• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Mooie verzinsels

29 december 2017 door Han Overkamp 2 reacties

Onlangs verscheen het boek ’Bekentenissen van een leeuwin’ in de Nederlandse vertaling en dit gebeuren is voor mij de aanleiding om de schrijver Mia Couto hier onder de aandacht te brengen. Want ik ben een liefhebber van zijn romans en geniet met name van het bovennatuurlijke dat hij erin verwoordt. En van het ‘Afrikaanse’ maar daarover later.

Mia Couto. Foto Wikimedia

Biografisch moment

Mia Couto werd in 1955 geboren als zoon van Portugese emigranten in Mozambique. Zijn volledige naam, we zijn nu eenmaal in het Portugese leven gedoken, is António Emílio Leite Couto. Zijn ouders kwamen uit Porto, zijn vader was journalist, zijn moeder huisvrouw. Mia groeide op in in Beira, de tweede stad van het land. In twee werelden. De Europese wereld van thuis en op school. En de Afrikaanse wereld op straat, waar hij speelde met kinderen van uiteenlopende raciale achtergrond. Behalve Portugees spreekt hij ook Chisenna, de hoofdtaal van het stroomgebied van de Zambezi.

Al vroeg is Mia politiek betrokken bij de toestand in Mozambique als kolonie van Portugal. Hij werkte voor Frelimo, het front voor de bevrijding van Mozambique. Na de onafhankelijkheid in 1975 werd hij directeur van een (kranten)uitgeverij en drukkerij en als zodanig gaf hij als twintigjarige leiding aan zo’n vierhonderd man personeel. Hij deed dit werk een jaar of tien.

In 1983 maakte hij zijn debuut als dichter en  kort daarna is hij zich gaan toeleggen op proza.

Eerst in verhalen. In 1986 verschijnt Vozes Anoitecidas  In 1996 vertaald in het Nederlands door Irène Koenders als: De dag waarop Mabata-bata explodeerde.

Gevolgd door een reeks romans en andere publicaties waarmee hij een van de belangrijkste vertegenwoordigers is geworden van de huidige Lusitaanse literatuur. Hij ontving daarvoor inmiddels in 2013 de Prémio Camões, de hoogste onderscheiding voor de Portugese literatuur en in 2014 de prestigieuze prijs ‘Neustadt International Prize for Literature’, wat bijna de Nobelprijs is.

In het Nederlands zijn tot nu toe vertaald:

Terra sonãmbula (1992). Nederlandse titel: Slaapwandelend land (1996). Tijdens de burgeroorlog in Mozambique schuilen een oude man en een jongen in een uitgebrande bus. Inmiddels in tweede druk (2009) en, naar het schijnt,  uitgeroepen tot het beste Afrikaanse boek van de 20e eeuw.  Het boek is verfilmd onder dezelfde titel en op DVD uitgebracht.

O último voo do flamingo (1987). Nederlandse titel: De laatste vlucht van de flamingo (2007). Een Italiaanse VN-functionaris komt naar een stadje in Mozambique om de merkwaardige dood van vijf VN-soldaten te onderzoeken, van wie alleen hun geslachtsdeel resteert.

Mulheres de cinza (2015). Nederlandse titel: Vrouwen van as (2016). Als een Portugese sergeant in de 19e eeuw in een klein dorpje in Mozambique een legerpost komt bemannen, valt zijn oog op een vijftienjarig inheems meisje dat vloeiend Portugees spreekt en zich tussen twee werelden bevindt: traditie en vooruitgang.

En dan nu dus: ‘Bekentenis van een leeuwin’ (2017), de vertaling van A confissão da leoa (2012). Afwisselend vertellen de leeuwenjager Arcanjo en zijn vroegere geliefde Mariamar hoe een dorp in Mozambique bevrijd wordt van een mensenetend leeuwenpaar.

De bekentenis van de leeuwin - Mia Couto

Het Afrikaans zijn

Het fascinerende van al deze romans ligt in ‘het Afrikaans’ zijn. Mia Couto dringt diep door in het mythisch denken en voelen van de mensen in Oost-Afrika. Hoever Mozambique ook van ons bed mag liggen; met het proza van Mia komt deze wereld ons heel na te staan. Een fascinerende wereld in al zijn bedrieglijkheid, mystiek en wijsheid. Plus de rol van de Portugese heersers over zijn land.

