• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Informatie over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Ernestina

Door Bert Ernste Reageer
Gepubliceerd op 14 mei 2011 bijgewerkt op 24 september 2020

Deze maand een boek dat u in de bibliotheek moet halen of tweedehands aanschaffen als u het wilt lezen: Ernestina van José Rentes de Carvalho. Neem die moeite, het is een prachtig nostalgisch boek over het leven in het binnenland van Portugal (Trás-os-Montes) en in Porto aan het begin van de vorige eeuw.

Rentes de Carvalho, die al jaren in Nederland woont, is zeer bekend geworden met zijn Portugal, een gids voor vrienden en Waar die andere God woont (over zijn ervaringen in Nederland). Hij is een ouderwetse verteller. “Ik verzin niets en verfraai niets. Zo was het in de tijd van mijn voorouders en zo was het in mijn kinderjaren.”

Ernestina

Ernestina is dus biografisch. Het alter ego van Rentes de Carvalho is in het boek de vierjarige José Avelino, die geboren wordt in Vila Nova de Gaia bij Porto. Zijn moeder Ernestina komt uit Estevais in de provincie Trás-os-Montes (Achter de Bergen). Voor Nederlanders is het een plezier om te lezen over het ruige berggebied en over het (harde) leven rond de jaren dertig van vorige eeuw.

De inwoners van Estevais leefden in bittere armoede. Bijgeloof speelde in de bergdorpen een grote rol. Grootvader António, ‘de Schoenmaker’, sloofde zich uit door iedereen van schoenen te voorzien, een barretje te runnen en ook nog eens dagelijks op het land te werken. “Al was het snikheet of ijskoud, al kroop iedereen op de vlucht voor regen en wind behaaglijk rond de haard, de Schoenmaker pootte, zaaide, ploegde, snoeide en schoffelde als een bezetene. Van het eerste ochtendkrieken tot de laatste zonnestralen.”

Ernestina is de onhandelbare dochter van de Schoenmaker. Daardoor ontsnapt de kleine José Avelino aan een hard bestaan in de bergen. Als klein kind werd Ernestina al ‘de duivel in menselijke gedaante’ genoemd. Uiteindelijk zien haar ouders zich gedwongen om Ernestina te laten opvoeden door de zuster van de Schoenmaker, die getrouwd is met Zé Maria, een douanier in de haven van Porto. Als Ernestina groter wordt, wordt ze min of meer gedwongen te trouwen met de zoon (Afonso) van Zé Maria in de hoop dat het huwelijk Afonso, die te veel in de kroeg zit, op het rechte pad brengt. Uit dit huwelijk komt de kleine José voort.

Boeken en film

De jonge José trekt veel op met Zé Maria, die hem al vroeg leert de krant te lezen en door het raam met zijn verrekijker naar Porto te kijken. José Avelino wordt een verwoed lezer. Urenlang zit hij gebogen over boeken als de Grande Dicionário Universal Ilustrado. Daarna is het de bioscoop, die hem in zijn ban houdt. “Het was een bioscoop die mij de beelden leverde waarmee ik, samen met die uit boeken en mijn fantasie, het verleden van mijn familie herschiep, dat samen met hen ‘beleefde’, terwijl ik tegelijkertijd, onbewust al schrijver, gebruikmaakte van de mogelijkheid om dingen die ik niet prettig of mooi vond te verfraaien, te vergeten of weg te moffelen.”

Ernestina is uiteindelijk wel een beetje dubbel. Het leven in Estevais was keihard voor Josés grootouders, maar uit het boek blijkt dat het voor Rentes de Carvalho ook een kinderparadijs was, als hij bij zijn grootouders was. “Als ik daar tegenwoordig langskom, roepen de lucht, de grond, de kleuren, de bomen nog steeds dezelfde gelukzaligheid en euforie op”, zo verzucht hij in de stoomtrein die hem naar Estevais brengt.

Menig Portugalliefhebber heeft dezelfde dubbelheid, schat ik. We zoeken in Portugal iets van het oude, pure leven van vroeger, maar willen natuurlijk niet dat we ons van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat moeten afbeulen op een rotsachtige akker in de bergen van Trás-os-Montes. We nemen toch graag de verworvenheden van de moderne wereld met ons mee naar ons mooie stekje op het romantische platteland.

Hoe dan ook, Ernestina is een prachtig boek.

Rentes de Carvalho. Foto Acscosta

Estevais nu

In de jaren negentig van vorige eeuw spande Rentes de Carvalho zich in om het dorp van zijn voorouders op te stoten in de vaart der volkeren door er toerisme te stimuleren. Rentes de Carvalho vergeleek in Portugal, een gids voor vrienden toeristen met allesvernietigende sprinkhanen, maar voor Estevais zocht hij niet naar ‘gewone’ toeristen, maar mensen, die zoeken naar rust, stilte, zuivere lucht en schoon water. In onder andere de Groene Amsterdammer zijn verslagen te vinden van de inspanningen.

Het lijkt erop dat die pogingen niet veel effect hebben gehad, want op de website van Rentes de Carvalho staat dat Estevais eind 2005 honderdvijftien inwoners telde. Daarvan waren er drieëntachtig ouder dan zeventig jaar.

Meer artikelen van Bert Ernste

  • Bert Ernste – website
« Gratis website voor SOS4pets
Een avondwandeling »

Categorie: Boeken Trefwoorden: boekrecensie

Over Bert Ernste

Bert Ernste is freelance journalist en tekstschrijver, onder meer voor Blik op Portugal. Hij was correspondent in Lissabon (1981-’86) voor Het Financieele Dagblad, diverse Nederlandse omroepen en de BRT (België). Begin deze eeuw had hij een vakantiehuis in de Algarve. Nu woont hij deels in Utrecht en deels in São Paulo.

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Lezen in de Portugese winter
Logo met een boek
De Boekenhoek, zondag 30 oktober in Vilamoura
Stoel met boeken
Vakantielectuur: lezen in en over Portugal

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Portugal recept reizen steden taal taalweetjes Tavira toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • eric peetermans op Vogels kijken in Portugal: “alpengierzwaluw”
  • Thea Pompen op Heimwee naar Tavira: “hoi. wat toevallig. wij zijn nu in Albufeira maar wonen in Kerkdriel vlakbij Zaltbommel. Groetjes Arnold en Thea . emailadres…”
  • jos peters op Van de Minho naar de Alentejo en terug: “Een prachtig artikel! Bedankt voor het delen!”
  • Els op Wat is de rivier de Dão toch mooi!: “dat zou leuk zijn lotte, zo’n wedstrijd! ik doe mee! interessant artikel, goed uitgevogeld Henk! dank je! ps. zie je…”
  • Lotte Akkerman op Wat is de rivier de Dão toch mooi!: “Leuk dit, Henk, en is het niet zo dat chatbox c.s. self learning zijn dus hoe meer ze worden gebruikt,…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Archief
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2023 Copyright Portugal Portal 2022

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}