• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Marcelo is herkozen als president van Portugal

Door Cees Groenewegen 5 reacties
Gepubliceerd op 25 januari 2021 bijgewerkt op 1 november 2021

Zoals iedereen had verwacht is Portugals president Marcelo Rebelo de Sousa afgelopen zondag herkozen, met een overdonderende meerderheid van 61% van de stemmen. Nummer twee Ana Gomes scoorde slechts 13%. Er waren zeven kandidaten, net als in 2016 haalde Marcelo direct in de eerste ronde meer dan de helft van de uitgebrachte stemmen binnen. Had hij die 50% niet gehaald, dan zou een tweede stemronde met de twee hoogst geëindigde kandidaten nodig zijn geweest.

Portret van Marcelo Rebelo de Sousa, president van Portugal
Marcelo Rebelo de Sousa, president van Portugal sinds 9 maart 2016. Foto Diarmuid Greene/Wikimedia

Baken van rust

Waar Portugese regeringen elkaar soms in hoog tempo afwisselen, is de president een baken van rust in het politieke landschap. Sinds de invoering van de nieuwe grondwet in 1976 zijn er maar liefst 22 regeringen geweest, doch slechts 5 presidenten. Iedere president werd herkozen voor een tweede termijn. Meer kan niet, het maximum per president is twee termijnen van vijf jaar. Bij verkiezingen weegt “de presidentbonus” zwaar in een land dat geen koning meer heeft. De inhoud van de functie helpt er ook enorm bij. Waar een premier altijd een werkpaard blijft, komt een president matigend, verstandig en staatsmannelijk over. Doet hij niets geks, dan is dat imago na de eerste termijn van vijf jaar zo sterk dat herverkiezing een fluitje van een tostão is.

Als je in Portugal wilt stemmen bij de presidentsverkiezingen of voor het parlement moet je de Portugese nationaliteit hebben. Iedere ingezetene van Portugal mag stemmen bij de gemeenteraads- en de burgemeestersverkiezingen en natuurlijk ook voor het Europese Parlement. Om te kunnen stemmen in Portugal moet je je inschrijven in het kiesregister bij je junta de freguesia. Wil je meer lezen over de functie van de president van Portugal lees dan: President of koning? Wil je meer lezen over de laatste parlementsverkiezingen lees dan: Portugese politiek 2019 (voor beginners).

Horden

De presidentsverkiezingen 2021 verliepen anders dan anders. Zittend president Marcelo deed tijdens de campagne zijn best om vooral kandidaat te zijn en niet te veel president. Maar dat viel niet mee middenin een pandemie. Vooral omdat de regering de ene na de andere foute beslissing nam. In maart/april 2020 was Portugal nog het beste jongetje van de Europese klas. In de winterperiode 2020/2021 loopt het echter achter de feiten aan. Terwijl andere landen de natte horeca sloten bleven we in Portugal rustig schouder aan schouder in de restaurants zitten. Met kerst hadden we geen restricties qua aantallen bezoekers of verplaatsingen. En de scholen bleven open tot 22 januari, toen aanhoudende files van ambulances voor de ziekenhuizen verdergaande maatregelen afdwongen.

Natuurlijk was er ook een flinke discussie over het uitstellen van de presidentsverkiezingen in verband met de uitslaande pandemie. Maar de nog verse democratie staat hoog in het Portugese vaandel en dus mocht in lockdowntijd de stemgerechtigde toch de deur uit om te stemmen. Op 17 (voortijdig stemmen) of 24 januari (verkiezingsdag) en met het dringende verzoek een eigen pen mee te nemen.

Verkiezingsposter van Marisa Matias, kandidate van het Bloco de Esquerda
Marisa Matias was net als in 2016 de kandidaat van het Bloco de Esquerda, zeg maar het Groen Links van Portugal. Niet iedere partij nomineert een kandidaat en niet iedere kandidaat is verbonden aan een partij. Foto Cees Groenewegen

Populist

Een opvallende kandidaat was André Ventura, die maar liefst 12% van de stemmen vergaarde. Ventura kwam op 6 oktober 2019 als eerste populist in het Portugese parlement, als enige vertegenwoordiger van de partij CHEGA! (genoeg!). Die partij was pas een half jaar daarvoor opgericht. CHEGA! zegt van zichzelf overigens dat het een partij voor de vrijheid is die in alles het belang van Portugal voorop zet. Het etiket populist is Ventura opgeplakt vanuit de vergelijking met politici in andere landen.