Dank zij vertaler Harrie Lemmens kunnen we er kennis van nemen, want hij heeft al deze romans uiterst inventief en speels vertaald. Hij brengt ons daarmee in contact met een voor ons totaal vreemde wereld. En met een boeiend schrijver, die met zijn poëtische schrijfstijl (‘sou da poesia’) de Portugese taal verrijkt en vernieuwt met soms duizelingwekkende nieuw gevormde woorden. Of met woorden die een andere betekenis krijgen dan de gebruikelijke. Volgens zijn vertaler ‘verzint’ Mia daarbij een eigen variant van de orale verteltraditie. Daarmee is ook de band tussen Mia en Harrie gesmeed, want Harrie schrijft op zijn website: ‘vertalen is verzinnen wat er staat’.

Bestel direct bij Bol.com:

« Dan hoort iedereen het weer eens van een ander
Ellendig Dure Poespas »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: boekrecensie, literatuur, Mia Couto, taal

Over Han Overkamp

Rond de eeuwwisseling verhuisden ik en tarsilla van Zeist naar de Serra d’Estrella (Torrozelo) en later naar de Algarve (Olhão). Van een voorgenomen verhuizing naar Sintra is het niet meer gekomen; het leven bleek weer eens sterker dan de leer. Terug in Zeist, na tien jaar, ervoeren we dat we in Nederland harder nodig waren dan in Portugal. Sinds 2018 schrijf ik voor dit portaal. Begonnen met de serie taalweetjes ben ik allengs vaker over onderwerpen uit de geschiedenis gaan schrijven. Daarbij zet ik graag de Algarve in het licht; iets wat ik mij al had voorgenomen in de tijd dat we er woonden.
Geschiedenis is een boeiende hobby, vooral omdat veel van wat nog als ‘nationale trots’ wordt beleefd nu ter discussie staat, ook in Portugal. Waren onze Gouden Eeuw en de daarmee samenhangende rijkdom misschien wel een hel voor onze koloniën? Zijn al die standbeelden (ook die in de Algarve) wel verdiend? Waren die ‘ontdekkingen’ toentertijd eigenlijk agressieve veroveringen? Laat je verrassen!

Lees Interacties

Reacties

  1. Lia zegt

    7 januari 2018 om 09:12

    Deze boeken ga ik zeker opzoeken! Zou het al te doen zijn ze in het Portugees te lezen? Het is in elk geval te proberen, hoe goed een vertaling ook moge zijn, er gaat toch altijd veel verloren zeker als het (in de eigen taal) echt goed geschreven is.
    Maar mijn Portugees is nog niet zo erg goed, vrees ik. Maar wie weet, ook met dit soort boeken kun je het verbeteren. Je bent nooit te oud om te leren, zeggen ze, en ik was 70 toen ik met Portugees begon. Dus, toch wel een waar woord. 🙂

    Beantwoorden
    • han overkamp zegt

      7 januari 2018 om 10:22

      Ik kan het je nazeggen Lia, je bent nooit te oud om te leren.

      Beantwoorden

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Portugees idioom
Verschil moet er zijn
Checklijst makelaar

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Els op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Bedankt Ton, voor dit overigens wederom goed geschreven artikel, gewijd aan Ingrid Simons, een nog, voor mij althans, onbekende kunstenaar.…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Sorry Lotte, ik was er intussen al achter dat ik je verwarde, met een Lotje nota bene…”
  • Lotte Akkerman op Urban art en het kabeljauw-epos: “Dank je, Ellen, en ja, die dames, toen meisjes, met dromen over hoe hun leven moest worden en nu is…”
  • Ellen op Urban art en het kabeljauw-epos: “Een mooie studie Lotte. Ik kwam terecht in de film ‘AS MURTOSEIRAS NAS SECAS DO BACALHAU DE ALCOCHETE’ en werd…”
  • Hanneke Rijkelijkhuizen op Portretten van creatief bezige landverhuizers #2 Van interpretatie naar beleving: “Wat een werk heb je weer verzet, Ton. Hartelijk dank. Fascinerend! Ik hou het kort want ik wil verder lezen.”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design