Op 19 november 2002, werd in de gemeente Mourão het nieuwe dorp Aldeia da Luz ingehuldigd vanwege de bouw van de Alqueva-dam. Met het zo ontstaan van een groot stuwmeer zou het dorp Aldeia da Luz onder water komen te staan zodra het meer volledig gevuld was. Daardoor werd besloten om een nieuw dorp te bouwen. Een lang proces van onderhandelingen, de bouw van infrastructuur en gemeenschappelijke voorzieningen en de volksverhuizing resulteerden in die dag van de 19e november. Deze datum geeft velen uit het dorp nog steeds een bitterzoet gevoel.
De gebeurtenissen in Aldeia da Luz blijven ons interesseren. Geïnspireerd door het artikel van Dominique Gal op Portugal Portal van 21 mei 2024 vonden we fotograaf Ernst Schade bereid om zijn fotoreportage te delen. Hij maakte de foto’s in 1998 en 2001 tijdens de bouw van de Alqueva-dam en de gedwongen verhuizing van de inwoners van Aldeia da Luz. Overigens: Meer foto’s van Ernst’s hand over Portugal kun je hier zien.
Archeologen zijn bezig om een belangrijk prehistorisch megalithisch monument met menhirs te inventariseren voordat het in 2001 voorgoed onder water komt te staan van het rijzende water van het Alqueva stuwmeer dat het grootste stuwmeer van Europa moet worden. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
Een maand later werd dit dorp geëvacueerd en gesloopt vanwege het rijzende waterpeil in het nieuwe Alqueva stuwmeer.
Op de muur staat geschreven De dag van de verhuizing. Vervloekt zij de Alqueva stuwdam vanwege ons lijden.
Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
Voorheen was het de natuurlijke rivier Guadiana waar naar het bord op de straathoek verwijst.
Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
De maffia van het beton heeft de regering bij de hand. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
Arbeiders uit Oost-Europa wachten op hun lunch in de kantine van het bouwproject van de Alqueva stuwdam. Twee jaar later sloot de dam om het grootste stuwmeer van Europa te vormen. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
Een Roemeense arbeider op de bouwplaats van de Alqueva dam in de Alentejo streek.
De dam zou twee jaar later sluiten en het grootste stuwmeer van Europa vormen. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
De Guadiana rivier stroomt nog als een natuurlijke rivier voordat de Alqueva stuwdam een jaar later zou sluiten en het grootste stuwmeer van Europa zou vormen. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
Een arbeider is bezig om kurkeiken met een kettingzaag te vellen in een gebied dat permanent onder water zal komen te staan door het stijgende waterpeil van het Alqueva stuwmeer. Foto Ernst Schade, De Beeldunie.
We schreven al eerder over Aldeia da Luz.
Het meest recente artikel is van Dominique Gal (21 mei 2024): Het Nieuwe Dorp. Dominique Gal is een Vlaamse die regelmatig in Portugal verblijft, in haar huis in de Alentejo.
Ellen Damen schreef in 2020 ook boeiende verhalen over het Aldeia da Luz, in vier episoden.
Ellen vertrok op haar 49e naar Portugal. Ze heeft er gewoond van 1990 tot 2007. Sinds 2014 trekt ze regelmatig voor langere periodes naar en door Portugal.
Deel 1 (augustus 2020)
Deel 2 (augustus 2020)
Deel 3 (augustus 2020)
Deel Slot (september 2020)
Wat leuk!! Nou ja, interessant kan ik beter zeggen…
Ellen
De omgehakte oude kurkeik…
Metafoor voor de oudere Portugees die wordt verkast naar een ‘vreemde zielloze nieuwe plaats’ en hierdoor overspoeld door alle daarmee gepaard gaande emoties als door het water van de nieuwe stuwdam.
Isabelle, goed genoeg om er een kortverhaal over te schrijven, slechte dingen zijn ervoor nodig. Ik heb ooit, in Frankrijk een groot meer zwemmend overgestoken. Plotseling zwom ik over een kerk, huizen en een geruimde begraafplaats. Het duurde uren voor ik de overkant bereikte en minuten voor ik op mijn benen kon staan. Dat laatste dus…
Verleden week was ik nog in Campo de Gerês, in het noorden van Portugal, in het natuurreservaat Peneda-Gerês. Daar precies hetzelfde verhaal. Aanleg van een stuwdam, dorp ontruimd, alles wat bruikbaar was werd meegenomen, en daarmee werd het dorp elders heropgebouwd. Museum over dit verdwenen dorp, Vilarinho da Furna in Campo de Gerês. Vlak daarnaast een museum ( Museu da Geira) over de Romeinse aanwezigheid in de streek en elders in Portugal.