Geen onderwerp dat op samenkomsten van medelanders gretiger besprongen wordt dan ‘bouwen’. Er valt inderdaad veel te zeggen, te denken en te fantaseren over bouwwerkzaamheden, uitgevoerd of in aanbesteding aanvaard door Portugese bouwlieden. Afdakjes, betonplatjes, garages, aanbouwsels, ja zelfs restauraties van al decennia geleden door verrotting gestrande watermolens, bemoste ruïnes van boerenhuizen (stuk voor stuk barstend van de romantiek) staan in voorbereiding op zijkanten van kranten, bierviltjes en tissues. Maar ook op tekentafels in moderne architectenkantoren.
Ook nóg gedurfder werk komt te berde: complete nieuwbouw van tot in detail uitgewerkte dromen. Laatst was de complete opvulling van een vallei met houten bungalows – voorwaar geen niemendalletje – hét onderwerp aan de koffiebar van een oranje getinte boodschappenhal.
Namen van bouwers, hun prijsbeleid en arbeidsmoraal komen vaak centraal in de gesprekken. Ook staand op straat tijdens de wekelijkse ‘feira’ worden reputaties tegen een soms onbarmhartige licht gehouden. Want, zeg nu zelf: iedereen heeft wel minimaal één klusje uit te voeren. Is er geen slecht sluitende deur, dan lijden we aan lekkende leidingen of goten, krakelerend stuukwerk of uit blauwe kranen gutsend warm water en o contrário’.
Meldpunt
Maar er zijn veel klachten op te vangen. Er bestaan ook in ons tweede thuisland vreselijk aardige construtoresdie zeer duur calculeren. Eveneens horken die prachtig werk leveren tegen schappelijke bedragen, weliswaar flink over de rand van de opleverdatum, maar toch… Er bestaan ook zwerfbouwers, meestal Britse dertigers die in ‘vans’ met paardenstaart en zwangere vrouw alles tussen Trás-os-Montes en Algarve afstropen naar tobbers met twee linkse handen. Kijk hier voor uit. Een meldpunt voor klachten over Britse klusjesmannen hoeft nog nét niet. Maar ze kamperen gratis in de tuin, eten steeds mee en willen tenslotte geld van u lenen. Praat ineens geen Engels meer of zeg “See you next year” en zwaai Bonny en Clyde uit tot ze helemaal verdwenen zijn. Hou het Portugees of maak anders een deal met buren en vrienden.
Portugese klusjesmannen vernieuwen een dak
Wie voor Portugees kiest, moet beseffen dat de factor tijd in dit land een nogal rekbaar begrip is. Vele opdrachtgevers hebben dagen, wéken, uit het raam moeten kijken, afspraken moeten afzeggen voor dat verrekte bouwteam of die lakse klusjesman die maar niet op tijd kon komen. Heel wat mensen zijn witter en chagrijniger geworden. Ik ken iemand die uit ergernis over de weigerachtigheid van de bestelde vakman fysieke klachten kreeg en later nog erger. Zijn weduwe heeft de man afbesteld.
Volgende week
Eigen ervaring is er plenty. Eerst was er een Mário, een aanbevolen man met een prachtig gebit en aan de rechterhand maar twee vingers. Een prima timmerman, zo verwezen zijn vrienden naar dit kleine tekort. Maar deze ook nog eens allervriendelijkste Mário kwam nooit of te nimmer met gereedschap aandragen. Wel met drankjes in het café, waar hij zo ongeveer sliep. Ja, volgende week had hij tijd. Steeds maar weer.
Uiteindelijk heeft mijnheer Pinto het karwei geklaard. Hij had de maximale hoeveelheid vingers nog, maar zat slecht in zijn tanden. Beter dus dan andersom, redeneerde ik. De aflevering van het bestelde houtwerk werd na toch wel een half jaar pas een feit. In twee delen kwam de opdracht tot uitvoering. De president van Sporting Lisboa moest voor het huis in zijn geboortedorp al het tuinmeubilair gerepareerd hebben. Nou, ik moest natuurlijk wel begrijpen dat zoiets prioriteit had. Zeker nu de club het in de competitie op dat moment zo leuk deed.
Betalen
Nu die kippenhokdeur zo mooi gemaakt is – en de leg erachter beter dan ooit verloopt – zit ik met een nieuwe probleem. Er is nog steeds geen eurootje betaald, maar dit niet uit rancune. Telkens als ik mijneer Pinto naar de factura vraag, lacht hij innemend, opent in zijn naar tropisch regenhout geurende werkplaats een laatje, blaast er met kracht de houtkrullen uit en gaat mompelend een kwartier in dit heilige-der-heilige zitten graaien. Alles wat een modern bedrijf in zijn computer heeft opgeslagen, zit aan losse brieven, papiertjes en vodjes in dat laatje. Behalve de rekening van die vuren kippendeur. Die komt maar niet voor de dag. Maar dan bij het tappen van zijn eigengemaakte tinto belooft Pinto – smakkend met zijn volle lippen – volgende week een nieuwe nota aan huis te brengen. Saúde!
Nee, dan gaat het in het oude vaderland toch wat meer op tijd, en de rekeningen komen komen meteen, en direct betelen s.v.p.!