Zijn verkiesbaarstelling past perfect in de strategie van iedere populist, zoveel mogelijk aandacht trekken. De traditionele Portugese politieke partijen zijn daar duidelijk nog niet aan gewend en verliezen zich in het becommentariëren van de opponent in plaats van het uitlichten van de eigen merites. Dat alles heeft er dus toe geleid dat CHEGA! met Ventura een dik jaar na intrede in de landelijke politiek ineens virtueel de derde partij van het land is. Met de huidige enkele zetel in een parlement van 230 is CHEGA! een splintergroepering. Als het de 12 procent van de presidentsverkiezingen weet vast te houden heeft het bij de volgende parlementsverkiezingen 28 zetels.

Verkiezingsposters van João Ferreira en Andre Ventura, de poster van Ventura al gevandaliseerd.
De verkiezingspubliciteit van presidentskandidaat, parlementslid en populist André Ventura werd meer dan eens gevandaliseerd. Foto Cees Groenewegen

Salaris

Het presidentiële salaris in Portugal is als de “balkenendenorm”. Alle andere politieke salarissen zijn ervan afgeleid en zijn vanzelfsprekend lager. De president verdient ongeveer €120.000 inclusief onkostenvergoeding en inclusief ambtswoning. Marcelo maakt van dat laatste overigens geen gebruik maar tuft iedere dag met de dienstwagen met chauffeur heen en weer naar zijn huis in Cascais. Een oud-president van Portugal krijgt levenslang 80% van het presidentiële salaris. De drie nog levende oud-presidenten kosten de Portugese belastingbetaler dus jaarlijks bij elkaar zo’n €290.000 (ter vergelijking: prinses Beatrix ontvangt €1,6 miljoen).

Karikatuur-buste van president van Portugal Marcelo Rebelo de Sousa tijdens het carnaval in Loulé in 2019
Natuurlijk is de president vertegenwoordigd in de carnavalsoptocht 2019 in Loulé. Foto Cees Groenewegen

De eerste president na de dictatuur en volgens de nieuwe grondwet was António Ramalho Eanes. Deze man is inmiddels ver in de tachtig maar verleent nog steeds soms een hand- of spandienst aan zijn land. Toen in voorjaar 2020 het coronavirus Portugal lamlegde, verklaarde hij in een televisie-interview doodleuk dat hij wanneer nodig zijn ziekenhuisbed zou afstaan aan een jonge Portugees met een familie. De zuivere logica van een oud-militair die zichzelf vanzelfsprekend wegcijfert. Ramalho Eanes woont nog iedere vergadering van de Conselho de Estado (de Portugese Raad van State) bij en dat stelt gerust. Anders dan een erfkoning is hij een levend geweten van een volk met een mening die er toe doet.

De hele wereld stemt mee

Ongeveer 10 miljoen Portugezen mochten stemmen. Daarvan wonen er circa 7,7 miljoen in Portugal en dus een dikke twee miljoen in het buitenland. Op het tv-journaal zijn beelden van drukte bij het Portugese consulaat in Rio de Janeiro, waar ongeveer 72.000 Portugese paspoorthouders zouden kunnen opduiken. Een “Portugees” met een zwaar Braziliaans accent geeft voor de camera toe dat hij al twintig jaar niet meer in Portugal is geweest. Hij mag wel stemmen, 700.000 buitenlandse residenten in Portugal mogen dat niet. Hij mag meebepalen wat er met mijn belastinggeld gebeurt, ik mag dat niet. De opkomst was net geen 40%, lager dan ooit. Ongetwijfeld door angst voor besmetting. Geen enkele democratie is perfect.


« De Cavaquinho, een volhardende traditie
Verschil moet er zijn »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: Antonio Costa, Democratie, Marcelo Rebelo de Sousa, politiek, President, regering, Verkiezingen

Over Cees Groenewegen

Cees Groenewegen is auteur van het boek Portugal, stukje bij beetje. Hij werkte van 1997 tot 2010 in een aantal directiefuncties voor de Portugese Amorim-groep, woonde daardoor een aantal jaren in Porto en woont sinds 2010 in de Algarve. Door zijn werk én zijn Portugese vrouw is Cees inmiddels flink vergroeid met het land en hij zegt er nooit meer weg te willen. Cees is tegenwoordig vooral actief als schrijver en als basgitarist/zanger in een rockband, waarmee hij al ruim 350 concerten op Portugese bodem op zijn naam heeft staan. Schrijven is een passie van Cees, hij schreef tot 2010 veel persberichten en commerciële communicatie zelfstandig, en schreef in zijn vrije tijd voor muziektijdschriften. Cees is sinds medio 2021 redacteur van Portugal Portal en sinds mei 2022 uitgever/eigenaar. In Portugal schrijft Cees over alles wat hem opvalt, aan het hart gaat en voor op de tong ligt. Zie ook https://ceesgroenewegen.com/.

