• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Amerika – Portugal: de verschillen zijn enorm

24 maart 2017 door Ton Haak 12 reacties

Ans en ik wonen nu zeven maanden in Tomar. Aan de rand van de stad, in een flat van waaruit we uitkijken over de rode daken van meest witgepleisterde huizen in de richting van oud-Tomar met daarboven het magnifieke kasteel en het klooster. Een flat nog geen tien jaar oud – comfortabel, ruim, licht en luchtig en gehuurd voor een in onze ogen belachelijk lage prijs. Maar, waarom zouden wij in mooi landelijk Portugal tweehoog in een flat willen wonen?

Ons leven liep, en loopt, via andere dan doorsnee paden. Drieëntwintig jaar geleden vertrokken wij, toen 50 en 42 jaar oud, uit Nederland. We emigreerden naar de Verenigde Staten. Daar “verbrasten” we al onze spaargelden binnen vijf jaar van nietsnutten “on the road”. We verkenden alle staten ten westen van de Mississippi – kampeerden, verbleven in motelletjes, huurden hutten en huizen soms voor een paar dagen, dan weer voor maanden achtereen zoals in Tucson, Arizona; Carmel, California; Vancouver Island, Canada; Matfield Green, Kansas; en Abiquiu, New Mexico.

Abiquiu, New Mexico

In Abiquiu kwam de bodem van onze  spaarpot in zicht en bleven we vervolgens twaalf jaar hangen. In de magnifieke “red rock country” van de hoge woestijn, op 2.500 m hoogte, begonnen we een succesvolle galerie voor hedendaagse kunst en bouwden we uiteindelijk ons zelfontworpen huis op een eenzaam stuk land dat voor 80% omringd was door Carson National Forest – met “badlands”, ravijnen, bronnen en snelstromende beken, tafelbergen rondom – met pal voor ons huis de Chama River. Paradijs. De locatie oversteeg alles wat we ooit gedroomd hadden. Geen buren in zicht. Vlees rechtstreeks van de koe en forel uit de Chama. Abiquiu is een oude Hispanic nederzetting beroemd en populair geworden door de schilderes Georgia O’Keeffe, wier huis en studio veel internationaal bezoek trok naar deze uithoek en onze galerie deed floreren.

Matfield Green, Kansas

Na twaalf jaar verkochten we het huis (net voordat de markt klapte) en vestigden we ons in een andere uithoek van de V.S., in Matfield Green, Kansas, een gehucht dat we ooit tijdens onze reizen hadden leren kennen. Daar geen woestijn, maar de laatst overgebleven “tallgrass” prairie van Amerika, met de onmetelijke graslanden van de Flint Hills. Daar eten anderhalf miljoen kalveren zich jaarlijks vet aan het zuiverste en voedzaamste gras van de wereld onder leiding van ranchers en cowboys, geen Hollywoodtypes maar originele zwoegers en zweters. In dat dorp, met 45 inwoners en nog enkele tientallen levend op de verspreid liggende ranches, woonden we zeven jaar in onze efficiënt gemoderniseerde voormalige “lumberyard & hardware store” (uit 1900).

Ook in deze weidse graslanden was het goed “hiken” met onze honden, in alle eenzaamheid. Een tijdje hadden we daar onze eigen paarden, in leen, grazend “aan huis”. Ook in Matfield Green begonnen we een galerie voor hedendaagse kunst, en later nog eentje en nog eentje; die werden succesrijk en leidden o.a. tot hechte samenwerking met musea.  We ontdekten verrassend veel creatief talent in Kansas, meer dan we ooit verwacht hadden in het zo conservatieve hart van Amerika.

Artist in residence

In Matfield Green net als in Abiquiu trouwens organiseerden we bovendien een “artist in residence” programma waaraan o.a. de Nederlandse kunstenaars Gerco de Ruijter, Jeroen van Westen, Hendrik van Leeuwen en Risk Hazekamp deelnamen; uit Antwerpen kwam Anne Ausloos en uit Berlijn de schrijfster Tania “Caya” Witte. Hun bezoeken (doorgaans voor drie maanden) resulteerden in tentoonstellingen, installaties en presentaties in het Harwood Museum of Art in Taos, New Mexico en het Ulrich Museum of Art in Wichita, Kansas.

