• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Logo Portugal Portal

Portugal Portal

Voor Portugalliefhebbers en -fanaten

  • Wonen & Werken
  • Natuur & Ontspanning
  • Eten & Drinken
  • Cultuur & Maatschappij

One way ticket to the blues

Door Lotte Akkerman 6 reacties
Gepubliceerd op 1 oktober 2019 bijgewerkt op 13 september 2020

Afscheid, melancholie en verloren liefde horen bij vertrekkende treinen en tochtige perrons. Zodra de trein stopt, verdwijnen mensen uit het zicht, anderen komen in beeld. Zielen met verwachtingen en dromen, elk een eigen verhaal. Het spoor symboliseert de weg naar onbekende, mysterieuze werelden.

Reizen met de trein doet ons “vertragen”. Geen lange inchecktijden, gewoon zitten en naar buiten koekeloeren. Het São Bento (Porto) behoort tot de 20 mooiste treinstations ter wereld, maar, qua blues, zijn de dichtgetimmerde exemplaren, zoals de vervallen juweeltjes op de spoorverbinding Porto – Valença, misschien nog mooier.

Als je met de trein reist, is alles mogelijk, schrijft Paul Theroux in “De grote spoorwegcarrousel”. Een heerlijke maaltijd, intriges, een lange nacht slapen, kaartspelletjes met onbekenden en flarden van dialogen, ingelijst als korte verhalen. Talrijk zijn films en verhalen over treinreizen. Mijn oude moeder, die weinig in haar leven heeft gereisd, kijkt met immens plezier naar Rail Away en mijn oudste dochter, een doorgewinterd treingebruiker, die zo’n 4 uur per dag aan woon-werkverkeer kwijt is, wil na haar bezoek niet naar het vliegveld gebracht worden, want het treinen door het stukje Minho verveelt haar nooit. Soms vraag je je af of de trein het station nog aandoet, want nergens is bedrijvigheid. Tickets koop je aan boord, voorverkoop bestaat niet. En net voordat het typische geluid van de gele trein klinkt, staat toch nog ineens het perron vol met mensen.

Station in Caminha
Station in Caminha. Foto Antero Pires

Keramisch erfgoed

Het station in Caminha is door zijn eenvoud en strakke lijnen hét voorbeeld van Portugese spoorwegarchitectuur en onderdeel van het cultureel erfgoed. De gedeeltelijk betegelde muren vertegenwoordigen landschappen, monumenten en typisch regionale activiteiten. Kortgeleden zijn de panelen van azulejos (4200 stuks, waarvan 1600 standaardtegels en de rest ervan zijn verdeeld over 20 figuratieve panelen) schoongemaakt en hersteld waar nodig. Gilberto Renda (Seixas, 1884–1971) is de maker van dit keramische werk met nationalistische taferelen, zoals boeren, heroïsche daden en representatieve monumenten. De stations waren eerdaags voorloper van de VVV-kantoren als promotors van lokale toeristische bezienswaardigheden.

Station São Bento
Station São Bento. Foto Hans Birger Nilsen

São Bento

Dit kopstation, ontworpen door de architect José Marques da Silva, ligt in het historische centrum en is een van de belangrijkste monumenten van Porto. Van het station, dat in 1916 in gebruik is genomen, zijn alle muren bedekt met 20.000 handgeschilderde azulejos waarop bekende Noord-Portugese taferelen en oorlogen worden afgebeeld. Het station is vernoemd naar het klooster São Bento de Avé-Maria dat er eerst stond. In 1821 werd dit klooster bewoond door 55 nonnen en 105 personeelsleden (meestal dienstmeisjes). Het decreet van 1834, uitgevaardigd door Joaquim António de Aguiar, verbiedt religieuze orden in Portugal. Praktisch hield dit in dat mannelijke orden per direct opgeheven moesten worden, de vrouwelijke orden mochten gehandhaafd totdat de laatste non overleed. De laatste non stierf in mei 1892, waarna de bouw van het treinstation kon beginnen. De volksmond zegt dat de geest van deze non door de gangen van het treinstation loopt en dat je haar tijdens rustige nachten gebeden kunt horen prevelen.