Lees Interacties

Reacties

  1. Ellie van Wezenbeek zegt

    25 januari 2021 om 20:22

    Mooie uitleg Winy… en het leukste woord: staatsmannelijk

    Beantwoorden
    • Cees Groenewegen zegt

      25 januari 2021 om 21:36

      Ik hoop ooit “staatsvrouwelijk” te kunnen schrijven…

      Beantwoorden
    • Winy Schalke zegt

      26 januari 2021 om 13:26

      Alle eer komt aan Cees toe 🙂

      Beantwoorden
  2. C.H. Slager zegt

    31 januari 2021 om 10:38

    Nederlanders woonachting in het buitenland kunnen ook meedoen aan Nederlandse verkiezingen, mits zij zich als zodanig registreren. In dat opzicht is er weinig verschil tussen Nederland en Portugal. Verder staat het u vrij om de Portugese nationaliteit aan te vragen. In principe, raakt u dan wel de Nederlandse nationaliteit kwijt.

    Het kenmerk van een belasting is een verplichte afdracht aan de overheid met een niet aanwijsbare tegenprestatie. Het bezittelijke voornaamwoord ‘mijn’ berust op een misvatting. Zowel de hoogte van de belastingen als de bestemming ervan is een politieke vraag beslist door de kiesgerechtigden. De implementatie van het antwoord op deze vraag is aan de overheid uitbesteed, die deze binnen het kader van een rechtsstaat vorm moet geven. Zoiets heet een democratische rechtsstaat, waarvan je mag hopen dat die leidend is, al heeft de Toeslagenaffaire wel een enorme buts in het Nederlandse blazoen achter gelaten. Maar de hoofdregel is dat geen enkele onderdaan een claim heeft op, of zeggenschap heeft over enige belastingcent. En in Portugal is dat niet anders.

    Wie niet deelneemt aan het sociaal contract binnen een staat, en dat zijn alle niet-onderdanen, heeft geen stemrecht is de onderliggende gedachte aan de situatie die u beschrijft. Wie lid is van de tennisclub kan niet stemmen in de ledenvergadering van de bridgeclub. Een huis-tuin-en-keukenvoorbeeld van het begrip soevereiniteit van een staat.

    Beantwoorden
    • Cees Groenewegen zegt

      19 maart 2021 om 23:01

      De basis van belastingen is dat je gezamenlijke kosten hebt, kosten van zaken die je niet zelfstandig kunt organiseren, zoals defensie, de politie, de openbare wegen, et cetera. Die gezamenlijke kosten verdeel je over de gebruikers. En dan is het logisch dat die gebruikers dus ook beslissen over de aanwending van de gelden. Voor een echte democratie is dat veel belangrijker dan grenzen en volkeren. En natuurlijk zou ik de Portugese nationaliteit kunnen aanvragen, maar dan gaat Nederland schichtig reageren want die houden niet van mensen met een dubbele nationaliteit. En ik weiger mijn Nederlandse nationaliteit op te geven, ik heb 14 maanden met die oranje leeuw op mijn arm rondgelopen tegen betaling van een fooi, en daarmee mijn Nederlanderschap meer dan verdiend. Dit is zeker binnen de EU niet anders dan de situatie van het homohuwelijk. Het kostte een maatschappij enkele generaties om in te zien dat het nergens op slaat om onderscheid te maken op basis van geslacht. Evenzo garandeer ik u dat over 20-40 jaar een EU-resident in Portugal én in Nederland volledig stemrecht heeft ook zonder de nationaliteit. Om in uw voorbeeld te blijven: als ik lid wordt van de bridgeclub en contributie betaal, dan mag ik gewoon meepraten over het beleid, ook al ben ik nog steeds lid van de tennisclub. Soevereiniteit is een begrip uit de 19e eeuw.

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

boerin met schapen en lammetje
De Josephine Eijnthoven Special
Luis Monenegro, premier van Portugal.
Smoelenboek van de Portugese regering
Het vrijheidsbeeld in New York (lady Liberty) van op de rug gezien tegen een bewolkte hemel.
De Portugese democratie is ook niet perfect

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • FPU Casa op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Wat een respectloos, negatief verhaal”
  • Liz op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Werkelijk fantastisch en leuk geschreven. Zeer vermakelijk en niet te lang. Chapeau 🙏🏾 Wij houden ook van Marcelo.”
  • Zemaria op De Portugese taal: “Goedemorgen Mariska, wat een leuk verhaal, zo hoor je nog eens hoe iedereen Portugal en de Portugezen (?) leert kennen,…”
  • Mariska Roos op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Haha, hardop gelachen om deze smakelijke beschrijving. Het blijven toch allemaal verkleedpartijtjes van zichzelf zeer serieus nemende mensen. Er zullen…”
  • Mariska Roos op Nieuwe jas voor ‘Met de camper door Portugal’: “Leuk dit boek! Wij willen deze route (zonder camper of caravan) in het najaar gaan rijden en dan onderweg in…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}