Falling out of love

Na zeven jaar was het genoeg geweest. Wat er precies gebeurde, dat is nog niet duidelijk genoeg om in een paar zinnen verwoord te worden. Je zou kunnen zeggen dat wij, na tijdens een eerste bezoek in 1980 op Amerika verliefd te zijn geworden, zo verliefd dat we uiteindelijk in 1994 emigreerden, in 2015 ontdekten dat wij “were falling out of love.” Donald Trump had zich nog niet aangediend; het verkiezingscircus dat we van dichtbij meemaakten en zijn verkiezing to president dienden slechts achteraf tot de vaststelling dat we op het juiste moment waren verdwenen.

In augustus 2016 arriveerden we in Lissabon met een lijstje van via het internet gevonden landelijk gelegen koophuisjes op zak. Oh … waarom Portugal? Geen idee. Het land was ons geheel onbekend, behalve dan van een tiendaagse strandvakantie in de Algarve in het midden van de jaren ’70 toen het verkeer daar nog gedomineerd werd door paard en wagen. Na de woestijn en de prairie zagen we wel wat in een omgeving met veel rivieren en zee althans in de buurt en niet op duizenden kilometers afstand. Het eten scheen ook goed te zijn en van de wijnen hadden we hoog horen opgeven. En we zochten iets geheel anders van leefklimaat dan de V.S., ook dat. “We gaan naar Portugal,” zeiden we, en we gingen ons haastig een beetje inlezen. Dat klonk allemaal goed.

Bureaucratie

Eenmaal in Portugal werden we onmiddellijk geconfronteerd met de nationale bureaucratie, dat spreekt. Met Amerika als vertrekpunt bleek alles een graadje moeilijker te verwezenlijken dan als we uit een EU-land waren gearriveerd. De import van onze Amerikaanse auto nam zeven maanden in beslag. Enzovoorts. En dan hadden we nog het geluk ons Nederlandse paspoort nooit voor het Amerikaanse ingeruild te hebben.

Geen auto ter beschikking hebbend, besloten we per trein op onderzoek uit te gaan. In een kwart eeuw hadden wij geen personentrein gezien en het leek ons wel wat, op ons akkertje rondreizend en lui uit het raam kijkend. We moesten naar het noorden want hadden een paar adressen van huizen te koop aan de bovenloop van de Zêzere. De trein stopte in Tomar, immers eindstation. De laatste bussen naar het noorden waren al vertrokken, dus zochten we een plek om te overnachten en daarna een restaurant om de dorst en honger te stillen.

Foto Frank Nürnberger / Pixabay

Tomar

We kwamen in oud-Tomar terecht, alles beviel ons en we zeiden tegen elkaar: waarom verder trekken? Waarom opnieuw op het land gaan wonen, we hebben landelijker gewoond dan ooit in Europa mogelijk zou zijn geweest. Laten we lekker in de stad gaan wonen. In Tomar – er zullen wel meer aardige steden en stadjes zijn, maar waarom een zoektocht beginnen? Tomar ligt bovendien mooi centraal in Portugal; daar vandaan kunnen we makkelijk het hele land ontdekken en een stuk Spanje er nog bij.

En toen vonden we ook nog binnen een dag een flat waarvan we dachten: hier houden we het prima uit. Geen honden en katten meer, geen paarden, geen eindeloze verten. “Been there, done that.” Wel: supermarkten en kleine winkeltjes plus een apotheek en een kapper en zelfs een ziekenhuis op loopafstand, waar we in Amerika een uur of meer moesten rijden om boodschappen in te slaan. Wel: zalige restaurantjes en plezierige bars bij de vleet (in de afgelegen delen van de V.S. soms ook 40 of 80 km van huis), zo veel, dat we bij welgeteld twaalf kunnen aanleggen als we eens dorstig vanuit de oude binnenstad naar huis wilden strompelen (een centrum waar we de lokalen en terrassen nauwelijks geteld kunnen krijgen).

