Interessante muziekreleases 2025/10

Nieuw werk uit de Portugese muziekscene met bij elke videoclip de originele tekst en een (al dan niet eigen) vertaling. Ik selecteerde het volgende: top fadista experimenteert, als pop de cante alentejano ontmoet, urban music & fado en een date van piano met Portugese gitaar.

In deze aflevering:

• Carminho – Balada do país que dói (single)
• Bandidos do Cante – Tanto Tempo – (single)
• Blaya ft. Gisela João – Já Esqueci (single)
• Júlio Resende – Piano Português Namora Guitarra Portuguesa (album)

Carminho – Balada do país que dói (single) – Top fadista experimenteert

Zopas bracht de zangeres haar nieuw album uit, Eu vou morrer de amor ou resistir (Ik zal sterven van liefde of weerstand bieden). Te laat om hier volledig in te werken, maar de single ging eraan vooraf. Een van de meest markante stemmen uit de hedendaagse fado bevestigt op deze nieuwe plaat haar originaliteit en wisselwerking tussen traditie en experiment. Als dochter van fadozangeres Teresa Siqueira stond Carminho al vrij jong op het podium van fadohuizen in Lissabon. In 2011 verwierf ze sterrenstatus in Spanje door een samenwerking met Pablo Alborán voor Perdóname. Hiermee werd ze de eerste Portugese artiest ooit met een nummer 1-hit in de Spaanse hitlijsten. In duet met Barbara Bandeira maakte ze in 2021 de mooie en succesvolle single Onde vais. Bij het bezoek van de paus (2024) bracht ze een bloedstollende versie van het nummer Estrela. Portugal Portal had het hier al over deze fadista.

Op haar vorige zes albums was ze niet vies van het gebruik van vernieuwende instrumenten (elektrische gitaar, pedal steelgitaar, mellotron…) en uitstapjes naar jazz, Braziliaanse muziek en pop, echter steeds met respect voor traditionele fado. Met instrumenten die radicale en expressieve innovaties inhouden in de manier waarop muzikale klankkleur (timbre) wordt gecreëerd (zoals een cristal Baschet, Martenot waves en een vocoder) gaat ze nog een stap verder. Ze neemt ook de muzikale productie op zich waardoor dit album dan ook duidelijk een nieuwe fase in de carrière van de artieste markeert.

De eerste single van het nieuwe album is een herinterpretatie van een gedicht van Ana Hatherly, dat haar naar eigen zeggen “verontrustte, inspireerde en haar de landschappen van de fado zelf liet zien”. Ana Hatherly (°Porto, 1929 – †Lissabon, 2015) was een pionier van de literaire experimentele beweging in Portugal. De op het eerste zicht simpele tekst weerspiegelt het nationaal en tijdloos gevoel van melancholie en existentiële pijn van de Portugezen. Het is een compacte, poëtische reflectie op het land, met een beladen politieke ondertoon. Ik denk hierbij dan onder andere aan het verleden als koloniale mogendheid en een dreigende terugkeer naar donkere tijden van fascisme en racisme. Het hypnotiserend herhalen suggereert de cyclische beweging van emigratie en terugkeer, hervallen in reeds gemaakte fouten, als een vicieuze cirkel. Het opgaand tempo in diverse toonaarden resulteert in een bijzondere sonoriteit.

PS: ondertussen heb ik, net voor publicatie, het volledig album kunnen beluisteren. Al het goede wordt bevestigd en alleen al omwille van de vernieuwende muzikale productie, in combinatie met de altijd betrouwbare stem van Carminho, is dit echt een topper.

Terug naar overzicht

Bandidos do Cante – Tanto Tempo – (single) – Als pop de cante alentejano ontmoet

Van een raketstart gesproken. In 2024 besluiten vijf vrienden uit Beja, die al jaren actief zijn in de cante alentejano, om een quintet op te richten. Ze willen deze traditionele muziekvorm, die door UNESCO als immaterieel cultureel erfgoed is erkend, een modern jasje aanmeten. Door de kracht van de polyfone stemmen van de cante te combineren met hedendaagse invloeden en instrumenten komen ze tot een unieke fusie tussen verleden en heden.

Ze verlenen hun medewerking aan de succesvolle single Casa van D.A.M.A. (vijf keer platina) en aan Um Dia Hei de Voltar van hun vriend Buba Espinho. Deze samenwerkingen introduceren de groep in de Portugese muziekscene en vormen bij het uitbrengen van hun debuutsingle in 2024 een waar lanceerplatform voor de raket. Amigos Coloridos wordt een instant succes met binnen het jaar 2 miljoen views op YouTube. Dit jaar zijn de vijf met een handvol eigen songs gaan optreden van Noord- tot Zuid-Portugal. Ze zijn inmiddels uitgegroeid tot een van de meest opmerkelijke fenomenen in de Portugese popmuziek, die de traditionele cante alentejano op een verfrissende en hitgevoelige manier naar een nationaal publiek brengt. In aanloop naar hun eerste album is er deze single. Hierover zeggen ze zelf dit: “Het nummer is geschreven tijdens de stroomuitval. Het gaat over wat je vandaag kan doen zonder het naar morgen vooruit te schuiven, want elk moment kunnen we met lege handen achterblijven en misschien niet alles realiseren wat we gepland hebben. In wezen gaat het over leven in het heden, want morgen hebben we niet zoveel tijd meer.”

