Op je lauweren rusten in Macaronesië

Op de berghellingen in het noorden van Madeira staat de unieke laurissilva. Het is een laurierbos dat alleen groeit in Macaronesië, de verzamelnaam voor de archipels van Madeira, de Canarische Eilanden, de Azoren en Kaapverdië. Dit bos, dat ontstaan lijkt te zijn in het tertiair, is een uniek overblijfsel van de voorheen welig tierende laurierpopulatie.

Laurissilva

De UNESCO heeft dit bos, dat ongeveer 15.000 hectare beslaat, op de lijst van werelderfgoederen geplaatst, omdat het uniek is in zijn biodiversiteit. We hebben het over een bos, maar eigenlijk zijn het een aantal bossen ineen. De droge laurissilva die enkel groeit op een hoogte van 50 tot 600 meter. De Laurissilva do Til die hoger gelegen ligt (tussen 800 en 1450 meter en de Laurissilva do Vinhático en do Sabugueiro die in beken en waterlijnen groeien.

Het bos speelt een belangrijke rol in de hydrologische balans van het eiland. De laurierbladeren namelijk, vangen het vocht uit de zee dat met de noordoostenwind meekomt en tegen de bergen opgestuwd wordt naar de koudere gebieden, zodat condensatie plaatsvindt van zo’n tien liter per vierkante meter water per dag. Dit water wordt vervolgens geabsorbeerd door het land, in beken verzameld en door de levada’s kriskras over het eiland getransporteerd.

De edele laurier (Laurus nobilis)

Deze laurier heeft de alom bekende aromatische geur. De bladeren bevatten biochemische verbindingen die een tonisch effect op maag en blaas hebben. Laurier wekt de eetlust op, gaat gisting tegen en heeft antiseptische en slijmoplossende kwaliteiten. Laurierolie is bekend om zijn verzachtende werking op gewrichtsaandoeningen. 

Zen

De spirituele wereld heeft de edele laurier omarmd. Als je een laurierboom tegenkomt, kijk deze dan goed aan en laat je meevoeren door zijn vorm, zijn bladeren, zijn vruchten en zijn takken. Raak zijn schors aan, plet zijn bessen met je vingertoppen en ruik aan de bladeren, zodat jij net zo wijs wordt als de laurier. De laurier vertelt je dat het individu niet kan bestaan zonder het collectief en vice versa en dat alles draait om samenwerking en samen scheppen. Eet, drink en ruik laurier en je internaliseert de wijsheid dat elk succes een stap is naar jezelf, maar ook naar de ander.

Middelandse Zeegebied

De laurissilva is een overblijfsel van de laurierbossen die oorspronkelijk een groot deel van het Middellandse Zeegebied bedekten toen het klimaat aldaar vochtiger was. Toen de Middellandse Zee tijdens het plioceen opdroogde, trokken de laurierbossen zich geleidelijk terug. De meeste van de overgebleven laurierbossen zijn vermoedelijk ongeveer tienduizend jaar geleden verdwenen, hoewel er nog restanten zijn in Noord- en Centraal-Portugal, op de Canarische Eilanden en Madeira, in de bergen van Zuid-Turkije en in Noord-Syrië, Zuid-Spanje en Marokko.

De Laurus nobilis is afkomstig uit het Midden-Oosten (Iran en Irak). De Grieken brachten de laurier vanuit het Perzische rijk naar het Griekse vasteland, waardoor deze zich vestigde in het Middellandse Zeegebied. In Portugal vind je de laurier met name in de kuststrook van de centrale en noordelijke regio’s, want hij houdt van zon, maar kan zich ook in stand houden in meer schaduwrijke omstandigheden en gedijt goed in het altijd milde en vochtige zeeklimaat. De boom houdt van koele, neutrale en licht kalkrijke grond, maar is zeker niet de moeilijkste en kan prima groeien op droge en stenige grond.

Laurierkers

Iedereen zegt laurier tegen deze variant, maar op de keper beschouwd is het een kersenboom. De laurierkers is een onderdeel van de gigantisch grote rozenfamilie (Rosaceae). De volksmond noemt hem laurier omdat zijn blaadjes op die van de laurier lijken, maar de laurierkers heeft niet die bekende geur. De blaadjes en de besjes van de laurierkers zijn giftig.

De laurierkers wordt alleen of in combinatie met andere soorten vaak gebruikt in heggen, want deze soort is makkelijk te kweken, een snelle groeier en kan heel goed tegen vormsnoei.

De Portugese laurier

Ook deze laurier levert geen blaadjes voor je stoofpot. Het is wel een prachtig en heerlijke plant voor een heg. De langwerpige witte bloemtrossen, die heel veel insecten trekken, maakt dat de Portugese variant ondanks het feit dat hij niet zo snel groeit en meer verzorging nodig heeft zeker de moeite waard is om in je tuin te hebben.

Julius Caesar

Voor de Grieken was de laurier het symbool van wijsheid en glorie. Winnaars kregen een krans van lauriertakken omgehangen. De laurier was voor hen het symbool van wijsheid en glorie. Tijdens hun Olympische Spelen kregen de winnaars een krans gemaakt van lauriertakken als geschenk en teken van hun overwinning (lauwerkrans).

Aleppozeep

Deze zeep uit Aleppo (Syrië) wordt al generaties lang geproduceerd met ambachtelijke technieken die van vader op zoon worden doorgegeven. Laurierolie heeft antiseptische en helende eigenschappen, waardoor hij nuttig is bij de behandeling van huidproblemen. De zeep is ook te gebruiken als scheerschuim en in kasten en lades om motten te verdrijven.