Plezier in Portugal

Dit stadsleven in Portugal, in grote en kleine steden en in dorpen net zo goed – de cultuur van even een espressootje pakken, even een glas wijn drinken met een bekende, even (nou ja, even) lekker lunchen – de kalmte van het sociaal verkeer – de menselijkheid van de bevolking – deze  leefcultuur leek en blijkt ons perfect te passen na jaren van buitenleven, ver van alles, waar we op de een of andere manier toch de pressie voelden die inherent is aan leven in de Amerikaanse samenleving. Kortom, we blijven op onze flat in Tomar – al ontdekken we meer en meer aantrekkelijke plekken om te wonen elders in Portugal. Misschien over een jaar of vijf…

Het leven is mooi in Tomar en elders in Portugal voor zo ver we kunnen zien net zo. Dat we dit zo appreciëren komt niet in de laatste plaats omdat we die kwart eeuw Amerika achter de rug hebben. Waren we Europees gebleven, dan was de Portugese leefcultuur dicht bij huis geweest. Nu beleven wij de verschillen als enorm. Praktisch elk detail van het dagelijks leven wijkt sterk af van waaraan we in Amerika gewend waren geraakt: smalle bochtige wegen dwars door stadjes tegenover rechtgetrokken asfalt om steden heen en stadscentra dodend; generaties overwinnende familiebedrijfjes in plaats van commerciële ketens; wijn in plaats van “ice tea” en cokes; knusheid tegenover haastige onrust.

Iets vergelijkbaars was misschien ook duidelijk geworden als we toch in Nederland, of Frankrijk, resettled zouden zijn, maar …  is beslist extra van kracht in Portugal, denken we, omdat het land en zijn bevolking pas in de laatste veertig jaar de nieuwe tijd zijn binnengegaan; er is een zaligmakende achterstand. Bijna overal voelt het leven nog aan als een kabbelende beek waar de bewoners, ook de minder welbedeelden, tevreden vanaf de kant toezien hoe de stroom kalm verder voert. Er zijn niet veel landen in de wereld waar dat nog van gezegd kan worden, vandaag de dag. Kortom, we voelen ons heel tevreden thuis, “at home” in Tomar.

« De campermannetjes van Vila Real de Santo António
100% vegan »

Categorie: Wonen & Werken Trefwoorden: bureaucratie, emigratie, Tomar

Over Ton Haak

Ton Haak woont sinds 2016 in Tomar. Na ruim 22 jaar in Amerika te hebben gewoond (in de high desert van New Mexico en op de tallgrass prairie in Kansas) concludeerden hij en zijn vrouw dat ze “were falling out of love with the US” en zochten ze “de oude wereld” weer op. In Amerika runden ze samen o.a. galerieën voor hedendaagse kunst en schreef Ton boeken, scripts, reisverhalen en gedichten. Nu draagt hij regelmatig bij aan Portugal Portal en schrijft hij artikelen over Portugal voor Amerikaanse lezers; ook vertaalt hij publicaties over Nederlandse kunst en vormgeving. Vijf jaar na het vertrek uit de VS ontstond nog een kort filmpje over de laatste zeven jaar, de Kansas-periode.

Lees Interacties

Reacties

  1. Claudia zegt

    26 maart 2017 om 10:35

    Beste Ton,

    Wat een fijn geschreven stukje levensverhaal!
    Alsof het niks is, flitst er een film voorbij.
    Ik hoop op heel veel leuke anekdotes vanuit de flat in Tomar.

    Een groet van ook een ‘PP-blogger’,
    Claudia van Luijk

    Beantwoorden
  2. rudolph berger zegt

    26 maart 2017 om 11:34

    Bravo, een erg aardig artikel. Fris en natuurlijk. Vanzelfsprekend zijn er enorme verschillen tussen Portugal en de VS. Die zijn er overigens ook in deze landen zelf, maar het energie-verschil is enorm. De gastcolumnist geeft een hint in zijn stukje.
    Aardig ook om te lezen hoe jullie het hebben ervaren in de VS.
    Ikzelf ben erg gevoelig geworden voor de verschillende energieën van alle landen. Ja, die zijn allemaal verschillend…… Zo ben ik uit Nederland vertrokken door de opgejaagde, nogal agressieve energie daar. Hier voel ik me een heel stuk beter. Rustiger, harmonischer…..

    Beantwoorden
  3. Joke Luiten zegt

    26 maart 2017 om 12:11

    Mooi om te lezen , jullie hebben veel gezien en gedaan en zijn uiteindelijk in het land terechtgekomen waar gastvrijheid hoog in het vaandel staat. Veel woon en leef plezier in Portugal.

