Als ik een uur Nederlandstalige televisie kijk, hoor ik altijd een aantal taalfouten voorbijkomen, ook van ervaren journalisten. Als ik met een willekeurige Nederlander of Vlaming spreek dan krijg ik iedere vijf minuten wel een taalfout om mijn oren. Maar dat is helemaal geen ramp. Taal is immers een communicatiemiddel en maar zelden leiden taalfouten tot onjuist begrip van de boodschap. Ik maak zelf ook zat fouten, en hoewel ik veel van taal houd, is ook voor mij de boodschap belangrijker dan de vorm.
Accent
Ik heb een accent als ik Portugees spreek. En ik maak voortdurend fouten. Vrouwelijke en mannelijke woorden haal ik nogal eens door elkaar. Evenals de werkwoorden estar en ser, omdat ze in het Nederlands allebei ‘zijn’ betekenen. Mijn woordenschat is op veel gebieden best goed, maar dagelijks kom ik woorden tegen waarvan ik meu deus niet weet wat ze betekenen. En toch zegt iedere Portugees mij trots dat ik zo goed Portugees spreek. Mijn moeite wordt gewaardeerd. Die positieve instelling motiveert mij om het nog beter te doen.
Heel goed Nederlands
Mijn vrouw spreekt bijzonder goed Portugees. Ze studeerde in Coimbra, de stad waarvan de Portugezen zelf zeggen dat er het zuiverst Portugees wordt gesproken. Ze spreekt ook heel goed Nederlands. Ze heeft de cursus ‘Nederlands als tweede taal’ gevolgd en het staatsexamen gehaald. En toch gaan er geen vijf zinnen Nederlands voorbij of ze maakt wel ergens een fout. De/het-fouten zijn aan de orde van de dag, het verschil tussen de enkele en dubbele medeklinker blijft lastig, en scheidbare werkwoorden zijn ook een probleem. Ik hoor sommige lezers denken: ‘wat zijn scheidbare werkwoorden?’ Als een taal je moedertaal is dan gaat dat immers automatisch. Dan zeg je niet ‘ik aantrek mijn broek’ maar ‘ik trek mijn broek aan’. Ongemerkt hebben we het werkwoord aantrekken in tweeën gesplitst. Raar eigenlijk, het Portugees kent dat niet en het Engels ook niet. Maar het Nederlands wel en dat vinden we doodnormaal. Maar het is eigenlijk gek.
Ontvriezen
Gisteren zei mijn vrouw me dat ze brood ging ontvriezen. Ik wilde haar corrigeren en zeggen ‘ontdooien’ maar realiseerde me net op tijd dat ontvriezen eigenlijk een veel beter woord is. Dooi is immers het minder bevroren zijn, dus ontdooien is eigenlijk helemaal fout. Ontvriezen is veel beter. Mooie bijdrage aan de Nederlandse taal.
Begrip
Al die fouten geven dus helemaal niks, want mijn vrouw kan perfect communiceren met haar Nederlandstalige klanten. Die zeggen zelf namelijk ook gewoon dat het eerste huis groter was als het tweede. Die fout maakt mijn vrouw nou net niet, maar Nederlandstaligen wel aan de lopende band en ze hebben dat zelden in de gaten. Voor het begrip maakt het niet uit en daar gaat het bij communicatie nu vooral om.
Taalpurist
Ik schrijf dit artikel niet omdat ik een voorstander ben van taalverloedering. Ik ben eigenlijk best wel een taalpurist. Ik probeer anglicismen te vermijden, al gaat dat in het Portugees gemakkelijker dan in het Nederlands. Downloaden heet immers gewoon baixar en updaten gewoon atualizar. En ik hoor en zie dus al die fouten. Van mijn vrouw kan ik ze heel goed hebben want ik weet dat ik ze in haar Portugees ook maak. Van de Nederlandstaligen wat minder, en zeker als het professionele journalisten betreft. Maar het geeft dus eigenlijk niks, als de boodschap maar overkomt.
Dus wel blijven proberen!
De titel van dit artikel is geen excuus! Integendeel, het is een aanmoediging om Portugees te spreken. Want je mag fouten maken, zolang je maar blijft proberen. Portugezen waarderen het enorm als je je best doet om hun taal te spreken, want ze weten heel goed dat die niet gemakkelijk is. En als je in de bakkerij zegt Bom dia, comprar pao por favor dan ga je geheid met brood de winkel uit, ook al rammelt die zin aan alle kanten. De Portugese bakker, die al lang heeft begrepen dat jij op de kleuterschool geen Portugees sprak, is zeer blij met de moeite die je hebt gedaan en vergeeft je het onbeholpen gebruik van het werkwoord comprar absoluut. Bovendien gebruikte je bom dia en por favor. Jij gaat met brood en met een goed gevoel die winkel uit en je hebt een bakker blij gemaakt, want die vreemdeling kon toch maar mooi in het Portugees bestellen.
Beleefd
Kom je er nou toch niet uit zonder dat vermaledijde Engels, gebruik dan in ieder geval de Portugese beleefdheidsvormen:
Goedemorgen – Bom dia
Goedemiddag – Boa tarde
Goedenavond – Boa noite
Alstublieft – Por favor
Dank u wel – Obrigado (M) / Obrigada (V)
Dan klinkt zo’n steenkolenengelse zin ineens een stuk aardiger!
Vergeet niet dat het voor een Portugees een stuk moeilijker is om Engels te spreken dan voor een Nederlander of Vlaming. Engels en Nederlands behoren immers tot dezelfde taalgroep. Als je dus in Portugal gebruik maakt van de Engelse taal, omdat je onvoldoende Portugees spreekt, verwacht dan niet van je gesprekspartner dat deze net zo goed Engels spreekt als jij. Tenslotte ben je in Portugal…
Taalfout gezien? De schrijvers en redacteuren van Portugal Portal houden van taal en doen hun best om de Nederlandse taal zo goed en foutloos mogelijk te gebruiken. Ze proberen soms zelfs vernieuwend te zijn. Maar dat alles laat onverlet dat er natuurlijk taalfouten in onze artikelen kunnen zitten. Zie je er een staan, laat het dan graag weten, per e-mail.
Geef een reactie