Symbool van kommer en kwel

Als je van treinen droomt, zegt Freud, is dat een manifestatie van jouw angsten en ervaringen. Als je droomt dat een trein je verplettert heb je een pakket problemen.

Een paar maanden geleden, hier in de buurt, ging een jonge vrouw op het spoor staan en bleef daar ook toen de trein kwam aanstormen. In Portugal worden overledenen binnen een dag, mits het lichaam vrijgegeven, begraven. We kennen haar familie en gingen naar de begrafenis. Het plein voor de kerk was werkelijk afgeladen met mensen, van heinde en verre. Iedereen was met stomheid geslagen. Zelfmoord wordt in dit noordelijke stuk van Portugal als een schande gezien en kennelijk was alleen de alleroudste en meest aftandse pastoor bereid om te komen. Eindeloos lang prevelde hij onverstaanbare woorden, die door de harde wind richting het spoor werden geblazen.

Linha do Minho
Linha do Minho. Foto Lotte Akkerman

Op onze ochtendwandelingen worden we wel eens opgeschrikt door de trein. Vaak denk ik aan de moeder en hoe ondraaglijk het moet zijn om die trein te zien en te horen, elke dag weer.

Een tweede leven

In Portugal zijn honderden kilometers spoorwegen en treinstations in ruste. In de Minho worden veel van die oude spoorlijnen gebruikt voor de aanleg van ecopistas.

Ecopista
Ecopista. Foto JCNazza

In Monção is het treinstation, dat eind jaren tachtig buiten gebruik werd gesteld, veranderd in het hoofdkantoor van A Banda Musical, de muziekschool. De twee verdiepingen van het oude stationsgebouw zijn gerenoveerd, met behoud van de originele kubieke meters en de lay-out van gevel, dak, kozijnen, veranda, verlichting en trottoirs, zodat het erfgoed bewaard blijft.

Station Monção
Station Monção. Foto Gusmão JARA

Ook worden de stations hergebruikt als hotel of toeristische centra. Een spectaculair initiatief is de Rota dos Túneis, een oude spoorweg, die tot 1985 de steden Porto en Parijs met elkaar verbond. Dit traject met 20 tunnels en 10 bruggen is aangelegd in de 19e eeuw en vertegenwoordigt een opmerkelijke ingenieurskunst, gezien de inspanningen om zoveel tunnels te openen en zoveel bruggen te bouwen. Het was een Spaans initiatief, maar de Portugezen hebben alles gebouwd. De hele route biedt een grandioos uitzicht op het Iberische landschap. Het parcours begint in het Spaanse oude treinstation “La Fregeneda” in Salamanca en eindigt in het Portugese oude treinstation “Barca d’Alva” in de Douro-regio.

By José Antonio Gil Martínez - FreeCat. - https://www.flickr.com/photos/freecat/339552949/ http://www.ferropedia.es/wiki/Archivo:Linea_La_Fregeneda_-_Ruta_de_los_tuneles_-_Jose_Antonio_Gil_Martinez.jpg, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19662288
Rota dos Túneis. Foto José Antonio Gil Martínez

En voor degenen die meerdere levens denken nodig te hebben om alles te doen wat ze nog zo graag zouden willen, is hier een link om er zin in te krijgen: Rondreis Japan – treinenland bij uitstek

En de allerlaatste link, kijk eens wat Mark Smith aan het doen is. The Man in Seat Sixty-One …

Choo, choo train chuggin’ down the track
Gotta travel all and never coming back
Oh, oh got a one way ticket to the blues
Gonna take a trip to lonesome town
Gonna stay at heartbreak hotel
A fool such as I that never learns
I cry a tear so well


« Omhoog
Jakkeren »

Categorie: Cultuur & Maatschappij Trefwoorden: cultureel erfgoed, ecopista, geschiedenis, Noord-Portugal, reizen, são bento, treinen

Over Lotte Akkerman

Lotte Akkerman werkte ruim 35 jaar bij de diverse organisaties van de Verenigde Naties in Genève, Phnom Penh en Den Haag. Lotte studeerde Journalistiek. Daar verdiende ze haar brood nooit mee, wel schreef ze een trits aan verhalen, interviews en artikelen voor glossy’s en kranten. Voor Portugal Portal schrijft ze meestal over wat er te zien is, of wat zich afspeelt, in de Minho.

