• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Portugal Portal

Portugal Portal

Online magazine over wonen, werken en genieten in Portugal

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

10 juni: Dia de Camões, de Portugal e da Raça

4 juni 2015 door Henk Eggens 6 reacties

Guinée-Bissau. Bron OpenStreetMap

In het begin van de jaren tachtig werkte ik in Guinee-Bissau. In de hoofdstad Bissau, midden op het belangrijkste plein, stond een monument tegenover het presidentieel paleis. Om 18:00 uur precies werd de Guineese vlag er gestreken en stond iedereen stokstijf stil tot de bevrijdende trompet klonk. Ik heb de betekenis van het beeld nooit begrepen.

Later kwam ik een oude foto’s uit de koloniale tijd tegen waarop het monument stond afgebeeld. Het monument had het opschrift: “Ao esforço da raça” – (Eer) Aan de inspanningen van het ras. Wat had dat te betekenen? Welk ras had zich ingespannen in koloniaal Guinee? Het blanke ras soms? Dacht ik niet! In ieder geval niet in positieve zin.

Gelukkig is er nu Internet. Daar vind ik vrijwel alles. Zo kwam ik de Portugese nationale feestdag van de 10e juni tegen.

Camões

Sinds het eind van de 19e eeuw werd op 10 juni Luis de Camões, beschouwd als Portugal’s grootste dichter, geëerd. Vanaf het uitroepen van de tweede Republiek (O Estado Novo), in 1933, door de pas aangetreden minister-president António de Oliveira Salazar werd de 10e juni een nationale feestdag. In 1944 kreeg de feestdag een andere naam (Dia de Camões, de Portugal e da Raça) en een andere betekenis, voornamelijk door de laatste drie woorden.

Salazars beleid beoogde de bestendiging van Portugal als één natie verspreid over meerdere continenten. De door Salazar geadopteerde doctrine van lusotropicalismo definieerde Angola, Mozambique en andere Portugese gebieden als verlengstukken (provincies) van Portugal zelf. Het Portugese ras (A raça portuguesa) moest als vermeende bron van beschaving de stabiliteit voor de overzeese samenlevingen in de Afrikaanse en Aziatische bezittingen garanderen. Deze kolonialistische politiek zou er voor zorgen dat Portugal tot in 1974 een verwoestende oorlog voerde in zijn “provincies”.

Het Portugese ras

Dus dát ras werd hier bedoeld! Het monument in Bissau eerde de inspanningen van het Portugese ras, de nazaten van de ontdekkers en veroveraars waarover Camões zo lyrisch over geschreven had. De inspanningen waar de Guineese bevolking zo bitter weinig voordeel aan gehad had. Het monument dat ik dus in 1980 tegenkwam in Bissau was opgericht ter ere van de Portugese koloniale macht!

Na het formele begin van de onafhankelijkheid in 1974 hebben de Guineese autoriteiten het opschrift over de “Raça” verwijderd en de vijfpuntige ster (die uit de vlag van Guinee Bissau) er bovenop geplaatst.

Dia de Portugal

Vanaf 1963 werd de feestdag “Dia de Portugal” vooral gebruikt om het Portugese leger te eren en te steunen in hun acties in de koloniale oorlog die toen snel in intensiteit toenam.

Sinds de Anjerrevolutie in 1974 heet de feestdag: Dia de Portugal, de Camões e das Comunidades Portuguesas.

Elk jaar bepaalt de president van het land in welke stad het feest officieel gevierd wordt. Vorig jaar was het Guarda. De gemeente Santa Comba Dão, waar we wonen, heeft nog geen festiviteiten aangekondigd. Wel wordt de bevolking gestimuleerd om op 10 juni naar de ceremonie te gaan in Belém, Lissabon, ter ere van de combatentes do Ultramar, de strijders van de overzeese oorlog. In Belém staat het monument ter herdenking van de 9000 in de koloniale oorlog gesneuvelde soldaten.

Monument ter herdenking van de soldaten overzee, Lissabon. Foto Daniel Silva

De meeste Portugese soldaten toen waren dienstplichtig. Ik spreek nog wel eens een paar hier in het dorp. De meesten hadden niets op met de staatsideologie en hebben erg slechte herinneringen aan die tijd. Op het Internet zijn diverse blogs en Facebook groepen te vinden van ex-soldaten die verhalen vertellen, foto’s delen en het traumatische verleden herkauwen. Niet veel mannen zijn trots op hun daden van toen.

Ik denk ook altijd aan de doden en getroffenen in de Ultramar. Die hebben hun eigen dagen om te herdenken.

