De energiecrisis krijgt aankomende winter ongetwijfeld zijn (hopelijk enige) hoogtepunt en natuurlijk voelen we dat ook in Portugal. Benzine- en dieselprijzen zijn historisch hoog en op vergelijkbaar niveau als in Noord-Europa. Gasprijzen rijzen de pan uit maar daar hebben vooral traditionele grootverbruikers als Duitsland last van. In Portugal is gas ook duurder geworden maar het wordt verhoudingsgewijs weinig gebruikt.
Een lezer van deze website stuurde mij een tabelletje met de elektraprijzen in Nederland in augustus en september. Die variëren van 57 cent tot dik meer dan een euro per kilowattuur (kWh). Op mijn energierekening van augustus kost een kWh nog steeds maar 20 cent. Nederland drie tot vijf keer zo duur als Portugal, hoe kan dat?
Allereerst mogen we niet vergeten dat op de Portugese stroomrekening een vaste component staat. Die is afhankelijk van je piekverbruik en dat piekverbruik kies je zelf. Heb je geen zwembadpomp en gebruik je nooit de airco dan ben je goedkoop uit. Hoe lager je piekverbruik, hoe lager je vaste kostenpost. Deze variëert voor particulieren van €5,70 per maand (voor bescheiden huisjes) tot €23 per maand (voor kastelen). Een gemiddeld huishouden is €12 per maand kwijt. Dit bedrag krijgt de stroomleverancier dus altijd en daarmee wordt de prijs per verbruikte kWh gedrukt.
Maar de belangrijkste reden voor Portugal’s lagere stroomkosten is natuurlijk de beperkte afhankelijkheid van traditionele energie. Slechts 10,8% van Portugal’s totale energiebehoefte wordt voldaan met gas, en daarvan is 0% Russisch gas. Portugal loopt voorop met het produceren van duurzame (lees: niet fossiele) stroom. Veel huishoudens hebben zonnepanelen, en hoewel dat vaak eenvoudige zonnepanelen zijn die geen stroom produceren maar slechts water opwarmen, zijn ze voldoende om tien maanden per jaar gratis warm water te hebben. Dat scheelt al een slok op een borrel.
Er zijn grote velden met zonnepanelen en er zijn zelfs drijvende zonnepanelen op stuwmeren, die volop gebruik maken van de krachtige Zuid-Europese zon. Ook staan er in Portugal heel wat windmolenparken. Wie denkt dat het in Portugal niet veel waait, moet echt eens op een bergkam gaan staan, op 1200 meter hoogte kan de wind aardig spoken. Portugal heeft natuurlijk het voordeel niet zo dichtbevolkt te zijn en komt dus gemakkelijker weg met allerlei landschapontsierende constructies. Waterkracht is ook een belangrijke stroomleverancier. Portugal slaat water op in stuwmeren en produceert stroom met het vrijkomende water. Om energieproblemen in de aankomende winter het hoofd te bieden heeft de Portugese regering al besloten de watervoorraad in die stuwmeren op te hogen, om zo stroomreserves achter de hand te hebben.
Het gebeurt al enkele jaren regelmatig dat Portugal in een maand meer duurzame energie produceert dan dat het gebruikt. In zo’n maand staan de ‘fossiele’ energiecentrales dus stil. Geen gas, geen kolen, geen kernenergie, alleen maar wind, water en zon.
Portugal gaat overigens wel energie besparen aankomende winter als steun aan de EU-broeders. Er zijn allerlei initiatieven ontwikkeld, er komen bewustmakingscampagnes en op alle overheidsniveaus gaat er worden bespaard. De verwarming mag minder hoog, de airco mag minder laag, en zelfs de traditionele openbare feestdagenverlichting wordt ingeperkt, na middernacht mag deze niet meer branden. Wie Portugal in de winter kent, weet dat dat laatste een enorme besparing oplevert.
Energie heeft een grote hand in de inflatiecijfers, in september 2022 was de jaarinflatie in Nederland 17,1%, in Portugal maar net iets meer dan de helft (9,3%).
De ontwikkeling van de elektraprijzen in de komende maanden is lastig te voorspellen. Uiteindelijk zit er in Rusland een merkwaardige man aan het roer die rare sprongen maakt. Zijn heisa leidt er toe dat de afhankelijkheid van de enorme Russische energievoorraden snel wordt afgebouwd. Een verarmd en achtergebleven Rusland lijkt onvermijdelijk. Duurzame energie laat verrassend zien meer dan alleen milieuvoordelen te hebben.
“Een verarmd en achtergebleven Rusland lijkt onvermijdelijk. “???
Geloof je dat zelf, dan kan het niet anders dat je onder een steen leeft.
Geen gas en of olie zal resulteren in de-industrialisatie van Europa met als gevolg volgend jaar meer dan 16 miljoen werklozen.
De sancties hebben Rusland alleen maar rijker gemaakt, Europa is maar een klein deel van de wereld, andere landen gaan gewoon kopen wat wij in Europa of de VS niet willen kopen.
