarschuwen tegen vijanden. De mens zorgde ervoor dat de wolf te eten kreeg. De wolf is een sociaal dier en leeft, net als de mens, in groepsverband met een sociale rangorde. De wolf erkende de mens als zijn leider. Gaandeweg begon men eisen aan het uiterlijk en gedrag van de wolf te stellen. Zoals er verscheidenheid is bij mensen door verschillend klimaat en geologie, zo is dat ook bij wolven. De tamme wolf werd gekruist op zijn eigenschappen en werd huishond. Als de hond alert was, dan werd hij gebruikt als waakhond, was de hond stil en snel, dan was deze weer goed voor de jacht en zo werd de basis gelegd voor het ontstaan van de verschillende rassen.

In het oude Egypte, bij de Etrusken en de Romeinen en ook in de middeleeuwen diende de hond als statussymbool.

De Tesem, een Egyptisch ras. Foto Wikimedia

Portugese waterhond

Gezien mijn connectie met de maritieme wereld vind ik de waterhond de interessantste van alle Portugese rassen. Eeuwenlang doen waterhonden mee als “semi voltallig lid van het vissersgilde” aan bijna de hele Portugese kust. De honden krijgen hetzelfde aandeel in de visvangst (om op te eten).

Portugese waterhond. Foto Tom Auclair

Het ras wordt door de Portugese vissers gefokt, want ze zijn goede zwemmers en moeten helpen om losgeslagen vissersnetten op te halen. Met hun staart kunnen zij hun baasjes (vroeger konden vissers niet altijd zwemmen) uit het water redden. De Portugese waterhond is een middelmatig grote hond, stoer en goed gespierd. Een moedig dier, dat over veel wilskracht en uithoudingsvermogen beschikt. Een vurige hond ook, die zijn baas gehoorzaamt. Het ras is gemakkelijk te trainen en is bijzonder snel van begrip, gemakkelijk in de omgang, extravert, werklustig, intelligent met een vrolijk karakter. De dikke vacht is langharig, golvend of gekruld. De Portugese vissers verkiezen de leeuwensnit, waarbij de achterkant, de aanzet van de staart en de snuit wordt geschoren. De haren worden lang gelaten om het lichaam warm te houden. De waterhond heeft geen ondervacht, waardoor hij snel opdroogt. Dit ras is waaks, bezit een goed gezichtsvermogen en een prima neus.

Met de modernisering van de visserij in 1900 raakt de waterhond overbodig. Tot 1930 zijn alleen in de Algarve de honden nog werkzaam in de visserij. Tot voor die tijd was er weinig over de waterhonden bekend noch opgetekend. In 1934 werden op de internationale tentoonstelling van Lissabon twee honden van dit ras geshowd. Vasco Bensaúde, een rijke Azoor van Hebreeuwse afkomst, is een fokker en algemeen secretaris van de Hunters Club. Hij legde een speciale belangstelling voor de waterhond aan de dag en het is dankzij deze man dat de Portugese waterhond de status van officieel ras kreeg. Hij reisde naar de Algarve om Leão, de waterhond van een visser uit Albufeira, te kopen en te bestuderen. Leão is de vader des vaders, de oprichter van het moderne ras, waarop de geschreven standaard en kwalificaties zijn gebaseerd. Bensaúde haalde nog drie andere honden naar zijn kennel en op 1 mei 1937 worden de eerste van 36 nesten geboren. Leão is vader van zes nesten en 30 honden en sterft tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij wordt begraven onder een magnolia op Quinta de Benfica. Er wordt aangenomen dat meer dan de helft van alle lijnen van de Portugese waterhonden terug te voeren is naar Leão.

Transmontana

Daar ik graag over Noord-Portugal schrijf, wil ik een paar zinnen wijden aan de Transmontana hond, een type herdershond, die de wolven bij de veestapel vandaan moet houden. In vroegere tijd was deze hond te vinden in het bergachtige Trás-os-Montes, dat gekenmerkt wordt door steile graslanden en moeilijke toegankelijkheid, waardoor dit ras zich heeft aangepast aan de omstandigheden van dit gebied.

