Street art is kunst en wekt emotie op als het goed is. Street art heeft vaak ook een boodschap. Vaak zijn politieke of sociale thema’s, zoals de strijd voor gelijke rechten of het behoud van het milieu het onderwerp. Het is inspirerend om te zien hoe kunstenaars hun talent gebruikten om belangrijke boodschappen over te brengen.
In verschillende steden in Portugal bloeit de street art. Waar kun je deze kunst op straat vinden?
Lissabon
De hoofdstad van Portugal staat bekend om zijn kleurrijke en creatieve street art, die je kunt bewonderen op muren, gebouwen, trams en zelfs vuilnisbakken. Sommige van de bekendste kunstenaars zijn Vhils, Bordalo II, AkaCorleone en Add Fuel.
Vhils
De kunstenaar Alexandre Farto, beter bekend als Vhils, is een van de meest internationaal erkende makers van stedelijke kunst. Hij werd in 1987 geboren in Lissabon, groeide op in Seixal en studeerde in Londen.
In Londen leverde zijn straatkunst van anonieme portretten hem wereldwijde erkenning op. Ook zijn beeldhouwwerken kregen ruime aandacht. Op 25 maart 2018 werd een groots kunstwerk op een muur ingehuldigd in Barreiro, bij Lissabon. Het kunstwerk is onderdeel van een project om de voormalige industriële zone opnieuw op te waarderen. Het werk genaamd Sobe e Desce (omhoog en omlaag) bevindt zich in de wijk Santa Bárbara en strekt zich uit over een muur van meer dan 150 meter.
Sobe e Desce
Barreiro is een stad met ongeveer 78.000 inwoners. De stad ligt tegenover Lissabon aan de andere oever van de Taag. De meeste fabrieken die in de negentiende eeuw gecreërd werden zijn nu gesloten. Het kunstwerk is een onderdeel om de stad te rehabiliteren.
Dit werk van Vhils is gebaseerd op de originele techniek van beeldhouwkunst in bas-reliëf ontwikkeld door de kunstenaar in 2007. De resultaten met deze techniek zijn op een groot aantal plaatsen in de wereld te zien in het Scratching the Surface Project.
Sobe e Desce wil de bijzonderheden van het lokale culturele landschap en de lokale identiteit onderstrepen. Het beoogt ook de aandacht te vestigen op de noodzakelijke bescherming van het culturele en historische erfgoed van de stad. De verschillende elementen die de compositie tot leven brengen zijn gebaseerd op een uitgebreide verzameling beelden uit de geschiedenis van Barreiro, met name uit het recente industriële verleden.
Bordalo II
De street artist Bordalo II (uitgesproken als Bordalo Segundo) werd ook in 1987 in Lissabon geboren. Hij staat bekend om het gebruik van straatafval om imposante sculpturen van dieren te maken om mensen te waarschuwen voor vervuiling en bedreigde diersoorten. Zijn werken worden trash art genoemd vanwege de gebruikte materialen.
Lotte schreef in 2021 over deze kunstenaar op Portugal Portal. Daar staat ook deze videolink waarmee je Bordalo Segundos werk kunt zien.
Bordalo II maakt sculpturen van verschillende afgedankte voorwerpen die hij in de stad kan vinden, zoals schroot, oude banden, karkassen van auto’s, apparaten, plastic spullen en aluminium blikjes. Zijn installaties zijn gericht op het ter discussie stellen van de materialistische en consumptiemaatschappij waarin we leven.
De dieren die aanwezig zijn in de installaties van Bordalo II zijn soorten die rechtstreeks worden getroffen door deze vervuiling en die mogelijk zouden kunnen omkomen door de gevolgen van dergelijk afval in hun natuurlijke habitat. Volgens de kunstenaar: “Het idee is om de natuur zelf, in dit geval dieren, af te beelden met materialen die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging ervan.” Zijn creaties tonen afbeeldingen van beren, vossen, verschillende soorten vogels, olifanten, katachtigen en tal van verschillende zeedieren.
Porto
De tweede grootste stad van Portugal heeft ook een levendige street art-scene, met werken die variëren van politieke boodschappen tot abstracte vormen. Je kunt street art vinden in de wijken Ribeira, Cedofeita, Miragaia en Bonfim. Enkele hoogtepunten zijn de muurschilderingen van Hazul, Mr. Dheo en Costah.
Lagos
Deze kustplaats in de Algarve is een paradijs voor liefhebbers van street art, dankzij het jaarlijkse festival ARTURb, dat lokale en internationale kunstenaars uitnodigt om de stad te versieren met hun creaties. Je kunt street art spotten in de straten, op de stranden en zelfs op de rotsen. De werken van Bezt, Roa, Sainer en Okuda zijn de moeite waard om te bezichtigen, bekijk ze in deze speciale Google Maps.
