• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Tavira, de stad en zijn dichter

Door Maja Kersten 2 reacties
Gepubliceerd op 15 juni 2018 bijgewerkt op 30 juli 2020

Overal in Tavira kom je de naam Álvaro de Campos tegen. De bibliotheek heet Álvaro de Campos, er is een restaurant dat zo heet, er is een expositieruimte genaamd Casa museu Álvaro de Campos en op 15 oktober wordt de verjaardag van Álvaro de Campos gevierd. Kortom, de dichter leeft voort in Tavira. Alleen heeft deze dichter nooit bestaan, hij is verzonnen door Fernando Pessoa.

De ingang van de bibliotheek in Tavira. De toegang is van roestkleurig staal en op de zwarte muur erachter staat de naam: biblioteca municipal álvaro de campos.
Ingang bibliotheek. Foto Maja Kersten

In de literatuur spreek je van een pseudoniem als een auteur een schuilnaam gebruikt en van een heteroniem als hij een fictieve schrijver met een eigen stijl verzint. Alberto Caeiro, Ricardo Reis en Álvaro de Campos zijn de bekendste heteroniemen van Fernando Pessoa, maar er zijn er tientallen meer. Pessoa zei hier zelf over: “In mij zit een (…) tendens om te depersonaliseren en te simuleren. Sinds ik kind was, creëerde ik een fictieve wereld en omringde ik mij met vrienden en kennissen die niet bestonden. Of zij niet bestonden of dat ik niet besta, daar moeten we niet al te dogmatisch over doen”.

Over Fernando Pessoa

Fernando António Nogueira Pessoa werd in 1888 in Lissabon geboren en overleed in 1935 in dezelfde stad. Zijn vader, muziekcriticus bij een krant, stierf aan tuberculose toen hij vijf jaar oud was. Zijn moeder hertrouwde met een man die werd benoemd tot consul in Durban, Zuid-Afrika. In 1896 vertrokken Fernando en zijn moeder met de pakketboot naar Funchal en reisden vandaar naar Zuid-Afrika. In dat land doorliep hij de middelbare school. Hij kreeg zijn opleiding in het Engels, een taal die hij perfect beheerste. Daarnaast leerde hij Latijn en Frans. Fernando kreeg nog drie zussen en een broer. Op zijn zeventiende ging hij naar Lissabon om aan de Letterenfaculteit te gaan studeren, maar na een jaar stopte hij met de studie.

Toen een tante overleed en hij een kleine erfenis kreeg, kocht hij daarvan een schrijfmachine en richtte een kantoor op dat hij Íbis noemde. Van daaruit verzorgde hij de correspondentie voor zo’n vijftien handelsfirma’s in het centrum van Lissabon. Dit werk bleef hij doen tot aan zijn dood. Toen de familie in 1920 naar Portugal terugkeerde, trok Fernando bij hen in.

Fernando Pessoa op 24-jarige leeftijd geschilderd door een Spaanse schilder. In het zwart gekleed met zijn kenmerkende  ronde bril en snorretje.
Fernando Pessoa 1912, schilderij van Adolfo Rodríguez Castañé. Foto Wikimedia Commons

Tussen 1908 en 1935 bestond zijn leven, naast zijn werk als freelance vertaler en handelscorrespondent, uit literatuur. Hij las veel, hij schreef veel. Uit zijn werk, proza, poëzie, drama, politieke en sociologische pamfletten, essays en literaire kritieken, blijkt dat hij zeer belezen was. Fernando Pessoa publiceerde tijdens zijn leven slechts één dichtbundel, Mensagem. Ook verschenen enkele artikelen en essays van zijn hand in literaire tijdschriften, maar hij maakte geen deel uit van het literaire wereldje. Hij was niet uit op roem en bekendheid, leefde een onopvallend leven, had geen relaties op een of twee platonische liefdes na. Hij reisde niet en kwam Lissabon niet uit.

Geruime tijd na zijn dood, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, werd zijn werk ontdekt en uitgegeven. Pas toen kreeg hij bekendheid en groeide uit tot een van Portugals belangrijkste dichters.

Over Álvaro de Campos

Álvaro de Campos werd op 15 oktober om half twee in de middag geboren. Fernando Pessoa was geïnteresseerd in astrologie. Hij trok honderden horoscopen om de persoonlijkheid van zijn verzonnen vrienden te  schetsen, maar ook om het succes te voorspellen van ondernemingen en dingen die te gebeuren stonden.

Álvaro’s kwam ter wereld in Tavira en bracht daat zijn kindertijd door. Tavira was voor Fernando Pessoa geen onbekende stad, want zijn grootvader van vaderskant kwam ervandaan.

