Boekrecensie debuutroman van Sara Brechts

Vrij toevallig viel ik recent op Zoektocht naar een onvoltooid verleden, een debuut dat twee jaar terug al gepubliceerd werd. Het speelt zich grotendeels in Portugal af, dus mijn interesse was meteen gewekt. En wat bleek? Het is inderdaad een eersteling die ik als Portugalliefhebber met alle plezier verorberd heb. Bovendien blijkt het vervolg op dit verhaal ook uitermate boeiend te worden.

De auteur

In 2021 schrijft Sara Aelbrecht, al meer dan 20 jaar advocate en zowat dagelijks geconfronteerd met faillissementen en schuldbemiddelingen, zich in voor een cursus creatief schrijven. Voor wat bedoeld is als vrijetijdsbesteding wordt er na een tijdje ook gevraagd een eigen werkje in te dienen, en vanaf dan gaat het snel. Het wordt een kortverhaal, maar dit blijkt eigenlijk pas de basis voor meer. Als ze kort daarop toevallig een trip naar Portugal maakt, lijkt alles daar op zijn plaats te vallen en enkele maanden later is de basisversie van Zoektocht naar een onvoltooid verleden zo goed als af. Het vraagt wat overredingskracht van haar omgeving om naar een uitgever op zoek te gaan, maar ze zet de stap en met succes, haar vuurdoop verschijnt in de zomer van 2023. Ze heeft de smaak nu goed te pakken en met Zwanenzang volgt al snel een opvolger. Vorige zomer heeft ze dan haar toga aan de haak gehangen om meer tijd vrij te maken voor de literatuur. Over het vervolg hierop straks meer.

Een boek voor Portugalliefhebbers

In haar no-nonsense stijl neemt de auteur ons onmiddellijk mee in de verhaallijn en laat me om te beginnen dit al duidelijk maken: het boek brengt ons kriskras door Portugal en de beschrijvingen van de locaties, in het bijzonder Lissabon, zijn zeer herkenbaar en interessant neergezet. Cultuur, literatuur en gastronomie van Portugal komen ruimschoots aan bod. Toch al een geruststellende gedachte voor iedereen onder ons die verzot is op het land (wie niet eigenlijk?).

De zoektocht

Het verhaal draait om twee hoofdpersonages, de Vlaamse Lise en de Portugees António. Lise laat na een stukgelopen relatie haar doctoraat filosofie voor wat het is en gaat lesgeven op de school waar ook haar vader leraar is. Dit blijkt niet echt haar roeping en ze belandt in een existentiële crisis. Wanneer vader sterft wordt het haar echt wel teveel. Ze vindt tussen zijn papieren een vliegtuigticket naar Portugal, wat haar intrigeert omdat ze vermoedt dat haar vader er regelmatig heen reisde op zoek naar iets uit zijn verleden. Om de moeilijke periode door te komen besluit ze het biljet te gebruiken. Grappig zijn de foute inschattingen die Lise oorspronkelijk maakt in Portugal, kleine dingetjes die ik mij -ik vermoed net als velen onder u- ook herinner uit mijn beginperiode in Portugal. Ook de auteur is blijkbaar door deze fase gegaan.

Ondertussen in Portugal maakt António, professor geschiedenis, het uit met zijn vriendin, maar ook hij houdt er een nare ervaring aan over. Het toeval brengt Lise en António samen en wat volgt is een romantisch verhaal in diverse regio’s in Portugal die met geschiedenis en filosofie gerelateerd zijn en waar ook Fernando Pessoa een hoofdrol krijgt toebedeeld. De zoektocht blijkt ook met het verleden van Lize en haar familie te maken te hebben. Een verrassende ontknoping werkt deze boeiende eersteling van Sara Brechts af. Misschien lijkt wat vooraf gaat wat zwaar op de maag te liggen, maar het is echt feelgood fictie geworden, geënt op een reisverhaal. Een aanrader als je van een leuke en boeiende plot houdt, doorspekt met wat filosofische beschouwingen en gesitueerd in ons aller Portugal.

Boekenvoorstelling volgend werk

In haar tweede boek (Zwanenzang) is Portugal minder aanwezig. De enige link is hier de terugkerende aanwezigheid van Fernando Pessoa. Binnenkort stelt Sara echter haar nieuwste roman voor, Voltooid verleden, en daarvoor keert ze terug naar Portugal. Dit werk sluit nauw aan op haar hiervoor gerecenseerd debuut, maar beide werken zijn ook los van elkaar te lezen. De hoofdpersonages zijn dezelfde, maar over dit verhaal laat ik niet veel los, om het leesplezier bij haar eerste roman niet te vergallen. Alleen deze tip van de sluier: Lize wordt geconfronteerd met leugens uit haar verleden en dit zet haar leven op losse schroeven want ze kan onmogelijk om deze feiten heen. Het verhaal speelt zich voor een belangrijk stuk af in de streek rond Lissabon, maar ook in Beja, een stad in de Alentejo. Een stuk van de roman is ook gesitueerd in een Belgische provinciestad, om Sint Niklaas maar niet te noemen.

Op 26 april stelt de auteur haar nieuwste boek voor in haar thuisstad. Ook jij, beste lezer, wordt hierbij uitgenodigd, maar in verband met een bijhorende workshop is inschrijven wel noodzakelijk (voor 20 april).

Cinco estrelas * * * * * – Fernando Lameirinhas & Pessoa

Om muzikaal af te sluiten pik ik nog even in op de figuur van Fernando Pessoa, die bij Sarah Brechts een rode draad vormt door haar werk.

In 2013 bracht Fernando Lameirinhas, in samenwerking met fadozangeres Mafalda Arnauth en jazztrompettist Erik Vloeimans, de plaat Pessoa uit. Op de site van Fernando stond deze toelichting bij het opzet. “Hij is zich ervan bewust dat je de grootsheid van diens werk beter ongemoeid kunt laten. Daarom legt Fernando in ‘Pessoa’ vooral de nadruk op de persoon achter de beroemde dichter. Naast de poezie gaat hij op zoek naar de complexiteit en verscheidenheid van Pessoa´s heteroniemen. De dichter schreef ook onder de namen Ricardo Reis, Alvaro de Campos, Bernardo Soares en Alberto Caeiro.Door de gevarieerde keuze van zijn muzikanten – onder andere Eric Vloeimans (jazztrompettist), Mafalda Arnauth (fadozangeres), Juan Pablo Dobal (Argentijnse pianist) en Michael Vatcher (jazzpercussionist) – ontstaat een mengeling van stijlen waarmee Fernando zich lichtvoetig in de wereld van Pessoa inleeft. Poezie vol melancholie, verdriet en heimwee, waarvan de kracht nu in de muziek doorklinkt. Hiermee wil Lameirinhas uw nieuwsgierigheid prikkelen en u verleiden Fernando Pessoa zelf via nieuwe wegen te ontdekken.”. Uit deze plaat het nummer Pessoana met tekst (Fernando Lameirinhas) en vertaling (Harrie Lemmens) in de videoclip verwerkt.