Terug naar overzicht

Blaya ft. Gisela João – Já Esqueci (single) – Urban music & fado

Karla Rodrigues is de dochter van een Braziliaanse voetballer die in 1987 tekende voor de Portugese club Amira FC, toen zij 2 maanden oud was. Ze groeide op in de Alentejo en trok later naar Lissabon. Als Blaya debuteerde ze in 2008 bij Buraka Som Sistema, eerst als danseres, later ook als vocaliste. De groep is bekend om hun stomende dancewaves in een fusie van techno beats met Afrikaanse kuduro en zoukmuziek. Toen de band een pauze nam gaf ze een tijdje danslessen maar kwam solo terug in 2018 met de single Faz Gostoso, die een enorm succes werd en met dubbel platina vijf weken op één stond. Het nummer kreeg internationale bekendheid toen Madonna het coverde in een duet met de Braziliaanse zangeres Anitta op haar album Madame X (2019).

Tijd voor één van mijn stokpaardjes, met name de links met de Lage Landen. Blaya leidt ons recht naar Tom Barman, frontman van dEUS. Karla was namelijk gastzangeres op het nummer Last Bend van Magnus, een dance project van Barman. Deze heeft op zich dan ook iets met Portugal, naar eigen zeggen is hij ‘gek’ van het land. Hij trok op zijn 17de een zomer lang als straatmuzikant door het land en op zijn 40ste kocht hij zich een optrekje in het vissersstadje Sesimbra. Hij is van plan er ooit een jazzclub te openen en daarbij ook nog iets te doen met muziek op de Portugese radio. Hij is er soms ook als DJ aan de slag. Het nummer The Soft Fall (uit 2012) van dEUS verwijst naar Lissabon, het begint met “A sunset is just a sunset / But driving with you over the ‘25th of April Bridge‘ / Now that’s a ride / So let’s go”. De bijbehorende videoclip werd ook in Portugal opgenomen. De band is overigens bijzonder populair in het land en een vaste waarde op grote festivals.

Over de vernieuwende fadista Gisela João had ik het hier al eerder. De nieuwe single is al een tijdje uit, maar pas nu is er de videoclip. Het duet is een mix van Blaya’s urban energie en Gisela’s expressieve fado. Já Esqueci is een lofzang op emotionele bevrijding en het heropleven na het einde van een relatie. De videoclip accentueert de intensiteit en verbondenheid van deze samenwerking. Het verdiept de dialoog tussen traditie en moderniteit die het hele nummer uitstraalt. De dualiteit van de Portugese gitaar van Luís Guerreiro en de Braziliaanse muzikale invloeden resulteert in een gedurfde en verrassende creatie. Blaya bevestigt opnieuw haar vernieuwende talent, terwijl Gisela João andermaal haar artistieke veelzijdigheid bewijst om nieuwe muzikaliteiten rondom fado te verkennen.

Terug naar overzicht

Júlio Resende – Piano Português Namora Guitarra Portuguesa (album) – Date van piano met Portugese gitaar

Over deze rasartiest en pionier van fado-jazz had ik het ooit uitgebreid op mijn blog. Op deze plaat bundelt hij de krachten met Bruno Chaveiro, een van de grote talenten op Portugese gitaar. Hij werkte al met grote namen als Raquel Tavares, Mísia en Cuca Roseta. Het is een unieke en emotionele samenwerking geworden die een brug slaat tussen traditie en innovatie.

Op de vraag of een piano met een gitaar kan daten antwoordt Júlio als volgt. “Ik zou zeggen van wel. Leren mensen die daten van elkaar? Als ze van elkaar houden en slim zijn, ja; als ze niet willen groeien, nee. Ik denk dat mijn Piano Português is ontstaan en gegroeid uit mijn langdurige relatie met fado en door aandachtig te luisteren naar de Portugese gitaar. Dit is een album dat uitnodigt tot een nieuwe wandeling, met één voet op de grond van onze voorouders en hen op die manier respecterend, en de andere voet op een ander pad – alternatief, vernieuwd, mogelijk zelfs innovatief – naar dat geluid. Maar dat is niet aan mij om te beoordelen. Ik wandel gewoon. En dit album is het resultaat van mijn voortdurende poging om me eraan te herinneren wie ik ben en waar ik vandaan kom.” Misschien een ietwat minder toegankelijke plaat, wel met aparte interpretaties van fado klassiekers en gewoon top voor liefhebbers van jazzy fado.

Terug naar overzicht