« Nog meer overwintertips voor Portugal en de Algarve
Slauerhoff en Camões »

Categorie: Natuur & Ontspanning Trefwoorden: blaffen, hondenrassen, waterhond

Over Lotte Akkerman

Lotte Akkerman werkte ruim 35 jaar bij de diverse organisaties van de Verenigde Naties in Genève, Phnom Penh en Den Haag. Lotte studeerde Journalistiek. Daar verdiende ze haar brood nooit mee, wel schreef ze een trits aan verhalen, interviews en artikelen voor glossy’s en kranten. Voor Portugal Portal schrijft ze meestal over wat er te zien is, of wat zich afspeelt, in de Minho.

Lees Interacties

Reacties

  1. Hanneke Rijkelijkhuizen zegt

    15 oktober 2019 om 09:04

    Heel interessant artikel en video, Lotte, dankjewel. Mijn hart bloedt ook elke keer als ik langs een kettinghond loop. Ik heb wel hoop dat dit gaat verbeteren met de tijd en voorlichting. De hond van onze buren loopt nu los! Een typische benaming voor de kettinghonden is “levende deurbellen”. Erg triest.

    Beantwoorden
  2. Jan Jansen zegt

    15 oktober 2019 om 10:57

    De leukste honden en dat zijn er heel veel in Portugal, zijn de worstachtige hondjes van ongeveer het Teckelformaat. Altijd een plezier om ze te zien, liggend op een muurtje of midden op de straat, vaak uitgeteld na een lange nacht van stappen. 🙂

    Beantwoorden
  3. Diane van Elten zegt

    18 oktober 2019 om 16:36

    Ik heb het idee dat men toch ook wel anders met honden gaat omgaan. Ik zie dierenartsen, hondentrimsalons en winkels met dierenartikelen. Ik hoop dat dit aanzet is om de honden beter te verzorgen.

    Beantwoorden
  4. Lia zegt

    12 november 2019 om 19:43

    Dat lijkt me wel, zeker als je de wetgeving bekijkt! Nu nog een goede controle, maar daar mankeert het zelfs in Ned. nog wel aan.
    Maar, zover ik kan beoordelen, als je de mensen leert kennen, ze houden eigenlijk allemaal wel van hun dieren. Alleen weten ze lang niet altijd wat er nodig is en gaan daar de fout mee in. (Gezelschap vooral.)

    Onze buurman op het dorp, heeft een gezellig huishondje waar hij zelf leuk mee omgaat (als hij thuis is). Zijn vrouw heeft het daar duidelijk minder op en dan mag ze (het hondje) ook niet binnenkomen. Goed voorbeeld doet goed volgen, sinds mijn man regelmatig met onze Flip een rondje over het dorp maakt (Flip wordt “seu companheiro” genoemd) zie je steeds meer anderen ook met een hond(je) lopen, al dan niet aan de lijn. 🙂

    Beantwoorden
  5. Reneey zegt

    17 december 2019 om 18:53

    Ik ben op zoek naar een instantie die straathonden in NL een goed leven wil bezorgen. Ik vlieg met Transavia vanuit Faro en wil wel een hond begeleiden. Wie kan mij een e-mailadres bezorgen waar ik mij kan aanmelden? Met websites kom ik er niet uit. Groetjes, Reneey

    Beantwoorden
    • Karen zegt

      28 december 2019 om 10:54

      Stichting Vlieg een dier

      Beantwoorden

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Boswachter Kees – de hop
Een levend decor
Blik over de waterloop omringd door weelderige vegetatie
Lunchtijd

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Het is geen zekerheid dat het elk jaar dezelfde Hop is, Lotte ook al heeft hij de winter op deze…”
  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Hallo Bea en Bjorn, leuk om jullie hier te treffen, er komen in deze rubriek zeker onderwerpen uit jullie fraaie…”
  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Het gehoep is alleen in het voorjaar Winy, dus het kan heel goed zijn dat je daar in een andere…”
  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Dank je Maja voor deze aanvulling, dit vind ik trouwens een veel mooiere naam dan het simpele Hop. Ik vind…”
  • Lotte Akkerman op Boswachter Kees – de hop: “Ook in de Minho hebben wij sinds een jaar of 5 een hop! Elk jaar maart, april klinkt na een…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Archief
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design