Feestdagen en vrije dagen in Portugal

Portugal kent meer officiële feestdagen dan Nederland en België en om de boel te compliceren zijn dat vaak ook nog andere dagen. Van de maar liefst 13 Portugese feestdagen valt er slechts één altijd in het weekeinde. Qua vakantiedagen komt de Portugese werknemer er overigens minder goed af, vaak zijn die beperkt tot 22 per jaar.

Nationale feestdagen

Portugal heeft 12 nationale feestdagen, waarvan er één altijd op zondag valt: Pasen. Goede Vrijdag valt altijd op vrijdag, en Sacramentsdag altijd op donderdag (maar verwar deze niet met Hemelvaartsdag, Sacramentsdag is een aantal weken later). De overige 9 feestdagen hebben een vaste datum en kunnen dus in het weekeinde vallen. In dat geval hebben de werknemer en de scholier pech, ze krijgen die dag niet gecompenseerd. Portugal kent geen tweede Paasdag of tweede Kerstdag en aan Pinksteren doet Portugal al helemaal niet.

De Portugese nationale feestdagen op een rijtje

1 januari: Dia de Ano Novo (Nieuwjaarsdag)

Sexta-Feira Santa (Goede Vrijdag): vrijdag voor Pasen, valt ergens tussen 22 maart en 25 april

Pascoa (Pasen, altijd op zondag): valt ergens tussen 25 maart en 28 april

25 april: Dia da Liberdade (dag van de Anjerrevolutie in 1974)

1 mei: Dia do Trabalhador (Dag van de Arbeid)

10 juni: Dia de Portugal (sterfdag van Luis de Camões, dichter van het nationale gedicht Os Lusíadas)

Corpo de Deus (Sacramentsdag, altijd op donderdag): valt ergens tussen 21 mei en 24 juni

15 augustus: Assunção de Nossa Senhora (Maria Hemelvaart)

5 oktober: Implantação da República (op 5 oktober 1910 werd de monarchie definitief afgeschaft en werd Portugal een republiek)

1 november: Dia de Todos os Santos (Allerheiligen)

1 december: Restauração da Independência (op 1 december 1640 werd Portugal na 60 jaar weer onafhankelijk van Spanje)

8 december: Dia da Imaculada Conceição (Onbevlekte ontvangenis van Maria)

25 december: Natal (Kerstmis)

Gemeentelijke feestdagen

Iedere Portugese gemeente heeft zijn eigen feestdag, waarop instanties gesloten zijn alsof het een nationale feestdag is. Een van de bekendste is 24 juni in Porto, het feest van São João. De stad loopt vol met feestvierders die elkaar traditioneel met plastic hamers op het hoofd slaan. De belangrijkste dag is 13 juni, het feest van Santo António, waarop de hele metropool Lissabon met bijna drie miljoen mensen vrij is. Voor de volledige lijst per gemeente klik hier.

Niet verplichte feestdagen

Carnavalsdinsdag is een facultatieve feestdag, bedrijven en instanties beslissen zelf of ze die dag vrij geven. In de praktijk zul je merken dat veel scholen en vooral overheidsorganen die dinsdag van carnaval sluiten om de mensen deel te laten nemen aan de festiviteiten.

Vlak voor grote feestdagen (24 december is bij uitstek zo’n dag) kan een werkgever of instantie besluiten om “tolerância de ponto” te geven. Dat betekent heel simpel dat de werknemer of ambtenaar mag uitklokken wanneer zij of hij dat wil, of zelfs die dag in het geheel niet hoeft te komen opdagen. Dit wordt meestal niet lang van tevoren bekend gemaakt maar nogal wat Portugezen nemen de gok en gaan er al van uit dat ze op zo’n dag niet of niet de hele dag aanwezig hoeven te zijn.

Voor meer reis- en overige informatie over Portugal klik hier.

Sluiting van winkels en instanties

Op een feestdag zijn overheidsinstanties, scholen, banken, bedrijven, et cetera, gesloten maar zijn winkels vaak gewoon open en de horeca zeker. De dagen waarop je echter goed naar openingstijden moet kijken zijn Nieuwjaarsdag,
kerstavond (24 december), kerstdag (25 december) en Pasen. Dan sluiten veel winkels en soms ook restaurants, of hebben ze aangepaste openingstijden. Kerstmis is in Portugal een groot feest dat gepaard gaat met enorme winkeldrukte, ook al omdat iedereen kado’s voor familie en soms ook vrienden en collega’s koopt.

Van 2013 tot en met 2015 werden in Portugal 4 nationale feestdagen geschrapt, als onderdeel van het herstelplan na de eurocrisis. 4 dagen extra werk levert immers extra economische groei en lagere kosten bij de overheid op. Na het aflopen van de hulpovereenkomst met de EU, de ECB en het IMF in 2015 werden deze feestdagen in 2016 in ere hersteld.

Het schooljaar

Het schooljaar van de kinderen is ingedeeld in drie periodes waarin geen (of weinig) vrij is (de feestdagen natuurlijk wel). Zijn de lessen eenmaal begonnen dan maken de leerlingen lange en volle dagen. De zomervakantie is lang, tien tot dertien weken (afhankelijk van de lesgroep). In 2022 waren een aantal klassen al op 7 juni klaar en begonnen pas medio september weer. Toch komen Portugese scholen jaarlijks aan een vergelijkbaar aantal lesuren als andere landen, doordat er geen vrije woensdag- of vrijdagmiddag is en de lesdag vaak doorloopt tot vijf uur.

Karolien van Eck schreef in 2013 een artikel over Portugese feestdagen en vrije dagen, dat nog steeds veel gelezen wordt. Het is echter inmiddels achterhaald, daarom publiceren we deze actualisatie, geschreven naar de stand van 2022.