Aveiro
Deze charmante stad in het centrum van Portugal wordt ook wel het Venetië van Portugal genoemd, vanwege de vele kanalen en bootjes (moliceiros, platbodem-binnenvaartschepen) die er doorheen varen. Maar Aveiro heeft ook een andere attractie: de street art die de stad een moderne en frisse uitstraling geeft. Je kunt street art ontdekken in het historische centrum, langs de rivier en bij het treinstation. Enkele kunstenaars die je moet zien zijn Pantonio, Samina en Eime.
Er zijn twee steden waar ik wel eens doorheen wandelde, waar de street art-werken zeer opvallend zijn, namelijk Covilhã en Águeda.
Covilhã
De street art in Covilhã is een van de grootste attracties van de stad. De muurschilderingen zijn gemaakt door lokale en internationale kunstenaars. Je kunt ze vinden op muren, gebouwen en zelfs op trappen. In Covilhã is street art vooral te vinden in de oude wijk van de stad, waar de smalle straatjes en historische gebouwen een perfect canvas bieden voor de kunstenaar.
Een bekende muurschildering in Covilhã is die de Portugese dichter Fernando Pessoa voorstelt. Deze muurschildering is te vinden in het centrum van de stad en is een prachtige hommage aan deze beroemde schrijver.
Maar er zijn nog veel meer muurschilderingen te ontdekken in Covilhã. Zo is er bijvoorbeeld eentje van een gigantische uil in de buurt van de universiteit, die gemaakt is door een lokale kunstenaar. Een echte eyecatcher.
Deze link en deze link geven je de gelegenheid om virtueel door Covilhã te wandelen en de street art te zien.
Águeda
In het charmante stadje Águeda in Portugal is er een opmerkelijke kunstscène aan het ontstaan. De straten van de stad zijn getransformeerd in een openluchtmuseum met prachtige straatkunst. Van kleurrijke muurschilderingen tot verbazingwekkende beeldhouwwerken, de stad is een ware oase voor kunstliefhebbers.
Een van de meest opvallende kenmerken van de straatkunst in Águeda zijn de paraplu’s die boven de straten hangen. Deze paraplu-installaties zijn een jaarlijks terugkerend evenement tijdens het AgitÁgueda-festival (1-23 juli 2023). Dit vrolijke feest trekt bezoekers van over de hele wereld. De kleurrijke paraplu’s creëren een unieke en levendige sfeer in de stad en zijn een symbool geworden van Águeda’s kunstscene.
Maar Águeda heeft meer te bieden dan alleen paraplu’s. De stad herbergt een indrukwekkende collectie van street art. Van realistische portretten tot abstracte kunstwerken, de straten van Águeda zijn gevuld met creativiteit en inspiratie. Ook Bordalo II maakte er kunstwerken. Het gemeentebestuur maakt elk jaar een road map waar de kunstwerken op straat te zien zijn.
Maar niet alleen muurschilderingen maken deel uit van de kunstscene in Águeda. De stad heeft ook een indrukwekkende collectie van sculpturen en beeldhouwwerken. Een van de meest opvallende beelden is The Thinker, een levensgroot bronzen beeld dat op een bankje zit en nadenkt over het leven.
Bert zegt
Helaas niet in het artikel meegenomen dat er elk jaar een groot kunst gebeuren in Figueiro dos Vihhos is.
https://www.cm-figueirodosvinhos.pt/index.php/descobrir2/ver-e-fazer/fazunchar2
Henk Eggens zegt
Beste Bert, ik kende dit FAZUNCHAR feest niet.
Wat vond jij er bijzonder aan? Vindt het in 2023 ook weer plaats?
Bert zegt
Muurschilderingen door de hele stad, soms groot en andere weer heel onopvallend wat je uitnodigde om beter te leren kijken.
Normaal gesproken elk jaar.
Het is eigenlijk geen feest maar een kunstenaars gebeuren.
Silja zegt
Onlangs deed ik een pitting gegidste wandeling doorheen Lissabon. Echt een aanrader voor wie houdt van kunst en street art ontdekkingen!
https://www.lisbonstreetarttours.com/
loek kusia zegt
De muren van een voormalig psychiatrisch ziekenhuis (‘gekkenhuis’) in Lissabon zijn, na 2013, na de sluiting van het gesticht in het kader van het kunstproject ‘Urban Art Gallery’ beschilderd door vijftig kunstenaars op basis van het thema ‘Mental Illness’. Dat heeft hartverscheurende, surrealistische schilderingen van gezichten opgeleverd over de visioenen, wanhoop en angsten in de hoofden van demente, schizofrene, paranoïde of anderszins gestoorde patiënten. Street art over een lengte van enkele honderden meters, soms pure horror die biologeert.
Henk Eggens zegt
Dank, Loek, voor de aanvulling. Bedoel je deze muur? Faces in the Blue Wall en de Rua das Murtas?
Loek Kusiak zegt
Inderdaad. Dat is ‘m . The Blue Wall is de Champions League in de Portugese collectie streetart.