• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Informatie over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

Wereldburgers

Door Lotte Akkerman 7 reacties
Gepubliceerd op 11 januari 2023

Op donderdag heb ik Portugese les. Als ik een van mijn nieuwe medecursisten vraag naar haar nationaliteit haalt ze haar schouders op en mompelt: ik bewoon deze wereld. De manier waarop ze kijkt, praat en beweegt verraadt dat ze Nederlandse is. Zullen we ooit wereldburgers zijn met een unieke fysieke identiteit, die hetzelfde denken, zeggen en geloven?

Door de heerlijke aanwezigheid van mijn kinderen, kleinkindjes en familie blijft mijn band met Nederland ijzersterk. Als ik weer eens in mijn vaderland ben, trein ik door grijsgroene vlaktes van hot naar her. Op weg naar mijn in de regio Ede wonende oude moeder, zie ik vanuit het raam de ENKA-fabriek. Het veroorzaakt een flashback: als kind knijp ik in een natte vettige zemen lap, zelfs de geur van spiritus borrelt op uit mijn emotionele archief. Kennelijk associeer ik deze textielfabrieken met mijn ramen lappende moeder.

Een doos van de ENKA
Foto Robert Brink

Na de sluiting van dit bedrijf begin 2000 worden de meeste gebouwen gesloopt, alleen de toegangspoort, de fabriekshal, schoorstenen, het EHBO-gebouwtje, de bitterzoutloods en de kantine zijn aangemerkt als nationaal industrieel erfgoed en worden in ere hersteld.

Textiel

Rond het einde van de 17e eeuw begon de export van Nederlands textiel te groeien in Noord-Brabant (Tilburg, Winterswijk, Helmond, Veenendaal, Goirle, Gemert, Geldrop en Eindhoven) en weet je het nog? Royal ten Cate uit Almelo. Maar deze bloeiende industrie is verleden tijd. Ook de Portugese textielindustrie heeft het moeilijk door de opkomst van de fast fashion. Van oudsher vormden textiel en kleding Portugals belangrijkste industriële sector en bood deze begin 2000 nog werk aan meer dan 200.000 mensen. Het ging vooral om kleine ondernemingen die qua omzet toen de zevende grootste textiel- en kledingproducent in de EU vertegenwoordigden. Tegenwoordig probeert Portugal zoveel mogelijk om niet te concurreren met de schandalige low cost kledingindustrie door zich te richten op intelligente marketing van ‘handgemaakte’ kleding en accessoires.

Portugees handgemaakt textiel uit de 17e eeuw
17e-eeuws textielwerk. Foto Wikimedia Commons.

Pendelend door de Randstad kom ik op vrijdagochtend naast een jonge vrouw te zitten.  De manier waarop ze Engels spreekt klinkt mij bekend in de oren. Op haar schoot ligt een boek van Saramago in de Portugese versie. Terwijl ik zit te dubben, haar aanspreken of niet, kijkt ze me vragend aan. Ze weet niet welk station we binnenkomen, vermoed ik en zeg haar dit is ‘station Heemstede-Aerdenhout’. Ze moet er uit in Haarlem, blijkt, en wij raken in gesprek. Ze is naar Nederland gekomen om een Master te doen in accounting, auditing and control. Op mijn vraag waarom ze uitgerekend hiernaartoe ging voor een Master, antwoordt ze dat het een stuk goedkoper is dan in Portugal. Studeren in Portugal is goedkoper, maar doorstuderen is duur. Ze vertelt me dat ze verliefd is geworden op een Nederlander. ‘Oh, wat jammer,’ zeg ik bot. Gelukkig begrijpt ze wat ik bedoel, omdat ik wat eerder mijn hart bij haar luchtte over hoe moeilijk het blijft om steeds afscheid te moeten nemen van kinderen en ander liefs. Zij zal waarschijnlijk in Nederland blijven en de saudade naar familie, vrienden en land zal haar regelmatig bespringen.

Studenten

Niet-EU-studenten die een Bachelor of Master van een Nederlandse instelling voltooien, krijgen een visum voor een jaar aangeboden om werkervaring op te doen en een netwerk op te bouwen. Zodra je officieel bent toegelaten tot een opleiding ontvang je automatisch de benodigde documenten voor een meerjarig visum. In Nederland wordt de mogelijkheid om te promoveren beter gesubsidieerd dan in Portugal zodat het collegegeld relatief laag is (zeker in vergelijking met Engeland of Amerika).

De Nederlandse trein over de Moerdijkbrug.
Treinen. Foto Steven Lek

Nu blijkt ook de dochter van mijn nicht al zes maanden zwaar hoteldebotel te zijn van een Portugees, die tevens een Master deed aan het Rotterdamse Erasmus en inmiddels ergens op de Amsterdamse Zuidas werkt. Veel Portugezen blijven na hun masterstudie in Nederland wonen en werken, terwijl Portugal lijdt onder de braindrain van veelbelovende kennisrijke jongeren.

