Portugal is een echt schoenenland. In het noorden staan de meeste schoenfabrieken en die produceren dames- heren en kinderschoenen voor elke smaak en voor elk wat wils. Modieuze schoenen, sportschoenen, sandalen, schoenen van kurk en zelfs vegan schoenen.
Misschien kun je niet zo een, twee, drie een Portugees schoenenmerk noemen want er zijn wel 100 verschillende zoals je kunt zien op de website Portuguese shoes. Maar er is één Portugese schoen die vrijwel iedereen kent: het gebreide schoentje.
Materiële genoegens
De voet wordt over de hele lengte goed gesteund door een orthopedisch voetbed, het gebreide nylon bovenwerk ventileert naar behoren en zonder al te veel training leert men er al snel dagenlang op te lopen. Een perfecte zomerschoen die een zachte winter makkelijk overleeft.
Aldus een artikel in de NRC van 18 augustus 1990 in de rubriek ‘Materiële genoegens’ dat geheel gewijd was aan de gebreide schoen uit Portugal. Ik kan het me niet herinneren, maar blijkbaar waren deze schoenen toen in Nederland een zeer gewild modeaccessoire.
Elio Parodi
De uitvinder van de schoen was geen Portugees, maar een Italiaanse ingenieur, Elio Parodi, geboren in 1914. Hij ontvluchtte het fascisme in zijn land en wilde via Portugal met de boot naar de Verenigde Staten gaan. Hij miste de boot, bleef in Portugal en trouwde met een Portugese vrouw.
Parodi was ingenieur en uitvinder, maar vergat steeds zijn vindingen te patenteren. Hij deed dit wel met de gebreide schoen, eigenlijk een sok op een zool van pvc.
Arcopédico
De eerste schoenen van het merk Arcopédico maakte Parodi in 1966. Hij had een congres voor podologen in Zweden bezocht en kwam op het idee om een comfortabele schoen te ontwerpen voor mensen met voetproblemen. De schoen past om elke voet en heeft een lichte zool met twee ribben die de boog van de voet ondersteunen en zorgen dat de rug in de juiste positie blijft.
Hij maakte de eerste exemplaren thuis met een breimachine. Zijn vrouw, Maria de Lurdes Parodi ging ermee langs cafés om mensen te overreden ze te passen, het comfort te ervaren en ze te kopen.
Een halve eeuw orthopedische schoenen
Elio Parodi overleed in 1973. Zijn zoon Enrico nam de productie over en inmiddels wordt het bedrijf geleid door zijn kleinzoon, die eveneens Elio Parodi heet.
Een halve eeuw later, is het merk Arcopédico internationaal bekend om zijn orthopedische schoenen. Omdat het patent op de originele gebreide schoen is verlopen, worden deze schoenen nu ook door andere bedrijven nagemaakt. Daarom maakt Arcopédico nu ook schoenen van leer en van kunststof in allerlei kleuren en modellen. Tot nu toe waren 99% van de schoenen die het bedrijf produceerde damesschoenen. Nu wordt ook een herenschoenenlijn ontwikkeld.
Gebreide schoenenfan
Ik had wel eens een paar gebreide schoenen gekocht, maar was niet echt een fan. Dat veranderde nadat ik mijn kleine teen gestoten had. Je kent het wel, een enorme pijnscheut, gevolgd door een krachtterm. Meestal is de pijn snel weer over, maar in mijn geval was de voet de volgende dag blauw, dik en pijnlijk. Teentje gebroken waarschijnlijk. Geen denken aan dat ik mijn voet in een schoen zou kunnen wurmen. Gelukkig was daar de gebreide schoen. Ik kocht op de maandelijkse markt exemplaren in alle aanwezige kleuren. Het duurde maanden voor mijn voet genezen was, maar toen was ik verslaafd aan het gemak van de gebreide schoen. Je voelt niet dat je ze draagt, maar ze geven meer steun dan een sandaal of een slipper. En je kunt ze in dit klimaat het gehele jaar door dragen.
En dan kun je er ook nog je creativiteit in kwijt!
Bij bol.com kun je een paar Portugese gebreide schoenen kopen. Verkrijgbaar in 12 kleuren.
_002.jpg){kind=link}
Leuk stukje. Wij noemden dat in Nederland destijds Portugese vissersschoenen. 15 jaar geleden hier samen met mijn zusje op zoek naar een paar maar hoe heten ze hier? We spraken geen woord Portugees, in een schoenenwinkel maar letterlijk vertaald, visserschoenen, sapatos de peixe en we stonden ook nog een visser uit te beelden. Veel lol maar daar snapte de meneer niks van. Maar uiteindelijk is het gelukt, met een kus van de, niet al te jonge, schoenenverkoper erbij. De echte Arcopédicos zijn meestal niet op de markt te verkrijgen.
Dank voor je reactie, Ina. Gebreide artikelen heten in het Portugees artigos de malha. Je kunt dus vragen om sapatos de malha. De echte merkschoen Arcopédico koop je in de winkel, maar gebreide schoenen worden inmiddels ook door andere merken gemaakt en die liggen in de winkel of op de markt voor de helft van de prijs.
Ach en toen kwam ik in een “rommeldoos” op zolder en een paar verhuizingen later, nog twee paar van deze schoentjes tegen. Donkerblauw en beige. Niet te geloven. Puntgaaf. Ze zaten nog heerlijk. Gauw mee naar beneden genomen en aangetrokken. Maar wat schrik. Na een paar stappen liet ik een spoor van donkerblauw verkruimeld rubber? achter. De zolen die er nog zo goed uitzagen, lieten in dikke stukken los. Helaas ook die van het beige paar. Vol goede herinneringen heb ik er nog even een foto van gemaakt, voor ze de vuilnisbak in gingen. Tja de tijd van afscheid nemen