Net als Fernando Pessoa volgde Álvaro de Campos een studie buiten Portugal. Na de middelbare school werd hij naar Glasgow in Schotland gestuurd, waar hij studeerde voor scheepvaartingenieur. Hij werkte in Barrow-on-Furness en in Newcastle-on-Tyne. Hij maakte reizen naar Ierland en naar de Oriënt. Tijdens die reis schreef hij, terwijl hij door het Suezkanaal voer, het gedicht: Opiário waarin de ik-figuur vertelt waarom hij opium gebruikt. Werkloos keerde hij in 1926 terug naar Portugal en woonde sindsdien in Lissabon. Net als Fernando Pessoa, die een groot alcoholgebruiker was.

Als volwassen man was Álvaro 1.75 meter lang (twee centimeter langer dan Pessoa), mager en liep hij iets gebogen. Uiterlijk leek hij dus op Fernando Pessoa als we die op een foto bekijken.

Álvaro de Campos was gericht op de toekomst en op de vooruitgang. Hij was avantgardistisch en kosmopolitisch, een taalvirtuoos en een gevoelsmens. In zijn gedichten ontwikkelde hij verschillende stijlen. Zijn belangrijkste gedichten: Ode Triunfal, Opiário, Ode Marítima en Saudação de Walt Whitman schreef hij  tussen 1914 en 1915 en de overige 150 aan het eind van zijn leven en dat van Pessoa. Campos liet zich inspireren door Whitman, Marinetti en Apollinaire.

Straatnaambord van de Rua Alvaro Campos (Fernando Pessoa) in Tavira uitgevoerd in een tegeltableau waar ook het stadswapen op staat.
Straat in Tavira. Foto Maja Kersten

Tavira

Kun je in deze tijd van onzinnieuws en nepprofielen op sociale media wel met een verzonnen dichter aankomen? Natuurlijk wel, de gedichten zijn echt en geschreven door een van Portugals belangrijkste dichters. Zo straalt het succes van de dichter uit de hoofdstad, die daar een standbeeld heeft, toch een beetje af op de provincie. Je kunt in Tavira een poëzieroute volgen en zo kennismaken met gedichten van Álvaro de Campos in het Portugees en Engels.

  • Op Arquivo Pessoa kun je al het werk van Pessoa – en natuurlijk ook dat van Álvaro de Campos – raadplegen. Je krijgt op deze site ook een indruk van de enorme omvang van het schrijfwerk van Fernando Pessoa. Als je geen Portugees leest, dan vind je hier ook de Engelse gedichten van zijn hand (Poesia Inglesa).
  • Boeken van Álvaro de Campos bij Bol.com

Bron: Francisco Manuel da Fonseca Ferreira: Fernando Pessoa: A Penumbra do Génio, Lisboa 2002.


« Falsos amigos – valse vrienden
Grensverkering »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: Álvaro de Campos, Fernando Pessoa, literatuur, Tavira

Over Maja Kersten

Maja verhuisde in 2014 samen met haar partner van Amsterdam naar Tavira. Tot die tijd was ze werkzaam als docente Nederlands in het VMBO en het MBO. Ze schreef jarenlang voor het ledenblad van een volkstuinvereniging, meestal over tuingerelateerde onderwerpen, maar ook de column waarmee het blad opende. Nu schrijft ze voor Portugal Portal over natuur, cultuur, taal, eten en drinken en literatuur.

Lees Interacties

Reacties

  1. Olga Ruitenberg zegt

    27 juni 2018 om 18:00

    Beste Maja, wat heb je dit weer mooi gedaan. Groeten van Olga en Antonio

    Beantwoorden
  2. Hanneke Rijkelijkhuizen zegt

    4 juni 2019 om 08:55

    Ik lees dit nu pas, aangemoedigd door je laatste artikel over Santo António. Heel interessant, mooi geschreven, dank je wel.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Straatnaambord Albufeira Rua Fernando Pessoa
Pessoa, an experimental life. Een boekrecensie
Stoel met boeken
Vakantielectuur: lezen in en over Portugal
Potloodtekening Krudzlo Portugal
Dronken eindigen in een vreemd bed

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Geert Brabant op Portugese boekhandels: Aanrader, ook voor niet-lezers: “Heerlijk interessant. Ik heb alweer een goede reden voor nog eens een dagje Aveiro.”
  • FPU Casa op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Wat een respectloos, negatief verhaal”
  • Liz op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Werkelijk fantastisch en leuk geschreven. Zeer vermakelijk en niet te lang. Chapeau 🙏🏾 Wij houden ook van Marcelo.”
  • Zemaria op De Portugese taal: “Goedemorgen Mariska, wat een leuk verhaal, zo hoor je nog eens hoe iedereen Portugal en de Portugezen (?) leert kennen,…”
  • Mariska Roos op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Haha, hardop gelachen om deze smakelijke beschrijving. Het blijven toch allemaal verkleedpartijtjes van zichzelf zeer serieus nemende mensen. Er zullen…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}