Haast vergeten, toevallig vanochtend gehoord, schallend uit de radio: voor m’n geestesoog ontrolt zich het aandoenlijke reclamefilmpje over een charmante oudere dame die haar eertijdse liefde, Christoph in Wenen, bezoekt. Ze is net aangekomen met de internationale treindienst van de Nederlandse Spoorwegen (NS).
Vooral de aanstekelijke muziek van Leonard Cohen blijft hangen bij televisiekijkers. Een lied gezongen door de overleden Canadese dichter, schrijver en zanger, getiteld ‘Take This Waltz’.
Met onze diensten kunt u wakker worden aan zowel de oevers van de Taag in Lissabon als de Douro in Porto.
De vloer is voor Hervé Marro, Communicatie directeur bij Midnight Trains. Ongeveer twee jaar geleden pakte Hervé voor het laatst een vliegtuig. Revolutionair voor iemand die zonder nadenken een vliegticket kocht. Totdat hij de desastreuze invloed besefte van korte vluchten op onze leefwereld door een (te) hoge CO2-uitstoot. Afscheid nemen ervan brengt je weer in contact met de essentie van reizen, luidt zijn stelling.
Sporen
Heen en weer tussen Nederland en Portugal vlieg je van Amsterdam, Eindhoven of Groningen. Voor een habbekrats op en neer naar Lissabon, Porto of Faro. Een grote stap vooruit als dit type korte afstandsvluchten kan worden vervangen door hogesnelheidstreinen.
Aan boord van een trein staat de tijd stil. Landschappen rollen voorbij, inspiratie komt, discussies beginnen, totdat je plotseling je bestemming bereikt, alsof de tijd is gevlogen. Citaat: Hervé Marro.
De kritische vraag is of en wanneer meer milieuvriendelijke en prettiger reisalternatieven beschikbaar zijn. Niet onbelangrijk of de passagier een dag of twee ervoor over heeft om comfortabeler naar Portugal af te reizen. Tenslotte – vanuit commercieel oogpunt – of meer mensen geïnteresseerd zijn in vervoer per hogesnelheidstrein?
Portugal zal goed worden bediend belooft Midnight Trains. Klinkt als een ambitieus en aansprekend initiatief, dacht ik. Comfortabeler, luxueuzer, minder avontuurlijk dan zeker en vast ook prijziger. Ga met de trein zoals Raimundus Gregorius, de hoofdpersoon uit Pascal Merciers boek “Nachttrein naar Lissabon”. Leraar klassieke talen met een saai, routinematig leven, halsoverkop onderweg naar de Witte Stad. Gedreven door ‘Um ourives das palavras’, antiquarische aantekeningen bij toeval gevonden in een Spaanse boekhandel.
Midnight Trains accepteert nog geen boekingen, het hoopt in 2024 haar eerste lijn vanuit haar Parijse basis te lanceren. Doel is volgens haar website om 12 bestemmingen te creëren, waaronder Porto. Ter vergelijking: Ryanair vliegt in 2022 naar bijna 200 Europese luchthavens.
Neem, die treinreis waaraan Raimundus Gregorius begon. Sleets treinmeubilair, geen stopcontacten, WiFi, of een restauratiewagon. Daarentegen tot de verbeelding sprekender dan een ordinaire vliegreis. Sinds 2020 voltooid verleden tijd omdat de Spaanse treinmaatschappij RENFE dit vervoersaanbod heeft gestaakt. De toekomst ontspringt uit het verleden. Tja, reken maar op een flink prijsverschil in ruil voor een super-de-luxe treinreis.
Slopend
Onderweg naar je Portugese bestemming in iets meer dan 24 uur. Onder het genot van een natje en droogje aan tafel, de bar of in je treincoupé. Kedeng-kedeng al dommelend over rails in een zoevende motelkamer met volledige privacy, behaaglijk snurkend onder superieure beddengoedsets.
Een gestroomlijnde uitweg voor een ongekend goedkoop Ryanair-ticket. Met vertrek vanaf vliegveld Eindhoven, volgens het veelzeggende tijdschema om 06.40 uur. Besef dat je drie uur van tevoren aanwezig moet zijn. Voorafgegaan door een nachtelijk autorit van tenminste twee uur, zonder oponthoud.
Om na het parkeren, sjorrend aan je koffer door het vroeg ochtendlijk duister, achteraan aan te sluiten. Bij de ellenlange wachtrij om in te checken. Wat mij herinnert aan de gevleugelde uitspraak van een Italiaanse familievriend.
