Rentes de Carvalho

De eerlijkheid gebied mij te zeggen dat ik geen echte lezer ben. Ik heb te veel taaie kost moeten lezen in mijn werkend bestaan en een roman lezen beschouw ik nog steeds als een beetje werken. Maar reisgidsen lees ik graag. Ze zijn informatief en geven vaak zinnige suggesties. Zo is daar het boek dat mij op veel van mijn Portugal reizen heeft begeleid: ‘Portugal,’ met als subtitel: ‘een gids voor vrienden,’ van Rentes de Carvalho.

Inderdaad is het boek precies zo geschreven alsof hij zijn vrienden vertelt wat ze echt moeten zien, of juist liever niet. Zo worden diverse belangrijke plaatsen in de Algarve in de eerste uitgave uit 1989 nauwelijks genoemd door Rentes de Carvalho. Eigenlijk is dat maar goed ook, want massatoerisme is niet goed voor de eigenheid van een gebied. Uiteindelijk is het massatoerisme er in de Algarve natuurlijk wel van gekomen.

De Minho

De Algarve is overigens niet het stuk van Portugal dat een jaar of veertig geleden mijn hart heeft gestolen. Voordat Rentes de Carvalho’s boek uitkwam, was ik al meer dan 10 jaar fan van Portugal. De Algarve lag veel te ver weg om in een vakantie met de auto te overbruggen en vliegreizen waren toen nog onbetaalbaar. Ik beperkte mij tot een bezoek aan het noordelijk deel van Portugal. Braga, Guimarães, Amarante en Viana do Castelo.

Het Portugal dat mijn hart gestolen heeft, is het Portugal van een restaurantje op een dorpsplein, waar de tafels gedekt zijn met een plastic zeiltje met daarop een schaal gegrilde visjes of kippenpootjes, een schaaltje frieten en een bord sla met tomaten. Afgemaakt met een tot de rand gevulde karaf ‘Vinho Verde’ uit de tap, waarvan de bubbeltjes je neus prikkelen en de eerste slok wordt ervaren als het wel bekende engeltje dat iets met je tong doet. Op hetzelfde dorpsplein het vertrouwde beeld van oude mannetjes op een bankje, die daar, in vreedzame rust, uren kunnen blijven zitten.

Rentes de Carvalho blijkt bij nader onderzoek al vijftig jaar in Nederland te wonen en veel andere titels op zijn naam te hebben staan. Nooit geweten. Pas toen hij hier uit de gratie raakte, omdat hij een kritisch geluid liet horen over massa-immigratie, werd hij in Portugal juist omarmd als de mooie schrijver die hij is. Rentes de Carvalho geeft zijn eigen kijk op de gastronomie, tradities, kunst, cultuur, literatuur en geschiedenis van Portugal. Zijn zeer persoonlijke beschrijvingen brengen het land tot leven en scheppen daardoor een band met de lezer.

Want nadat je zijn reisgids over Portugal gelezen hebt, heb je het gevoel dat je het land hebt leren kennen. En, in mijn geval, een vriendschap voor het leven bent aangegaan, ook al leef ik nu voor een belangrijk deel van het jaar in het gebied waar hij het minst over geschreven heeft.

Is dat niet, wat boeken doen als ze goed geschreven zijn? Na het lezen van een goed boek ben je een ervaring rijker. Ben je wellicht zelfs een beetje veranderd. Boeken kunnen een enorme impact hebben. In mijn geval heeft een boek ervoor gezorgd dat ik nu een groot deel van het jaar in Portugal verblijf. Ik bedoel maar…

Alsnog deze klassieker lezen? Rentes de Carvalho