Amsterdamse gracht op de Wallen
Amsterdam en de toeristen. Foto Paul Arps

Toerisme

Als ik in Nederland ben probeer ik het drukke Amsterdam te vermijden, maar door werk of familiebezoek ontkom ik er meestal niet aan. Mij een weg banend door de overvolle naar wiet stinkende straten hoor ik overal Portugees. Toeristen? Nieuwe Nederlanders? Is dat iets nieuws? Of was het altijd al zo, maar viel het mij toen niet op omdat ik de taal niet kende.

Op de heenvlucht naar Nederland zat het vliegtuig vol met Portugezen. Ik vroeg brutaalweg aan mijn buurman of ze via Amsterdam naar een andere bestemming zouden vliegen, maar nee hoor, hij en de rest van de groep (uit alle streken van Portugal) ging op studiereis naar Nederland om daar af te kijken hoe je toeristen en vakantiegangers het best in de watten kunt leggen. Nederland voor de fijne kneepjes voor puik gastheerschap. Ook nu ik wat ouder ben blijf ik van de ene verbazing in de andere vallen.

Het treinstation in Aveiro
Aveiro. Foto John Samuel

Werk

Een van mijn dochters woont in Den Haag en onlangs moest ze voor de maandelijkse controle met haar pasgeboren baby naar het consultatiebureau waar ze werd geholpen door een Portugese kinderarts. Al snel ontspon zich tussen beiden een gesprek over Noord-Portugal in plaats van over de baby. De dokter heeft het zwaar, zij en haar man, die ook in Nederland werkt, komen beiden uit Aveiro en kampen met heel veel heimwee. Door de lage lonen in Portugal rest hen geen andere optie dan een bestaan op te bouwen in Den Haag, maar hun hart blijft in Aveiro. Wat hebben ze nodig en hoe lang zal duren voordat ze Nederland als thuis gaan beschouwen?

Verpleegkundige neemt de bloeddruk op van een man.
Verpleegster. Foto Linda Bartlett

Verpleegkundigen

Nederland kampt met een tekort aan arbeidskrachten in alle sectoren. Er is ook een behoefte aan (OK) verpleegkundigen, met name in de Randstad is het tekort nijpend waardoor geplande operaties regelmatig geannuleerd moeten worden. Vandaar dat er diverse initiatieven gelanceerd worden, zoals het aantrekken van Portugese verpleegkundigen, die bekend staan om hun servicegerichte aanpak en hoge arbeidsethos. Het Portugese diploma wordt in Nederland erkend en kan naar een BIG-registratie worden omgezet zodra het Nederlandse taalniveau B1 is behaald.

Portugese voeding en delicatessen

Ook valt het op hoeveel Portugese producten en wijn tegenwoordig te zijn verkrijgen in kleine winkeltjes in Haarlem, Den Haag, Schiedam, Amsterdam. Waar niet eigenlijk? In de grootste shoppingmall van West-Europa in Leidschendam staat in de superluxe en vooral dure Foodmarket een Portugese stand met blikjes sardienen, olijven, olie, wijn, gedestilleerd, zoetwaren en nog meer gebak. De eigenaren van die Portugese specialiteitenwinkels reizen vaak af en aan naar Portugal. Een uitkomst als je nog wat dozen, een oud erfstuk of leuke meubels naar je plek in Portugal wilt laten vervoeren. Vanuit Portugal terug naar Nederland zitten de wagens dan vol met Portugese lekkernijen, maar je kunt tegenwoordig redelijk goedkoop artikelen vanuit Portugal of waar dan ook in Europa naar Nederland of andere Europese bestemmingen laten vervoeren. Mocht je hierover informatie willen, stuur dan een reactie op dit stukje.

Het aantal eerste generatie-Portugezen in Nederland is in de periode 1996-2020 fors toegenomen van 13.000 naar bijna 22.450 personen.  In 2020 waren er 1.520 (6,8%) eerste generatie jeugdige Portugezen in Nederland (jonger dan 17 jaar) en 1.790 (8%) op AOW-leeftijd (bron CBS).

« Nederlandssprekende adviseurs in Portugal
Boodschappen in Portugal nog steeds goedkoper »

Categorie: Natuur & Ontspanning, Wonen & Werken Trefwoorden: Erasmus, kennisland, masterstudenten, Portugezen in Nederland, toerisme, verpleegkundigen, wereldburger, werken

Over Lotte Akkerman

Lotte Akkerman werkte ruim 35 jaar bij de diverse organisaties van de Verenigde Naties in Genève, Phnom Penh en Den Haag. Lotte studeerde Journalistiek. Daar verdiende ze haar brood nooit mee, wel schreef ze een trits aan verhalen, interviews en artikelen voor glossy’s en kranten. Voor Portugal Portal schrijft ze meestal over wat er te zien is, of wat zich afspeelt, in de Minho. Lotte is sinds april 2021 redacteur van Portugal Portal.