Reizen en vakantie vieren is een zware klus. Citaat: Mendes Betti.
Na de veiligheidscontroles is ‘t opnieuw wachten wat de klok slaat. Alweer in een lange rij, opgesloten in de vertrekhal waar het krioelt van vlieglustige toeristen. Zowat een half etmaal beroofd van je broodnodige schoonheidsslaapje. Aanlokkelijk om zo’n nachtmerrieachtig scenario voor eens en altijd te kunnen vergeten. Misschien een aanslag op de portemonnee, maar het geld vast waard op onze niet meer zo aanvallige leeftijd.
Een overduidelijk duurzaam verschil met zo’n stressvolle luchtreis. Ingeruild voor een beleving die gelijkwaardig is aan de bestemming zelf, zoals beloofd. Voorwaar uitgerust aankomen in het hart van Lissabon. Op een aangename manier, zonder urenlange gijzelingen tussen mensenmassa’s op oersaaie vliegvelden. Twee vliegen in één klap, want al slapend onderweg in de weer met verwennen van het milieu.
Veelbelovend
Een bijzondere belevenis, mij erop verheugend tijdens een wandeling over het schitterende plaveisel in Parque Eduardo VII. Getroffen door een lijnenspel dat doet denken aan een treinspoor dat vervaagt in de verte. Onderweg naar het verdwijnpunt op de horizon, gevangen in het licht van de ondergaande zon. Uitstappen op Gare do Oriente, het oudste treinstation van de stad.
Begin- en eindpunt van internationale treinreizen naar Madrid en Parijs, op korte afstand van het centrum. Een reissprookje dat mij aanzet tot een bezoek aan de overige drie treinstations die Lissabon rijk is. Hopelijk geen valse beloften, uiteengezet in welhaast literaire bijdragen, te vinden op een blog. Van een gelikte website vol inventieve multi-mediale effecten. Wie weet wordt ‘t ooit werkelijkheid in dit decennium.
Het leven is niet het leven dat we leven; het is het leven dat we ons voorstellen te leven. Citaat: Pascal Mercier.
In tunnels heb je geen bereik op je telefoon, dus geen belletjes, geen e-mails, niet Whatsappen. Een zeldzame pauze in onze altijd gehaaste wereld. Ideaal om na te denken over wat er echt toe doet in ons bestaan. Ikzelf kan niet wachten op deze vorm van ontspannen reismogelijkheden. Voortaan naar Lissabon met mijn slimme telefoontje bij de hand, maar dan wel in de treinmodus.
Ook in Nederland verkrijgbaar via Bol.com
Midnight trains kunnen een hele verbetering geven om van Nederland of België naar Portugal, en terug, te reizen.
Hoe is het nu? Even zoeken.
Trainline geeft tussen Amsterdam en Porto aan: ‘Geen treinen beschikbaar’.
NS international: ‘Geen verbindingen gevonden’. Omio: ‘Geen treinen gevonden’.
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS): ‘Uw zoekopdracht leverde geen resultaten op’.
Bahn.de geeft wel een mogelijkheid. De reis duurt wel wat lang: ruim 39 uur. En zes keer overstappen en wel hier:
Amsterdam Centraal – Paris Nord – met de metro – Paris Gare de Lyon – Barcelona Sants – Madrid-Puerta de Atocha – Madrid-Chamartin – Vigo – Porto(Campanha)
Toegegeven, het traject Pampilhosa-Guarda-Vilar Formoso is tot in ieder geval januari 2023 gesloten voor treinverkeer. Bussen worden ingezet. Dit traject werd tot voor enkele jaren gebruikt door de Sud Expresso. Esa Caldas schreef er eerder over op Portugal Portal.
Ook Maja schreef al eerder in 2022 over slaaptreinen.
Wij gaan over enkele dagen toch per trein naar Coimbra ondanks het verdwijnen van de Sud Express (nachttrein Hendaye, Lissabon).
