• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Sterft het stierengevecht een stille dood?

Door Maja Kersten 8 reacties
Gepubliceerd op 23 maart 2022

Wie denkt dat stierengevechten typisch Spaans zijn, heeft het mis. In Europa vinden ze ook plaats in Frankrijk en Portugal.

Toen ik in 1990 een cursus Spaans in Salamanca volgde, organiseerde de school voor ons een excursie naar een bergdorp waar we een stierengevecht zouden bijwonen. Dat was, zo werd ons duidelijk gemaakt, kunst met een grote k. Ik vond het maar een afschuwelijke vertoning.

Daarom had ik ook geen interesse in het stierenvechten in Portugal. Wel zag ik in Tavira affiches hangen die een corrida aankondigden. Soms reed er ook een geluidswagen rond om inwoners over te halen een beroemde toureador in actie te komen zien. Ook de televisie zond stierengevechten uit.

Tavira heeft geen vaste arena voor stierengevechten. Aan de rand van de stad is een terrein waar beurzen en grote tentoonstellingen plaatsvinden en daar werd naar believen een tijdelijke arena opgebouwd en weer afgebroken. Maar toen wij daar laatst waren voor onze vaccinaties, bleek precies op die plek een rotonde te zijn aangelegd met een olijfboom in het midden.

Wanneer is Tavira gestopt met het organiseren van stierengevechten? Ik kan er op de website van de gemeente niets over vinden. Een stille dood gestorven? Het lijkt er wel op.

Portugese toureiro met de rode lap.
Toureiro. Foto Pixabay

Geschiedenis van het stierenvechten

Het stierengevecht ontwikkelde zich waarschijnlijk in de middeleeuwen in meerdere Europese landen. In die tijd gingen mensen op een veel wredere manier met elkaar en met dieren om, denk aan marteling, heksenverbranding en openbare executies. Onder invloed van veranderende denkbeelden hielden de meeste gruweldaden op te bestaan of werden verboden. Zo niet het stierengevecht, al had dit van meet af aan voor- en tegenstanders.

Bijvoorbeeld de katholieke kerk. Paus Pius V verbood stierengevechten in 1567. Niet zozeer vanuit het oogpunt van dierenwelzijn als wel omdat het veel mensenlevens eiste en er veel gewonden vielen. Waarschijnlijk door dit verbod is in Italië geen traditie ontstaan van stierenvechten. Het Iberisch schiereiland respecteerde de pauselijke bul niet.

Toch werd ook in Portugal het stierengevecht meerdere malen verboden. Het was voornamelijk een tijdverdrijf voor de adel. Waar de ene vorst een verbod oplegde, werd dat door de andere weer teniet gedaan.
D. Miguel (o Rei toureiro), bijvoorbeeld, faciliteerde het fokken van vechtstieren in de Ribatejo (19e eeuw). D. João VI stond het stierenvechten toe mits de opbrengsten naar de armenzorg gingen (1809). Dat verklaart waarom sommige arena’s in het bezit zijn van misericórdias (instellingen voor armenzorg). Na de liberale revolutie werden stierengevechten gezien als barbaarse evenementen die men in verband bracht met de monarchie. Maar de armenzorg verhinderde een totaalverbod, uit angst hun inkomsten te verliezen.

Tourada à portuguesa

Salazar ontwikkelde een tourada à portuguesa waarbij, anders dan in Spanje, de stieren niet in de arena gedood werden, maar daarbuiten. Ruiters en paarden speelden een rol en moços de forcado, zeg maar het voetvolk dat de stier aanprikt. Door middel van films werd deze Portugese manier van stierenvechten gepromoot. Salazar legaliseerde het stierenvechten en in zijn regeringsperiode werden de meeste praças de touro, arena’s, gebouwd: bijvoorbeeld in Beja, Póvoa de Varzim, Moita, Almeirim, Montijo, Cascais, Santarém en Coruche.

De arena van Póvoa de Varzim, gebouwd tijdens de dictatuur.
Arena van Póvoa de Varzim in 2009. Foto PedroPVZ

Na de Anjerrevolutie zag men het stierengevecht als een overblijfsel van de dictatuur waar men vanaf wilde. Maar toen begon de RTP, de Portugese publieke omroep, stierengevechten uit te zenden waardoor er een publiek bleef bestaan. Fokkers van vechtstieren profiteerden van Europese subsidies, waarmee het stierengevecht een andere status kreeg, die van cultuur.