Lees Interacties

Reacties

  1. Els zegt

    15 januari 2023 om 06:42

    Wat leuk deze keer in Portugal Portal, dat vergelijken tussen Portugal en Nederland, zelfs in twee artikelen!
    Toch doe je dat automatisch als je pendelt tussen deze 2 landen, merken wij ook op. Wij verblijven jaarlijks 3 wintermaanden in Nederland, nu dus, en ontkomen ook niet aan dat vergelijken. Dat doe je vanzelf wat (inderdaad) de boodschappen betreft, maar ook omdat bijna iedereen om ons heen er steeds naar vraagt. “Waar voel je je nu het meest thuis, hier of in Portugal?” en Waarom in de winter hier? Iedereen overwintert juist in Portugal!”….. Tja, wij niet. Wij bezoeken onze familie en goede vrienden in de winter omdat we houden van het zomerse buitenleven in Portugal en er dan ook niet weg kunnen ivm het onderhoud en bewateren van moestuin en land, praktisch gezien.
    Wij komen alleen maar steeds tot de conclusie dat saudade voor ons ook bestaat, dat we in Nederland heimwee hebben naar Portugal en in Portugal géén heimwee hebben naar Nederland, alleen onze familie wel eens missen…. over vergelijken gesproken……En dit heeft dan niets te maken met andere prijzen…..
    Daarover wil ik toch even kwijt dat wij in het centrum van Portugal een stuk
    goedkoper leven dan in Nederland, dat scheelt zowat de helft! Wij zijn dan ook bijna zelfvoorzienend…… Het ligt er dus zeker ook aan waar en hoe je woont.

    Beantwoorden
  2. Jacqueline zegt

    15 januari 2023 om 09:22

    Hoi, graag zou ik informatie willen over het vervoer van spullen vanuit Nederland naar Portugal.

    Beantwoorden
    • Henk Eggens zegt

      15 januari 2023 om 10:38

      Hallo Jacqueline,
      Je vraag kan hier niet worden beantwoord, we accepteren geen commerciële berichten (behalve door onze sponsoren). Je kunt je vraag wel in onze Facebookgroep zetten, https://www.facebook.com/groups/372182536629295/

      Beantwoorden
      • Jacqueline zegt

        22 januari 2023 om 07:44

        Lotte Akkerman gaf dit aan in haar stukje. Zou je mij in contact kunnen brengen met haar. Facebook heb ik niet.

        Beantwoorden
  3. Kristine Nuberg zegt

    15 januari 2023 om 09:25

    Leuk artikel, Lotte! Wat studeren in het buitenland betreft, wij kenden een Portugees die elke week per trein de grens over stak naar Spanje omdat daar het collegegeld vele malen minder was dan in Portugal.
    Wij voelen ons hier trouwens na 7 jaar veel meer thuis in Portugal dan in Nederland waar alles druk druk is, geen tijd meer voor elkaar etc. Geen saudade dus voor ons, alleen de vrienden en familie die je mist.
    Waar je in de trein zat naast die vrouw met een Portugees boek op schoot, moest ik denken aan het boek Nachttrein naar Lissabon. Mocht je het nog niet gelezen hebben, dan kan ik het je van harte aanbevelen!
    Hartelijke groetjes, Kristine

    Beantwoorden
  4. Ignaas ter Linden zegt

    15 januari 2023 om 13:17

    Graag informatie om wat spullen (baby palmen) naar portugal (Sao Martinho do Porto) te krijgen.

    Beantwoorden
    • Cees Groenewegen zegt

      15 januari 2023 om 13:42

      Zoals hiervoor ook al werd gemeld kun je dit soort vragen beter kwijt op de Facebookgroep van Portugal Portal, met ruim twaalfduizend leden: https://www.facebook.com/groups/372182536629295/

      Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Wat te doen in Lissabon
Wat te doen in Lissabon?
Zon, zee, bellen? (reportage over werken in het buitenland)
De overwinteraars komen eraan!

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Portugal recept reizen steden taal taalweetjes Tavira toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • eric peetermans op Vogels kijken in Portugal: “alpengierzwaluw”
  • Thea Pompen op Heimwee naar Tavira: “hoi. wat toevallig. wij zijn nu in Albufeira maar wonen in Kerkdriel vlakbij Zaltbommel. Groetjes Arnold en Thea . emailadres…”
  • jos peters op Van de Minho naar de Alentejo en terug: “Een prachtig artikel! Bedankt voor het delen!”
  • Els op Wat is de rivier de Dão toch mooi!: “dat zou leuk zijn lotte, zo’n wedstrijd! ik doe mee! interessant artikel, goed uitgevogeld Henk! dank je! ps. zie je…”
  • Lotte Akkerman op Wat is de rivier de Dão toch mooi!: “Leuk dit, Henk, en is het niet zo dat chatbox c.s. self learning zijn dus hoe meer ze worden gebruikt,…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Archief
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2023 Copyright Portugal Portal 2022

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}