Dit wordt de reis:
– Achterhoek -> Deventer per bus 1/8
– Deventer Rotterdam NS 1/8
– Thalys naar Gare du Nord 1/8
– Metro naar Paris Montparnasse 1/8
– TGV Paris Montparnasse naar Hendaye 1/8
– 5 km Met lokale trein naar Irun 1/8
– Renfe Irun naar Medina Campo 2/8
– Renfe Medina Campo naar Salamanca 2/8
– Auto gehuurd om naar Coimbra te rijden want daar stokte het treinverhaal. De grens van Portugal was nog wel met een bus te bereiken in iets van anderhalf uur, maar dan sta je in de middle of nowhere en is er een trein die eens per dag naar Coimbra rijdt. 2/8
Twee dagen bezig. Terugreis bussen tussen Salamanca en Irun, via Burgos.
Kosten zo’n 4 maal de kosten van vliegen (hotels voor overnachten). De autohuur heb ik het dan nog maar even niet over.
Wat je al niet moet doen om het milieu wat te sparen.
Beste Chris: Misschien is een auto huren niet nodig: In principe is er vervoer, drie keer per dag, van Vilar Formoso (grensplaats Spanje – Portugal) naar Coimbra-B. Dit is te zien op de website van Comboios de Portugal (CP)
Vertrek om 05:15u, om 7:35u en om 16:15u. Duur: Vier uren. Een deel van het trein traject is in onderhoud tot in 2023. Bussen worden ingezet. Hier de vertrektijden (bladzijde 2 vanaf Vilar Formoso) Dus vertraging mogelijk. In mijn ervaring met deze vervangende busreizen is de vertraging minimaal. Zie de mededelingen over het vervangend busvervoer.
Probleem: Er is een treinstaking aangekondigd op 1, 3 en 5 augustus. Heel het raderwerk staat dan stil 🙂 .
Dat wordt een mooi avontuur.
De treinstakingen op 1, 3 en 5 augustus zijn afgeblazen na goede vooruitgang in de onderhandelingen. Uit de Público.
Dag Henk en Chris,
Voorlopig vooral wensdenken voor wie de trein wil pakken rechtstreeks naar Porto of Lissabon.
Chris moet zich wel heel veel moeite getroosten om met deze reis zijn ecologische voetafdruk zo beperkt mogelijk te houden.
Ideeën en gedachten te over, maar tussen droom en daad…
Toen ik jong was, liftte ik naar Portugal. Dat lijkt me nu geen goede optie meer.
Ik reisde tussen 1977 en 1984 elk jaar met de trein vanuit België naar Lissabon en Lagos/Algarve. Brussel – Parijs, Gare du Nord. s’ Anderendaags vanaf Gare d’ Austerlitz in één trek naar de Spaanse grens. Overstappen in Irun ( bredere sporen in Spanje en Portugal), vandaar met talrijke stops naar Lissabon. Verder naar de Algarve ? Veerboot naar de overkant van de Tejo, treinen dwars door de Alentejo, soms overstappen in Tunes, soms niet, tot in Lagos. Daar stopte het spoor. Nu nog steeds. Verder met de trein kan je niet. Dat was pas reizen.
mijn reis verliep tot aan San Sebastian perfect; alles op tijd en rustig. Overnacht in Irun. Maar de bus in San Sebastian naar Salamanca miste ik (ik had moeite het juiste station voor bussen te vinden, en de bus was net vijf minuten weg). En ik moest naar Freixo de Numao. Taxi genomen voor meer dan honderd euro om in Salamanca te komen. Mijn vrouw was zo vriendelijk om de auto te pakken vanuit Freixo en twee uur naar mij toe te rijden en vervolgens twee uur terug. Tja.
Ik begrijp niet dat ik geen treinkaartje kan kopen vanuit Maarssen naar Freixo de Numao. Nu moet ik een reis samenstellen vanuit mijn stoel die bijzonder gecompliceerd is en vele malen betalen vergt. Maarssen heeft een station, Freixo heeft een station: wat is het probleem? NS Internationaal werkt tot aan de grens bij Roosendaal of een enkele grote stad over de grens. Verder een niet bestaande dienst. Ik ga nu eind van de maand maar weer vliegen.
Cees van Veldhuizen
Vliegschaamte, flight shaming in het Engels, een nieuw woord. In 2018: Van-Dale-woord-van- het-jaar. In oorsprong uit Scandinavië overgewaaid.
Inmiddels in Nederland ook regelmatig een gesprekspunt.
Opmerkelijk dat ‘t treinreizen nog steeds mondjesmaat verbetert, Cees. Terwijl toch in de afgelopen jaren meer en meer aandacht is gevraagd voor de milieubelasting van vliegen.
Begrijpelijk dat je teleurgesteld weer het vliegtuig pakt.