Steeds minder publiek

De laatste jaren zijn steeds minder mensen geïnteresseerd in het bezoeken van stierengevechten.
Veel gemeenten in het noorden besloten dan ook er niet meer in te investeren. Ze braken hun arena’s af of verbouwden ze voor andere publieksevenementen. Dit gebeurde in Viana do Castelo, Póvoa de Varzim, Porto, Coimbra, Viseu, Vila Real, Cascais, Oeiras, Espinho en andere gemeenten.
In de Algarve was de traditie niet zo diep geworteld. Alleen in Albufeira is een praça de touro en die gemeente organiseerde dan ook de meeste stierengevechten.
Tavira, Loulé, Castro Marim, Faro, Lagoa, Monchique, Portimão, Silves, Vila do Bispo en Vila Real de Santo António stopten al eerder met het organiseren van stierengevechten. Albufeira uiteindelijk ook, in 2020, vanwege te weinig belangstelling.

Affiche voor stierengevecht in Albufeira.
Poster Albufeira 2017. Foto Kolforn

Kinderen en geweld

Onlangs is nog bij wet bepaald dat kinderen onder de 16 jaar geen stierengevechten mogen bijwonen en er ook niet aan mogen deelnemen.

Publieke omroep

De RTP heeft vorig jaar besloten geen stierengevechten meer uit te zenden. Het past niet in hun beleid ten aanzien van dierenwelzijn.

Een stille dood?

De laatste jaren verloor het stierengevecht bijna de helft van zijn publiek in Portugal. Geen enkel bedrijf, nationaal of internationaal, wil nog geassocieerd worden met de wreedheid ervan, dus sponsoren haken af. In 2018 vonden er slechts 173 stierengevechten plaats, het laagste aantal ooit.

Er beweegt dus het een en ander rondom het stierengevecht. Tot een verbod is het nog niet gekomen, maar dat is in het verleden ook niet afdoende gebleken. Misschien is de sterk afnemende belangstelling een veel betere manier om het stierengevecht een stille dood te laten sterven.

Voor- en tegenstanders

Hier vind je de argumenten van voorstanders van stierengevechten en die van tegenstanders . Oordeel zelf.


« De zwarte koningin, echt of mythe?
Poezenliefde of zendingsgedrag? »

Categorie: Algemeen, Cultuur & Maatschappij, Geschiedenis, Volksgebruiken Trefwoorden: geschiedenis, stierengevecht, volksgebruiken

Over Maja Kersten

Maja verhuisde in 2014 samen met haar partner van Amsterdam naar Tavira. Tot die tijd was ze werkzaam als docente Nederlands in het VMBO en het MBO. Ze schreef jarenlang voor het ledenblad van een volkstuinvereniging, meestal over tuingerelateerde onderwerpen, maar ook de column waarmee het blad opende. Nu schrijft ze voor Portugal Portal over natuur, cultuur, taal, eten en drinken en literatuur.

Lees Interacties

Reacties

  1. Marc Ryon zegt

    23 maart 2022 om 17:51

    Mw.,

    Dat van Salazar klopt niet: «desde 1840 Portugal deixou de matar touros na arena»

    Groeten,

    Marc Ryon
    Penela-Coimbra

    Beantwoorden
    • Maja Kersten zegt

      23 maart 2022 om 20:01

      Dank voor je reactie Marc. Rond de tijd die je noemt, ontstond de mening dat het doden van de stier in de arena een barbaarse gewoonte was. Bij wet verboden werd dit pas in 1928. Overigens bestaat er een uitzondering voor Barrancos in de Alentejo waar de inwoners de traditie van het stierengevecht op z’n Spaans niet willen opgeven. Groeten, Maja

      Beantwoorden
  2. Hennie Lenders zegt

    26 maart 2022 om 08:41

    Beste Maja,
    Het stierenvechten is een zeer oude en waardevolle traditie die al op het Kreta en Cycladen van de Oudheid beoefend werd en door Grieken en andere zeevaarders in Ibérica werd geïntroduceerd. Dat stijgt ver uit boven de nu geldende sentimenten van mensen en hun recente geschiedenis.
    Pablo Picasso miste de Spaanse stierengevechten toen hij in ballingschap was en ging naar de gevechten in de Franse Provençe, hetzelfde gold in zekere mate voor Salvador Dali en Luis Bunuel. Claude Viallat (en ook Picasso) ontwierpen affiches voor stierengevechten.
    Los van sommige handelingen die we nu als gruwelijk ervaren, wordt het gezien als een waardevol erfgoed. Ik vind het jammer dat je niet ingaat op de kleding, de attributen en de sierlijke bewegingen van de stier en torreadores die menig choreograaf hebben geïnspireerd.

