Een van de eerste keren dat mijn man en ik bij mijn ouders gingen eten, kwamen we net binnen op de tijd dat het nieuws werd uitgezonden op de televisie. Mijn ouders verontschuldigden zich en zeiden dat zij graag het nieuws wilden afzien. Dus wij gingen zitten en keken mee. Meteen toen het afgelopen was werd de televisie uitgezet. Dat was bij ons thuis de normale gang van zaken; bij bezoek, sociale contacten en gezelligheid hoort geen televisie. De televisie wordt gezien als afleiding en gaat alleen aan om een bepaald programma te zien.
Nogal onbeschoft
Als je bezoek krijgt wil je die aandacht geven en dus gaat de televisie uit.
Bij veel Nederlandse vrienden gaat de televisie ook meteen uit zodra het eten klaar is en op tafel wordt gezet. Het maakt niet uit of iemand toevallig net naar een programma zat te kijken.
Voor mijn man was dat een grote schok, hij vond het eigenlijk nogal onbeschoft dat de televisie zomaar voor zijn neus werd uitgezet, zonder te vragen of hij wellicht nog iets zou willen zien.
Bij de meeste Portugese families hoort de televisie juist bij het dagelijkse samenzijn in huis. Vaak wordt de televisie meteen bij thuiskomst aangezet en het kijken gebeurt op een ander niveau dan in Nederlandse families vaak het geval is; minder intensief. De televisie vormt onderdeel van de achtergrond, zoals een muziekje, een bos bloemen op tafel of – vandaag de dag – wellicht een digitale fotolijst. Een gesprek kan gewoon plaatsvinden, ongeacht of de televisie aanstaat – of misschien wel juist omdat daarop iets te zien is dat aanleiding geeft tot het gesprek. Opstaan en weglopen onder het kijken is geen probleem. Als er bezoek komt, blijft de televisie aanstaan of wordt die juist aangezet, want wellicht vind de bezoeker het aanbod wel interessant.
Dat was voor mij in het begin wel wennen, mijn televisie-ervaring betekende dat we, als het “ding” aanstaat, er samen naar kijken, zonder er doorheen te praten of zomaar iets anders te gaan doen.
Bezoek naar de zin maken
De intentie van het aanzetten in Portugal en het uitzetten in Nederland is dus eigenlijk dezelfde; ervoor zorgen dat de bezoeker zich prettig voelt!
Dus als je uit eten gaat in een wat volkser restaurant in Portugal, weet dan dat de televisie zeker aan zal staan. Die staat aan om het de bezoeker naar de zin te maken en wordt niet ervaren als stoorzender, zoals veel Nederlanders dat wel vinden. Als je aan de ober vraagt of de televisie uit kan worden gezet, zal hij dat niet begrijpen en het ook niet graag doen – daarmee beledigt hij namelijk de andere gasten, die het heel normaal en fijn vinden dat de televisie aanstaat; dat hoort er “gewoon” bij.
Ik beschouw het altijd maar als ‘levend behang’. Moest er wel aan wennen in het begin!
Ik moet bekennen dat ik toen ik Portugal nog niet zo goed kende ook wel eens heb gevraagd of in een restaurantje (waar wij de enige gasten waren) de TV misschien uit mocht. Nu schaam ik me daarvoor.
Hier in het café staat de TV ook altijd aan en de mannelijke gasten willen vooral voetbal zien… als compromis zetten we muziek aan en tv zonder geluid 🙂