Wonen in een droomdecor, ziek worden van wat je niet ziet
Portugal had me meteen. De rust, het licht, de geur van houtvuur, sinaasappels aan de bomen en die prachtige oude kerken waar je zó in zou willen wonen.
Ik kwam terecht in een schitterend gerenoveerd appartement in Braga. Dikke granieten muren, marmeren vloeren, strak ingericht, alles fris en nieuw. Een droomplek – dacht ik.
Tot ik langzaam begon te merken dat mijn lichaam ergens anders over dacht.
Van jeuk naar haaruitval
Het begon met wat onschuldige jeuk op mijn hoofd. Daarna een rode uitslag op mijn rug. Toen begon mijn haar uit te vallen. Geen plukken tegelijk, maar langzaam, opvallend en verontrustend.
Ik had dit nog nooit meegemaakt.
Een dermatoloog schreef zware medicatie voor. Achteraf bekeken was dat een vergissing: de bijwerkingen sloegen me totaal uit het lood. Pas veel later ontdekte ik wat er écht aan de hand was.
In mijn prachtige appartement – met al dat graniet en marmer – zat schimmel. Niet op het oog zichtbaar, maar wel voelbaar. Tussen de muren, onder meubels, in de lucht.
Schimmel in Portugese huizen: een onderschat probleem
We denken vaak dat Portugal vooral zon is. Maar iedereen die hier woont, weet: de winters kunnen nat zijn. Heel nat.
En veel huizen – ook gerenoveerde of zogenaamd “moderne” – zijn daar niet op gebouwd. Graniet houdt vocht vast. Slechte ventilatie houdt het binnen. En zonder isolatie of centrale verwarming blijft het vochtig en kil.
Of je nu woont in Braga, aan de Zilverkust of zelfs in de Algarve – zodra vocht zich eenmaal in een huis nestelt, is het lastig eruit te krijgen.
De klachten die niemand koppelt aan hun huis
Schimmel en vocht worden zelden genoemd in gesprekken over gezondheid. Maar inmiddels weet ik beter. De klachten zijn verraderlijk en vaak “vaag”:
- Jeuk of huiduitslag
- Haaruitval
- Vermoeidheid of brain fog
- Benauwdheid of hoesten
- Slechter slapen
- Meer allergieën
- Prikkelbaarheid, somberheid
- Verergering van astma of eczeem
Sommige schimmels produceren zelfs mycotoxinen, die je hormonen en immuunsysteem kunnen ontregelen. Vooral kinderen, ouderen en gevoelige mensen zijn kwetsbaar.
Hoe herken je het – en wat kun je doen?
Vaak ruik je het niet. Zie je het niet. Maar je lichaam voelt het wél. Let daarom op:
- Condens op ramen of muren
- Een muffe geur in kleding of meubels
- Donkere plekken op plafonds of achter kasten
- Slecht drogende was
- Klachten die verdwijnen als je op vakantie bent (en terugkomen zodra je thuis bent)
En dan? Dan kun je meer dan je denkt:
- Zet elke dag de ramen even open (ook als het regent)
- Gebruik een luchtontvochtiger
- Zet meubels los van de muur
- Gebruik ademende kalkverf
- Verwarm slim: met airco of een pelletkachel
- Check het huis goed vóór je ergens intrekt – óók bij nieuw ogende renovaties
Mijn oplossing
Ik ben verhuisd. Naar een nieuw, goed geïsoleerd huis. Geen marmer meer. Geen graniet. Geen verborgen vocht.
Mijn huid is rustig. Mijn haar groeit weer. En ik slaap beter dan ooit.
Ik ben nog steeds verliefd op Portugal. Maar inmiddels weet ik: schoonheid zegt niet alles.
Soms moet je een droomhuis durven loslaten om gezond te blijven.
Liesbeth van Duijn
orthomoleculair therapeut, immigrant in Noord-Portugal en ervaringsdeskundige
🔍 Bronnen & Referenties
- World Health Organization (WHO) – Guidelines for Indoor Air Quality: Dampness and Mould
https://www.who.int/publications/i/item/9789289041683
→ WHO beschrijft hoe blootstelling aan vocht en schimmel samenhangt met ademhalingsproblemen, astma, allergieën en andere gezondheidsklachten. - Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Basic Facts About Mold and Dampness
https://www.cdc.gov/mold/faqs.htm
→ Praktische uitleg over hoe schimmel ontstaat, welke symptomen het kan veroorzaken en hoe je het kunt voorkomen of verwijderen. - European Lung Foundation – Mould and Your Lungs
https://europeanlung.org/en/information-hub/factsheets/mould-and-your-lungs/
→ Focus op de gevolgen voor mensen met longproblemen, zoals COPD of astma. - Building Science Corporation – BSD-012: Moisture Control for Buildings
https://buildingscience.com/documents/digests/bsd-012-moisture-control-for-buildings
→ Technische uitleg over hoe condensvorming ontstaat in gebouwen en hoe isolatie en ventilatie dit kunnen voorkomen. - Consumer experiences and field reports – vooral via:
- Portugal Expat Forums (Facebook, Expat.com, Reddit r/Portugal)
- Persoonlijke ervaringen van expats in Braga en omgeving, waaronder veel klachten over vocht en schimmel in traditionele woningen
- Limewash & breathable paint –
- The Lime Centre UK https://www.thelimecentre.co.uk
- Earthborn Paints (UK) https://earthbornpaints.co.uk
→ Voor uitleg over ademende verfsoorten die vochtregulerend werken in oude huizen.
Tsjonge wat een verhaal! Bedankt voor het delen, en de referenties!
Dat vocht een probleem is in Portugal, dat weet iedereen inderdaad wel. Maar ik dacht dat het vooral slecht voor je huis was, niet zo zeer voor jezelf.
Als je aan de kust woont, dan is het ook belangrijk dat je niet *te* dicht bij zee woont. Wij wonen aan de zilverkust, ongeveer 2 km hemelsbreed van de oceaan. Volgens mij net ver genoeg. Ik ken meerdere mensen die dichterbij zaten, en die verhuisd zijn omdat het toch te nat en te veel wind was.
Bij verhuizen is het jammer genoeg wel zo dat het probleem dan naar de volgende over gaat.
Heel herkenbaar Liesbeth! 6 maanden droog, 6 maanden nat, waar je ook zit. Wij hebben zomer en winter ramen open, overal. Ik zeg tegen iedereen die hier komt: ventileer! De mensen die het niet geloven en het niet doen (het in oktober al koud hebben en bij de kachel willen blijven zitten) hebben het zwaar, en zitten met schimmel. Gaan ze ontschimmelaars gebruiken – het middel is nog erger dan de kwaal. Schone lucht is de enige oplossing, en alle andere dingen op je lijstje zeker ook.