Nieuw werk uit de Portugese muziekscene met bij elke videoclip de originele tekst en een (al dan niet eigen) vertaling. Deze keer komen er ook links met de Lage Landen via een Iberische connectie, talent uit Aveiro, een fameus duo en een succesrijke popgroep op zoek naar tradities.

In deze aflevering :
- Sílvia Pérez Cruz & Salvador Sobral – Sílvia & Salvador (Album)
- Ana Mariano – No Calendário (Single)
- António Zambujo en Miguel Araújo – UJOS nas Arenas (Album)
- D.A.M.A. – Terra Da Maria (Single)
Sílvia Pérez Cruz & Salvador Sobral – Sílvia & Salvador (Album) – Een briljant Iberisch project

Zij is een gevierde Spaans-Catalaanse singer-songwriter, die in 2012 haar eerste soloplaat (11 de Novembre) uitbracht. Met muziek die een mix is van fado, jazz en flamenco, werd ze al meteen genomineerd voor beste album van het jaar in zowel Spanje als Frankrijk. Salvador won ooit het Eurovisiesongfestival en hoef ik u niet echt meer voor te stellen, behalve misschien dit: sedertdien gaf hij blijk van een indrukwekkende veelzijdigheid op muzikaal vlak. Van (bijna experimentele) jazz tot een concertreeks met werk van Jacques Brel, het maakt hem niet uit.
Salvador heeft ook een link met de Lage Landen. Graaf Salvador Vilar Braamcamp Sobral komt uit een familie van hoge Portugese adel en stamt af van de Nederlandse kunstverzamelaar Gerrit Braamcamp (1699-1771). In Lissabon is er een Rua Braamcamp, genoemd naar een van zijn voorvaderen, Anselmo José Braamcamp (1819-1885), een Portugese minister van Financiën. Salvador is sinds 2018 gehuwd met de Belgische actrice Jenna Thiam, met wie hij een dochter heeft. En of hij al een woordje Nederlands meespreekt, Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder, van Ramses Shaffy, heeft voor hem geen geheimen meer.
Nu is er dus het album Sílvia & Salvador, een meesterwerkje waarop twee van de meest fascinerend-unieke stemmen en persoonlijkheden van het Iberisch schiereiland de talenten bundelen. Alle nummers werden origineel geschreven voor het project; composities van beide uitvoerders gaan samen met werk van grote namen als Jorge Drexler, Dora Morelenbaum en de zus van Salvador, Luísa Sobral (zij was het die zijn winnend songfestivalnummer Amar Pelos Dois componeerde). De plaat is een expressie van de vriendschap, artistieke verbondenheid en wederzijdse bewondering die de twee artiesten sinds jaren koesteren. Het resultaat is een schitterend geheel waarin stijlen samensmelten tot een gemeenschappelijke taal die grenzen en labels overstijgt. Sílvia en Salvador zingen in het Portugees, Spaans, Catalaans, Frans, Engels… en in die onzichtbare taal van goed gebrachte emotie. In een wereld vol lawaai nodigt Sílvia & Salvador ons uit om te vertragen, om te luisteren met ons hart.
Hoje já não é tarde fungeert als promotiesingle voor het album en verraadt wat er komt: een stuk schoonheid en eerlijkheid, waarin de stemmen van Sílvia en Salvador vertederend en gracieus samenkomen. De compositie van Luísa Sobral, met de haar eigen tederheid, krijgt hier een nieuwe poëtische dimensie en verbindt de unieke werelden van beide artiesten.

Ana Mariano – No Calendário (Single) – Talent uit Aveiro bevestigt

De nieuwe single No Calendário is volgens de artieste een reflectie op de tijd en de sporen die deze achterlaat. Ana Mariano citeert in de tekst bij de release van de single en de videoclip dat het nummer “werd geboren in de wens om het simpele geluk van het leven te vieren, het gevoel het leven te improviseren, dag per dag, en hoe mooi het is om weer een dag op de kalender te hebben.” Daar komt ook bij kijken: het verlies van onschuld, de uitdagingen en veranderingen in de loop der jaren, maar ook de schoonheid te midden van dit alles, in de kleine dingen van het dagelijks leven.

António Zambujo en Miguel Araújo – UJOS nas Arenas (Live-album) – Het A tot Z van de Portugese muziek
Deze heren omschreef ik hier al eens als het alfabet van de Lusofone muziekscene. Dit zijn twee hedendaagse topmuzikanten, die er hun gelijke niet hebben en mijlpalen hebben uitgezet. Beiden singer-songwriter, maar elk met zijn specifieke kwaliteiten. Araújo is de betere componist die verantwoordelijk is voor een resem hits uit de recente geschiedenis. Hij schreef die niet alleen voor zichzelf maar ook voor grootheden als Ana Moura, Carminho, Ana Bacalhau, Raquel Tavares en uiteraard zijn compagnon António. Nummers als Maridos das Outras, Balada Astral en Pica do Sete behoren tot het collectieve geheugen. Zambujo beschikt dan weer over die unieke warme stem, waarmee hij fado mixt met diverse stijlen als de cante alentejano (hij is afkomstig uit Beja), bossa nova en jazz. Zijn vernieuwende trend in de traditionele Portugese muziek door het combineren van deze genres leverde hem een enorme populariteit op, ook internationaal.