    Beantwoorden
  3. Maja Kersten zegt

    26 maart 2022 om 12:01

    Beste Hennie,
    In het begin van mijn artikel meld ik al dat ik geen belangstelling heb om te kijken naar een stierengevecht. Dus voor een beschrijving van de kleding van de toureador of de bewegingen van de stier, verwijs ik je naar de schrijver Ernest Hemingway die dol was op stierenvechten. Lees bijvoorbeeld Death in the Afternoon.
    De essentie van mijn artikel was kond te doen van het feit dat de Portugezen steeds minder belangstelling hebben voor het stierenvechten, zodat het waarschijnlijk stilletjesaan verdwijnt. Of daarmee een waardevolle traditie verloren gaat, laat ik over aan ieders eigen oordeel.
    Voor wat betreft de geschiedenis van het stierenvechten heb ik mij gebaseerd op Portugese bronnen en die reppen niet over de Kretenzers. Bedankt dus voor je aanvulling en je reactie. Groeten, Maja

    Beantwoorden
  4. Els zegt

    27 maart 2022 om 07:42

    Dank je Maja. Goed geschreven! Ik hoop dat het stierengevecht totaal uitsterft want, traditie of niet, waardevol vind ik zulke gruwelijke evenementen absoluut niet! Onder het mom van traditie, “mooie kleding en prachtige bewegingen” dieren dit soort leed aandoen is voor mij echt barbaars en uit de tijd!

    Beantwoorden
  5. Hanneke Rijkelijkhuizen zegt

    27 maart 2022 om 09:10

    Helemaal met Els eens.

    Beantwoorden
  6. Yvonne Koster zegt

    27 maart 2022 om 13:51

    Bedankt Maja Kersten voor dit goed geschreven verhaal over de historie van het stierenvechten. Ik ben blij dat mensen eindelijk tot het besef zijn gekomen dat deze gruweldaden geen mooi schouwspel opleveren. Je hebt ook gelijk: de kleding of de ervaren Torero is van ondergeschikt belang. Het gaat om het martelen van dieren dat als een sport of cultuur wordt verheven. Het verbaast mij dat zelfs de EU het stierenvechten heeft gesubsidieerd. Nu nog strijden voor het verminderen van de jacht, waarbij door sommige jagers alles wordt neergeschoten wat in het zicht komt.

    Beantwoorden
  7. Jean-Marie zegt

    28 maart 2022 om 08:39

    Doel van dit heerlijke stukje “cultuur met mooie kledij en attributen” blijft het doden van een weerloos dier dat niet vraagt om te mogen “strijden” met een stierenvechter. Het wordt tegen zijn wil in zo’n arena gedropt. Ik laat mij vertellen, voorafgaandelijk opgejaagd, woest gemaakt (door o.a. tegen de ballen te trappen?), vanuit een donker hok in het felle zonlicht gejaagd. Tja, een makke stier bezorgt ons geen spektakel… Onafhankelijk hoe de “kleding, attributen en sierlijke bewegingen” er ook uitzien, zo’n zwaard of lans in je lijf krijgen, dat moet vreselijk pijn doen voor die arme beesten. Beesten opzettelijk pijn berokkenen, voor het plezier van een stel idioten op een tribune. En dat heet dan “cultuur”???? Weet je, ik heb heimelijk plezier als ik eens lees dat een stier zo’n matador doodt of verwondt. Eigen schuld, dikke bult. Snel totaal afschaffen, verbieden. Weg ermee.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

markt
Portugees-Nederlandse cultuurschokken
Een man in pauskleding voor het beeld Cristo Rei in Lissabon
Een Portugese paus?
Waar komt die Portugese muzikale rijkdom vandaan?

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Marc van Driel op De geboorte van het Portugees. Het verhaal van een taal.: “Beste Janwillem, een prachtig stuk. Met veel plezier gelezen. Je maakt ergens melding over het verband tussen Poortugaal en Portugal.…”
  • Gerard Spring in 't Veld op Boodschappen doen: “Leuk artikel Mariska, Wij kochten een woning in 2011 in het noorden van Portugal op 16 km van de Spaanse…”
  • Josephine lucassen op Boodschappen doen: “heel leuk artikel en goed herkenbaar. dank voor het delen”
  • Mariska Roos op Portugees-Nederlandse cultuurschokken: “Wij hadden zo’n zelfde ervaring midden in een park in Viseu toe we hier net woonden. Twee vrouwen zaten er…”
  • Geert Brabant op Interessante recente muziekreleases (2025/5): “👍”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}