En wat naar een ongekende armoede val van Eurpo zal leiden.
De stroom is goedkoper in Portugal omdat er geen vrinden-van Marc-toeslagen op zitten zoals in Nederland. Bovendien heeft de Portugese regering de BTW op de eerste honderdkilowatt per maand verlaagd naar 9 procent.
Binnen Europa is er een Europese gasmarkt (TTF) en kost het gas allemaal even veel. Of het nu uit Algerije of uit Rusland komt. Of via LNG schepen uit Qatar bij Sines aan land komt. De verschillen zitten in de belastingen, niet in de herkomst of de handelsprijzen.
Volgens mijn laatste EDP-rekening komt 65 procent van de energie uit fossiele brandstoffen. Waterkracht 10 procent, windenergie 7 procent. Daar tussen zit een bonte categorie waar onder huisvuilverbranding en nucleair (beide geïmporteerd).
Dat een maand lang alleen op wind en zon gedraaid kan worden, lijkt mij hoogst onwaarschijnlijk. Het is ten ene male onmogelijk om een moderne geïndustrialiseerde samenleving te laten draaien zonder stroomzekerheid. Piekbelastingen zijn juist het probleem van wind-en zonne-energie. Zo moet Denemarken Noorwegen betalen om overproductie van stroom te leveren waarmee de Noorse stuwmeren worden volgepompt. Als het vervolgens niet waait, mag Denemarken stroom kopen van de Noren. De allerhoogste stroomprijs is dan ook in Denemarken te vinden.
Die pieken gaan gepaard met afschakeling van de conventionele centrales hetgeen zeer kostbaar is en juist meer vervuiling oplevert. Vergelijk het met stationair laten draaien van je auto de hele dag, omdat je uiteindelijk om 8 uur s-avonds een vlucht van Faro hebt. Die centrales heb je natuurlijk wel nodig als het niet waait en de zon niet schijnt (in de nacht bijvoorbeeld, wanneer je toch behoefte hebt aan wijnkastkoeling en couveusewarmte).
Alles draait om energiedichtheid, wat zoveel betekent als het rendement dat je kan verkrijgen. Nucleair en fossiel zijn minsten vijf maal beter dan de huidige zon-en windtechnieken die vooral de armen armer en de rijken rijker zullen maken.
Wist u dat de inwoners van Botswana geen recht hebben op een kolencentrale? De Wereldbank weigerde daarvoor een lening te verstrekken. Die kolen komen uit Zuid-Afrika (lekker dichtbij), maar worden nu en masse naar Duitsland verscheept. Denk daaraan, de volgende keer als je ziet dat de kerstman in Albufeira om middernacht wordt uitgeschakeld uit solidariteit met het Duitse broedervolk. In Botswana zitten ze al in het donker.
Mag hopen dat ze troost kunnen putten uit de ster van Bethlehem die de wereld verlicht met een boodschap van goed nieuws.
Beste Leonardo, de 6% BTW over de eerste 100kWh geldt helaas alleen voor huizen met een piek van maximaal 6,9kVa, dus veel Portugese residenten hebben daar niets aan. Inzake het volledig op hernieuwbare bronnen draaien kun je meer lezen hier: https://www.apren.pt/pt/marco-100-renovavel–primeiro-mes-com-consumo-de-eletricidade-assegurado-por-fontes-renovaveis-e-record-de-enorme-relevancia en ook hier: https://24.sapo.pt/atualidade/artigos/portugal-e-o-quarto-pais-europeu-com-mais-energia-renovavel-na-producao-de-eletricidade en (in het Nederlands) hier: https://thebluedeal.nl/portugal-wekte-meer-duurzame-energie-op-dan-verbruikte/
Hallo Cees, ook dan is het niet helemaal waar. Bij ons staat dat op 6,9 en toch betalen we 2 schijven aan BTW, 6% en 23 %, en de maandelijkse hoeveelheid aan 6% is zeker geen 100 kWh. Ik kan wat dat betreft zelfs niet echt volgen. Want het verbruik aan 6% BTW verschilt elke maand. ( EDP leverancier ).
Nu voor de toekomst geen probleem, er zijn weer 6 panelen aan 485 Wp en 10 kW aan batterijen bijgekomen, dus dat gaat goed. ( In België en Nederland lopen ze nog hoog op met 400 Wp en als je op FB forums kijkt wat ze er voor vragen,,,,,, )
Ook dat laatste is door de corruptie in Nederland en België door de subsidiemogelijkheden een stuk duurder in onze originele thuislanden. Wat ik me wel afvraag, is dat als je ziet dat het kijk en luistergeld hier om de zoveel maand via je energierekening wordt geïnd ( wat niet echt veel is ) hoe dat zit bij mensen die bv offgrid zitten wat stroom betreft.