Lees Interacties

Reacties

  1. Karel J.A.M. Want zegt

    1 oktober 2019 om 08:39

    Mooi artikel

    Beantwoorden
  2. Maja Kersten zegt

    1 oktober 2019 om 10:26

    Dag Lotte,
    Als je regelmatig met de trein reist, kun je op http://www.cp.pt de dienstregeling downloaden en uitprinten. Zo weet je precies wanneer je op het station moet zijn. Op deze site kun je ook je kaartje kopen. Voor korte trajecten kan dat net zo goed bij de conducteur. Maar op langere trajecten, intercity’s en sneltreinen, levert voorverkoop (tot 60 dagen van tevoren) kortingen op tot wel 65 procent. Groet, Maja

    Beantwoorden
  3. Naomi zegt

    3 oktober 2019 om 13:12

    Dank je.
    Leuk artikel.

    Beantwoorden
  4. Marcel Nogarede zegt

    6 oktober 2019 om 09:27

    Hallo Lotte, bedankt voor je leuke en interessante artikel! Met veel plezier gelezen!
    Marcel Nogarede

    Beantwoorden
  5. Muriel Mazure zegt

    6 oktober 2019 om 11:52

    Krijg heel veel zin in een treinreis ?

    Beantwoorden
  6. Maria zegt

    6 oktober 2019 om 15:05

    Wat prachtig geschreven! En die ecopista, nooit van gehoord, ik wil ’t gelijk doen…

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Ook leuk om te lezen

Een man in pauskleding voor het beeld Cristo Rei in Lissabon
Een Portugese paus?
Toeristenbelasting in Portugal
IK BLIJF (6): Gerard en Elly Bos in Barreiros

Primaire Sidebar

Zoek je iets?

Kenters

Wil je Portugal Portal volgen?

Kies voor de nieuwsbrief, voor follow.it of voor sociale media

Kies hier

Onze sponsoren

Bekijk de sponsoren

Trefwoorden

Alentejo Algarve Aveiro Beiras boeken boekrecensie Coimbra column Corona cultuur dieren economie emigratie emigreren fado feest gastronomie geloof geschiedenis kunst land Lissabon literatuur milieu muziek natuur natuurpark Noord-Portugal overwinteren Porto Portugal recept reizen steden taal taalweetjes toerisme traditie Trás-os-Montes vakantie verbouwen volksgebruiken wandelen werken wijn

Recente reacties

  • Geert Brabant op Portugese boekhandels: Aanrader, ook voor niet-lezers: “Heerlijk interessant. Ik heb alweer een goede reden voor nog eens een dagje Aveiro.”
  • FPU Casa op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Wat een respectloos, negatief verhaal”
  • Liz op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Werkelijk fantastisch en leuk geschreven. Zeer vermakelijk en niet te lang. Chapeau 🙏🏾 Wij houden ook van Marcelo.”
  • Zemaria op De Portugese taal: “Goedemorgen Mariska, wat een leuk verhaal, zo hoor je nog eens hoe iedereen Portugal en de Portugezen (?) leert kennen,…”
  • Mariska Roos op Onze Marcelo ontvangt een eredoctoraat: “Haha, hardop gelachen om deze smakelijke beschrijving. Het blijven toch allemaal verkleedpartijtjes van zichzelf zeer serieus nemende mensen. Er zullen…”

Footer

  • Home
  • Over Portugal Portal
  • Alle artikelen
  • De schrijvers van Portugal Portal
  • Privacy
  • Cookie policy
  • Contact

Wil je Portugal Portal volgen?

Dat kan op drie manieren!

Kies hier

Portugal Portal

Meer informatie over Portugal Portal

mailportugalportal@gmail.com

  • E-mail
  • Facebook
  • Instagram

© 2025 Copyright Portugal Portal 2023

Beheer cookie toestemming
Om deze website goed te laten werken, te optimaliseren en personaliseren en content van social media te kunnen tonen worden cookies geplaatst.
Functioneel Altijd actief
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistieken
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Beheer opties Beheer diensten Beheer {vendor_count} leveranciers Lees meer over deze doeleinden
Zelf instellen
{title} {title} {title}