« Francisco Trindade
Zomer in centraal Portugal »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: 10 juni, Camões, geschiedenis, Guinee-Bissau, Het Portugese ras, Nationale feestdag

Over Henk Eggens

Henk Eggens leerde Portugal kennen toen hij in de ex-kolonies ging werken in de gezondheidszorg: eerst in Cabinda, Angola, toen nét enkele maanden onafhankelijk geworden (1976-’78) en daarna in Guinee-Bissau (1980-’84). Daar kreeg hij een bijzonder inzicht in onderdelen van de Portugese cultuur en politiek. Sindsdien ging hij regelmatig met het gezin naar Portugal op vakantie, meest in een huurhuis op de Quinta do Rio Dão (nu: Quinta de Abelenda) in het Viseu district. Voor werk ging hij jarenlang voor korte periodes naar veel landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika, bijvoorbeeld ook naar de Portugeessprekende landen Mozambique en Brazilië. In 2013 verhuisden zij naar Santa Comba Dão, district Viseu; Henk als actieve pensionado, Maria de Jesús als consulente leprabestrijding. Veel tijd om Portugal en de Portugezen beter te leren kennen en te waarderen.

Lees Interacties

Reacties

  1. Ernst Schade zegt

    6 juni 2015 om 13:47

    Mooi en goed verhaal, Henk! En nog wel aardig om te vermelden dat de huidige President van Portugal, Aníbal Cavaco Silva, zich twee jaar geleden in zijn 10 juni toespraak verslikte en sprak van ‘o dia da RAÇA’!

    Beantwoorden
  2. Martin Keuper zegt

    6 juni 2015 om 14:56

    Dank je Henk, mooi informatief stukje. Hartelijke groet, Martin.

    Beantwoorden
  3. Hillie Molenaar zegt

    7 juni 2015 om 08:54

    Dank Henk, voor dit leuke stukje geschiedenis.
    Groet
    Hillie

    Beantwoorden
  4. Hans zegt

    7 juni 2015 om 13:59

    Mooi verhaal, en dat uit de buurt van Santa Comba Dâo, de geboorteplaats van Salazar (vimieiro) gelukkig is het museum te zijner nagedachtenis nooit doorgegaan, toch?
    Groet,
    Hans

    Beantwoorden
  5. Jo Lodder zegt

    19 juni 2015 om 15:51

    Wij waren bij toeval in de kerk van Mosteiro dos Jerónimos in Belem toen daar de feestelijke hoogmis op 10 juni begon.
    Wij wisten van de nationale feestdag, maar ondanks veel zoeken kwamen we niet echt achter de redenen en achtergrond van deze feestdag. Jouw verhaal is tenminste echt verhelderend en zet op ons op sporen om verder te kunnen zoeken. Dank daarvoor.
    Overigens kun jij ons wellicht ook op het spoor zetten van het koor dat daar die plechtigheid muzikaal opluisterde? Het was een vierstemming gemend koor van ik schat max. 25 personen. Ik zou daar wel meer van willen weten, misschien heb jij daar gegevens over of een site waar ik verder zou kunnen zoeken.
    Vriendelijke groet,
    Jo

    Beantwoorden
    • Henk Eggens zegt

      5 juli 2015 om 22:07

      Nee, sorry, ik weet niets over dat koor.Groet, Henk

      Beantwoorden

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

In hetzelfde schuitje
De zee neemt, de zee geeft
Straatkunst met een maatschappelijk sociale boodschap
Urban art en het kabeljauw-epos

Primaire Sidebar

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Zoek je iets?

Schrijvers gezocht

Zin om iets te publiceren op deze website? Neem contact op.

Trefwoorden

accommodatie Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie bosbrand Coimbra column Corona cultuur dagboek dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuurpark Noord-Portugal Porto recept reizen sport steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Dank je Hanneke ik maak er veel werk van om de best mogelijke foto te maken, daar kan soms veel…”
  • Kees van der Klauw op Boswachter Kees – de hop: “Ik kan me geen aangenamere wekker voorstellen Ton als je regelmatig hoppen in je omgeving ziet is dat een teken…”
  • Ellen Damen op Het gedenkteken: “Echt Betty, volg jij me op de voet? Wat een leuk idee… liefs”
  • Josephine op Het gedenkteken: “Wat een aandoenlijk verhaal, Ellen. Ik stel me voor de plek waar het is gebeurd, want ben veel in Zambujeira…”
  • Ellen Damen op Het gedenkteken: “Echt waar, volg jij mij op Portugal Portal? Wat leuk! liefs”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • Archief
  • Schrijvers
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

en ontvang elke week gratis de nieuwste artikelen over Portugal in je mailbox.

Aanmelden

Portugal Portal

is een initiatief van
Winy Schalke
Arganil – Portugal
+351 91 41 28 590
mailportugalportal@gmail.com

  • E-mailadres
  • Facebook
  • Instagram

© 2021 · Website gemaakt door Alva Design