Nadat ze in 2016 samen de Coliseus van Lissabon en Porto achtentwintig keer uitverkochten (concertzalen met een capaciteit van zo’n drieduizend man, een nooit geziene prestatie), brachten ze het album 28 Noites Ao Vivo Nos Coliseus uit. In 2023 was het tijd voor een update en werd gebruik gemaakt respectievelijk de MEO Arena en Super Bock Arena in dezelfde steden. Met 47.000 verkochte tickets werd de status van de UJOS alleen maar bevestigd. In deze line-up komt de muzikale diversiteit en chemie tussen beide muzikanten andermaal tot uiting. Een mix van eigen en gezamenlijk geschreven nummers wordt doorbroken door verrassende externe songs en humoristische items, wat deze shows uniek en memorabel maakt. Vorige week stonden ze met hun show in het iconische Trianon theater in Parijs en op 12 juli kan je ze nog gaan zien in de Union Chapel in Londen. Het beste nieuws is overigens dat zopas ook het live-album UJOS nas Arenas is uitgekomen. Met 27 nummers, waaronder een aantal hits van Zambujo en Araújo, is dit meer dan alleen een live-opname; het is een mijlpaal die de essentie en energie van zowat de meest populaire en charismatische samenwerking in de Portugese muziekwereld vereeuwigt.

D.A.M.A. – Terra Da Maria (Single) – Popgroep gaat op zoek naar tradities
De band uit Lissabon wordt in 2008 opgericht, waarbij de wat vreemde naam staat voor Deixa-me Aclarar-te a Mente Amigo (Laat me jouw geest vrijmaken, vriend). Pas in 2014 komt het debuutalbum uit, maar Uma Questão de Princípio (Een kwestie van pricipe) zorgt meteen voor het grote succes, met dubbel platina en gedurende 22 weken een nummer één notering. In nauwelijks tien jaar profileert D.A.M.A zich als een van de grootste Portugese popgroepen, met 12 gouden en 19 platina platen; naast 250 miljoen views, 100 miljoen streams en 800 concerten.

De groep komt in deze periode twee keer muzikaal in contact met de Lage Landen. Een eerste keer is dat wel wat minder elegant. Jeroen van der Boom brengt in die periode het nummer Overal Waar Ik Ga op de markt. Hij haalt er internationale (Portugese) televisie mee, maar niet zoals bedoeld, want D.A.M.A. kan er niet om lachen. Volgens hen is het puur plagiaat en werd hun creatie Não dá uit 2015 zonder toestemming gebruikt. Jeroen maakt zich er hier wel gemakkelijk van af. Wat later, in 2019, brengt Guus Meeuwis een single op de markt, waarvan hij eerlijk toegeeft dat hij de inspiratie op vakantie in Portugal heeft opgedaan. Het blijkt een cover te zijn van de gouden plaat van D.A.M.A, Oquelávai. In het Nederlands wordt dat Kom we gaan, maar Guus schreef er wel een volledig nieuwe tekst bij. De Nederlandse artiest heeft overigens iets met Portugal, hij heeft er een optrekje en trad er ook in het huwelijk drie jaar geleden.
In 2020 verlaat de groep op Sozinhos à Chuva haar comfortzone en zoekt het meer richting hiphop en rap, via samenwerking met namen als Bárbara Bandeira en Carolina Deslandes. Twee jaar terug volgt een nieuwe ommezwaai. Op de EP Canções Bonitas em Português Vol I (Mooie liedjes in het Portugees Vol I). gaat D.A.M.A samenwerken met namen als Buba Espinho, Bandidos do Cante en Vitorino, om de traditionele Cante Alentejano (immaterieel cultureel werelderfgoed) te fuseren met pop. Het slaat aan en levert opnieuw hitnoteringen op. Het nummer Casa, met de onvolprezen Buba Espinho geeft een idee van wat u mag verwachten op de EP. De band wordt begin 2025 genomineerd als beste groep op de PLAY Prémios da Música Portuguesa.
Ondertussen wordt gewerkt aan volume 2 van de Portugese liedjes, waarbij het nu richting Noorden gaat, met name de traditionele volksmuziek uit de Minho en Trás-Os-Montes. Het album is gepland voor eind dit jaar, maar als voorproefje is er al de single Terra da Maria. Een cover van een nummer van Roberto Leal, de Portugees-Braziliaanse populaire artiest, afkomstig uit de buurt van Bragança. Hij wordt ook wel de ambassadeur van de Portugese volkscultuur in Brazilië genoemd.

Hallo Geert,
Weer dank voor je bijdrage over al het moois dat Portugese muziek te bieden heeft.
Een leuk, lief nummer van Ana Mariano. Woon in de buurt van Aveiro, zal kijken of ik een optreden van haar kan gaan bijwonen.
D.A.M.A. heb ik vorig jaar life gehoord bij een optreden in Águeda. Was niet echt mijn stijl. Het nummer Casa zongen zij daar ook. Dit lijkt wat mij betreft (veel te) veel op de Portugese klassieker Menina Estás à Janela. Met mijn koor Orfeão de Águeda hebben wij dit nummer ook gezongen. En D.A.M.A zelf heeft dit nummer eveneens uitgebracht.
https://m.youtube.com/watch?v=T4QWnzEZnDM
Vanmiddag 15 juni is er overigens een optreden van Orfeão de Águeda in het Centro de Arte in Águeda met een programma van songs van Fausto. Mocht je in de buurt zijn.
Jurgen
Jammer Jurgen, ik ben zelfs niet in Portugal vandaag. Succes met het optreden, jullie interpretaties van Fausto had ik wel graag eens gezien. Als jullie eens in de buurt van Leiria zijn, laat maar weten. Wat betreft Casa, de beide nummers staan op de EP ‘Canções Bonitas em Português vol I’, allebei dus in dezelfde Cante Alentejano stijl.