    Beantwoorden
  4. Ellen Lanser zegt

    26 maart 2017 om 21:35

    Een verrassende aanpak, en blijkbaar hebben jullie een goed gevoel voor timing. Het Amerika van de Trumpianen lijkt me niet zo kunstminnend …. Maar waar ik nu benieuwd naar ben: kan ik over een x tijd mijn gasten naar jullie galerie in Tomar verwijzen? 😉
    Muito bem-vindo em Portugal!

    Beantwoorden
    • Ton zegt

      31 maart 2017 om 20:25

      Geen galerie meer voor ons… we gaan natuurlijk wel veel art spaces bezoeken en hebben al verrassende jonge kunst ontdekt.

      Beantwoorden
  5. Cees Groenewegen zegt

    28 maart 2017 om 09:13

    Ik lees dat je je Nederlandse paspoort altijd hebt gehouden, maar had je dan daarnaast ook een Amerikaans? Of was er indertijd geen 90 dagen limiet en kon je ook zonder green card gewoon verhuizen en decennia daar leven?

    Beantwoorden
    • Ton zegt

      31 maart 2017 om 20:30

      Nederland en de VS erkennen geen “dual citizenship”. Wij behielden het Nederlandse paspoort.

      Toen wij emigreerden was er nog even, tot Nine Eleven, een 180 dagen limiet voor verblijf. Met behulp van een betrouwbare immigratie advocaat konden we dat rekken tot ongeveer vijf jaar later de Permanent Resident Card werd verstrekt. Die laten we nu verlopen.

      Beantwoorden
  6. hendrik philippus wijmans zegt

    9 april 2017 om 09:58

    Beste Ton,ik kan je zeggen de beste beslissing ooit om in Portugal te gaan wonen, het mooiste vakantieland in Europa.

    Beantwoorden
  7. Carlotta Boettcher zegt

    13 mei 2017 om 18:14

    Hi Ton, Greetings!
    Will you translate into English? Hope So…

    Beantwoorden
  8. Melanie zegt

    20 januari 2018 om 18:01

    Wat een prachtig avontuur hebben jullie beleefd, en nu verder avonturieren in Portugal. Klinkt als een goed leven. Het is ook altijd mijn droom geweest om naar Amerika te emigreren, maar toen kwam Portugal op mijn pad en nu leef ik mijn droomleven 🙂

    Beantwoorden
  9. Hanneke Rijkelijkhuizen zegt

    21 januari 2018 om 10:00

    Hi Ton
    Je schrijft heel erg leuk, ik lees al je artikelen. Er worden vanaf half juli tot eind juli in o.a. het kasteel van Tomar schitterende klassieke concerten gegeven (ZêzereArts Festival) georganiseerd door de Ierse dirigent Brian MacKay die in Tomar woont. Google maar even. Mag ik je emailadres? Dan hou ik je (en anderen die dit willlen) op de hoogte van de data en venues.
    Hanneke Rijkelijkhuizen
    hanrijk@gmail.com

    Beantwoorden
  10. LLOYD WONG LOI SING zegt

    10 januari 2020 om 12:14

    Ik ben ook naar Portugal geweest en was meteen verliefd … april 2019 … ben nu aan het overwegen! Lloyd

    Beantwoorden

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Ik val achterover
Portretten van creatief bezige landverhuizers #1 Méér dan zaagsel
Je begint niets als je jezelf niet blootgeeft

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Els op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Bedankt Ton, voor dit overigens wederom goed geschreven artikel, gewijd aan Ingrid Simons, een nog, voor mij althans, onbekende kunstenaar.…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Sorry Lotte, ik was er intussen al achter dat ik je verwarde, met een Lotje nota bene…”
  • Lotte Akkerman op Urban art en het kabeljauw-epos: “Dank je, Ellen, en ja, die dames, toen meisjes, met dromen over hoe hun leven moest worden en nu is…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Een mooie studie Lotte. Ik kwam terecht in de film ‘AS MURTOSEIRAS NAS SECAS DO BACALHAU DE ALCOCHETE’ en werd…”
  • Hanneke Rijkelijkhuizen op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Wat een werk heb je weer verzet, Ton. Hartelijk dank. Fascinerend! Ik hou het kort want ik wil verder lezen.”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design