Alles hangt ervan af of je alleen de prijs per kWh bekijkt of de totale kost. Per kWh valt Portugal in de middenmoot van de EU-27, maar als je de kosten en taksen in rekening brengt, eindigt Portugal op de vierde plaats. En als je de prijs van de electriciteit bekijkt in functie van de koopkracht, dan is Portugal het duurste land in West-Europa, na Duitsland. Stroom is dus helemaal niet goedkoop in Portugal. Dit alles volgens de statistieken van EDP, een onverdachte bron dus. Overigens is ook de gasprijs verdrievoudigd op 1 october. Voor de buitenlanders misschien allemaal niet zo erg, maar voor de Portugezen een ramp. De armoede zal ongetwijfeld nog verder stijgen de volgende jaren.
Eindelijk een correcte analyse m.b.t. de energieprijzen in Portugal. Ongeveer 50% van de Portugezen verdient het schandalige minimumloon van iets meer dan 700€ of krijgen iets meer … Met de huidige energieprijzen en de stijgende inflatie verarmen de Portugezen zienderogen..
Dat er weinig gas gebruikt wordt betwijfel ik. Ik woon in Viseu en in het centrum zijn alle woningen en appartementen aangesloten op het gasnetwerk… de winter zal hard worden voor vele Portugezen.
Wie twijfelt aan het beperkte gasgebruik in Portugal kan het beste dit lezen (link staat ook in het artikel hierboven): https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hoe-afhankelijk-zijn-eu-lidstaten-van-russisch-gas-dat-verschilt-sterk-per-land~b0589711/. Met betrekking tot ‘kosten en taksen’, dat wordt in het artikel behandeld (de vaste component op basis van je piekverbruik). Echter de invloed ervan is beperkt, het maakt de kWh-prijs in een gemiddeld geval 2 cent duurder. Er blijft dus een gapend gat met andere landen.
De pellets waar vele mensen hier mee stoken zijn meer dan verdubbeld in prijs en de btw is 23%..
Als je het over gas hebt, moet je bedenken dat op het platteland het merendeel van de mensen met gasflessen loopt te sjouwen om te kunnen koken, of in hun kacheltje te plaatsen. Een voorstel om electriciteit te besparen: Die 🤬 versterkte “kerkklokken” verbieden 😉
Ah, Arlette, ben je niet dol op het Avé Maria? Ik vind het altijd heel prettig om te horen, maar ik moet me wel wat inspannen óm het te kunnen horen. Misschien woon je te dichtbij een kerkklok dan …
De “krachtige Zuid-Europese zon” zorgt ervoor dat de fotovoltaïsche panelen zo’n 25% minder energie leveren !!! Hoe warmer hoe minder de opbrengst. Voor de warmwaterpanelen scheelt het inderdaad enorm. De Nederlandse energieprijzen bestaan voor het grootste gedeelte uit belastingen en van dat enorme bedrag dat de staat vangt geven ze een kruimeltje terug als sigaar uit eigen doos.
De 9% belasting voor de eerste 100 kWh zou volgens Cees Groenewegen alleen gelden voor huizen met een piekvermogen van 6,9 kVa en dan verbindt hij daar de conclusie aan dat de meeste Portugezen hier niets aan zouden hebben. Feit is echter dat de meeste huizen MAXIMAAL 6,9 kVa hebben. Wellicht dat iemand met een kast van een huis en een elektrische auto (naast een zwembad, sauna, borehole etc.) een zwaardere aansluiting heeft, maar die kan het dan ook makkelijk betalen. Ik durf de stelling wel aan dat geen enkele inwoner met een minimaal inkomen (of driemaal dat inkomen) een aansluiting heeft van meer dan 6,9 kVa.
Beste Herman, ik ben het met je eens dat geen enkele inwoner met een minimuminkomen een elektra-aansluiting van meer dan 6,9kVa heeft. Je legt me ook woorden in de mond, ik schreef niet dat “de meeste Portugezen” hier niets aan hebben.
Feit is dat volgens ERSE, de energieregulator, iemand met een wasmachine+afwasmachine+magnetron+TV+oven+verwarming al niet genoeg heeft aan die 6,9 kVa. Kijk het hier maar even na: https://simulador.potencia.erse.pt/pt-PT/simulador/
Wat Herman “een kast van een huis en een elektrische auto noemt” is iets wat 99,9% van alle Nederlanders heeft en volstrekt normaal vindt.
Los daarvan, de impact van die lagere BTW/IVA over die eerste 100kWh is op zijn best 3 euro per maand. Dus laten we nou niet doen of daar het grote verschil in zit…
<>
(citaat van / dank aan Bárbara Silva, 15.02.2022, op de site eco.sapo.pt)
en dat schreef ik in mijn blogje https://termas-da-azenha.com/portugal-aan-het-gas/ van 25 juni dit jaar.
Niet helemaal onafhankelijk dus, van dat russische gas.
Dank. Ik lees dat ze nu 6 dagen 100% gasloos draaien. Goed bezig daar!